Απόλλων Λεονταρίτης
Προβληματισμός επικρατεί εδώ και αρκετό καιρό σχετικά με την εξέλιξη ανανέωσης και ενίσχυσης του στόλου μαχητικών της Πολεμικής Αεροπορίας σε συνάρτηση με τις
υφιστάμενες και μελλοντικές απειλές που καλείται να αντιμετωπίσει, προκειμένου να προασπίσει τα εναέρια σύνορα της χώρας. Έπειτα από μια δεκαετία αδιαμφισβήτητης ποιοτικής υπεροχής απέναντι στην Τουρκική Αεροπορία σε εκπαίδευση και μέσα (που αποκτήθηκε με πολύ κόπο αλλά και οικονομικό κόστος), η κατάσταση σταδιακά ανατρέπεται. Η απειλή εξελίσσεται ραγδαία και ο διαθέσιμος χρόνος εξαντλείται γοργά καθώς σύντομα θα βρεθούμε στη δυσάρεστη θέση – ως χώρα – να υστερούμε δραματικά στο ισοζύγιο αεροπορικής ισχύος με προφανείς και επικίνδυνες επιπτώσεις στην Εθνική Ασφάλεια.
Με δεδομένη την πλήρη ασφυξία σε δημοσιονομικό επίπεδο (που έχει επιβάλει την αναστολή κάθε προσπάθειας ενίσχυσης των ΕΔ) αλλά και προβλήματα στην ομαλή λειτουργία υφιστάμενων δομών και μέσων, η Πολεμική Αεροπορία καλείται να ανταπεξέλθει απέναντι σε ένα συνεχώς εξελισσόμενο αντίπαλο, που σε λίγα χρόνια έχει δρομολογήσει την είσοδο σε υπηρεσία μαχητικών 5ης γενιάς στους ουρανούς του Αιγαίου.
Η αλματώδης πρόοδος της τεχνολογίας στο αεροπορικό Όπλο σε συνδυασμό με την συστηματική ενίσχυση της Τουρκικής Αεροπορίας, δημιουργούν μια πραγματικότητα που δυστυχώς δεν μπορεί πλέον να αγνοηθεί άλλο από όσους ευθύνονται για τον Εθνικό Αμυντικό σχεδιασμό σε επίπεδο στρατιωτικής και πολιτικής ηγεσίας. Η τελευταία δυστυχώς έχει αποδείξει διαχρονικά ότι στερείται παντελώς μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής Εθνικής Άμυνας χωρίς καμία αίσθηση επίγνωσης των ευαίσθητων αμυντικών ισορροπιών αλλά και των δυσμενέστατων επιπτώσεων που έχει η καθολική αδράνεια λήψης αποφάσεων σε βάθος χρόνου.
Την ίδια στιγμή η ΠΑ είναι διαρκώς αναγκασμένη να διατηρεί υψηλή ετοιμότητα απέναντι σε δεδομένη απειλή που εξελίσσεται, δεσμευόμενη από μειωμένους πόρους σε λειτουργικά κόστη, ανύπαρκτη πρόβλεψη για νέες προμήθειες ενώ παράλληλα η σταδιακή απόσυρση παλαιότερων τύπων επιφέρει αναπόφευκτα μείωση στην οροφή δυνάμεων μαχητικών.
Η «ΧΡΥΣΗ» ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ
Η περίοδος 2000-2010 αποτέλεσε περίοδο καθοριστικής ενίσχυσης με παραλαβή νέων αεροσκαφών από τις παραγγελίες που έγιναν από το 1999 και μετά, καλύπτοντας σημαντικές υστερήσεις που παρουσίαζε η Πολεμική Αεροπορία έναντι της τουρκικής. Οι παραγγελίες αυτές ήταν το αποτέλεσμα μιας κρίσιμης επιτελικής μελέτης του 1997, η οποία προσδιόρισε τον ελάχιστο αριθμό μαχητικών νέας γενιάς που θα έπρεπε να επιχειρούν μέχρι το 2012 σε 150. Η μελέτη αυτή ελάμβανε υπόψη της τα τουρκικά δεδομένα και τις επικείμενες κινήσεις (όπως θα αναλυθεί πιο κάτω) της Τουρκικής Αεροπορίας, όπως και το πρόβλημα που διαμόρφωνε για την ΠΑ η σταδιακή απόσυρση μέχρι και 200 αεροσκαφών δεύτερης γενιάς.
Με βάση αυτή τη μελέτη, διαμορφώθηκε με την έγκριση του ΑΑΣ και του ΚΥΣΕΑ το πρόγραμμα του Νέου Μαχητικού Αεροσκάφους (ΝΜΑ), το οποίο ως γνωστόν προχώρησε με την κατάρτιση λίστας υποψηφιοτήτων στην οποία περιλαμβάνονταν τα αεροσκάφη F-15E, F-16C/D Block 52+, Mirage 2000-5, Eurofighter, και Su-30. Μετά τη διαδικασία του διαγωνισμού, τον Απρίλιο του 1999 το ΚΥΣΕΑ έλαβε μία απόφαση με δύο σκέλη. Αρχικά την αγορά 50 και εν συνεχεία +10 νέων F-16C/D Block 52+ (πρόγραμμα Peace Xenia III) παράλληλα με την αγορά 15 νέων μαχητικών Mirage 2000-5 Mk2 και την αναβάθμιση 10 διαθεσίμων Mirage 2000 σε αυτό το επίπεδο.
Επιπλέον υλοποιήθηκε με επιτυχία η αναβάθμιση 36 F-4E Phantom II σε επίπεδο ΑUP (πρόγραμμα Peace Icarus 2000), ενώ στον κρίσιμο τομέα της εκπαίδευσης αποφασίστηκε η αγορά 45 Τ-6 Texan II που κάλυψαν τις πιεστικές ανάγκες τόσο της αρχικής όσο και της βασικής εκπαίδευσης χειριστών, επιτρέποντας την απόσυρση των πεπαλαιωμένων εκπαιδευτικών Τ-37.
Συνδυαστικά καλύφθηκε με τον καλύτερο τρόπο η αναβάθμιση των δυνατοτήτων αερομεταφοράς με την προμήθεια 12 αεροσκαφών μέσης μεταφορικής ικανότητας C-27J Spartan (τελικώς παραδόθηκαν τα 8 με δυσεπίλυτα προβλήματα υποστήριξης μέχρι σήμερα), ο εκσυγχρονισμός του στόλου των C-130B/H Hercules σε επίπεδο AUP, μαζί με παράλληλη απόκτηση 4 αεροσκαφών ΑΣΕΠΕ τύπου ΕΜΒ-145H ERIEYE, που αναβάθμισαν καθολικά την ικανότητα εναέριας επιτήρησης εναέριου χώρου και ελέγχου αεροπορικών επιχειρήσεων της ΠΑ!
ΤΟ ΑΝΕΚΠΛΗΡΩΤΟ ΣΚΕΛΟΣ ΤΟΥ ΝΜΑ ΓΙΑ ΜΑΧΗΤΙΚΑ 4ΗΣ ΓΕΝΙΑΣ
Οι επιτελείς της Πολεμικής Αεροπορίας, υπολογίζοντας και τις αντίστοιχες κινήσεις της απέναντι πλευράς, εκτίμησαν ορθώς ως επιβεβλημένη τα επόμενα χρόνια, την απόκτηση αεροσκαφών 4ης γενιάς. Τότε λοιπόν για τις μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες ανάγκες της ΠΑ, είχε προωθηθεί (όπως πολλοί θα θυμούνται) η συμμετοχή στην κοινοπραξία Eurofighter με στόχο την απόκτηση 60 έως 90 αεροσκαφών του τύπου EF 2000. Ενώ όμως οι διαπραγματεύσεις βρίσκονταν εν εξελίξει, το πρόγραμμα «πάγωσε» με κύριο λόγο τις περικοπές των αμυντικών δαπανών. Το «πάγωμα» της απόφασης για το Eurofighter είχε μια ουσιαστική συνέπεια.
Ανέτρεψε τον σχεδιασμό του ΓΕΑ και του ΚΥΣΕΑ για την απόκτηση των προβλεπόμενων 150 μαχητικών 4ης γενιάς. Φυσικά «ουδέν κακό αμιγές καλού» αφού ενδεχόμενη συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα του ευρωμαχητικού, θα απομυζούσε εντελώς την ΠΑ από όλα τα διαθέσιμα κονδύλια για την αγορά των πανάκριβων Eurofighter, που αποδείχτηκαν επιπλέον και εξαιρετικά ακριβά στην υποστήριξη τους – ακόμη – και από τις ίδιες χώρες – χρήστες της κοινοπραξίας που υλοποίησε την παραγωγή του μαχητικού.
Μάλιστα μια δεκαετία αργότερα, ο τύπος εξακολουθεί να μην έχει ολοκληρωμένες δυνατότητες πολλαπλών ρόλων, περιοριζόμενος από τους περισσότερους χρήστες σε ρόλο αεροπορικής υπεροχής με υποτυπώδεις δυνατότητες αέρος εδάφους. Κάτι που αναδείχτηκε εμφανώς στη κρίση της Λιβύης το 2011 (με τα παλαίμαχα βρετανικά και ιταλικά Tornado να καλύπτουν το κενό ) γεγονός που κρίνεται φυσικά εντελώς απαράδεκτο για ένα σύγχρονο μαχητικό 4ης γενιάς.
Αντί αυτού η ΠΑ προχώρησε τελικά το 2007 στην ασφαλή λύση ενίσχυσης της υφιστάμενης δύναμης μαχητικών F-16, παραγγέλνοντας 30 προηγμένα μαχητικά F-16C/D Block 52+ Advanced (πρόγραμμα Peace Xenia IV) που άρχισαν να παραδίδονται το 2009 (εκμεταλλευόμενα πλήρως την υφιστάμενη υποδομή υποστήριξης), με αποτέλεσμα την κρίσιμη ενίσχυση της συνολικής Δομής Δύναμης μαχητικών. Κρίσιμη λεπτομέρεια ήταν ότι η αρχική πρόθεση της ΠΑ, αφορούσε την άσκηση προαίρεσης για 10 επιπλέον μαχητικά που δυστυχώς ουδέποτε ασκήθηκε, επιφέροντας μείωση του κενού που κλήθηκαν να καλύψουν τα Advanced από τα αντίστοιχα F-4E SRA και A-7H (που είχαν προ πολλού αποσυρθεί από την ενεργό υπηρεσία). Αυτή ήταν και η τελευταία προσθήκη νέων μαχητικών στην ΠΑ.
ΤΟ ΤΕΛΙΚΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΣΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΝΜΑ
Ο προσανατολισμός του ΓΕΑ για την ενίσχυση της Πολεμικής Αεροπορίας με μαχητικά αεροσκάφη, επιβεβαιώθηκε ενδιαμέσως στις 22 Απριλίου 2008, έπειτα από σύσκεψη του ΣΑΓΕ. Τότε αποφασίστηκε η υλοποίηση τριών προγραμμάτων, τα οποία αφορούν:
- την προμήθεια μαχητικών επομένης γενιάς
- την προμήθεια μαχητικών για αντικατάσταση απωλειών
- τον εκσυγχρονισμό του στόλου των υφιστάμενων μαχητικών για επίτευξη ομοιοτυπίας και πλήρους επιχειρησιακής εκμετάλλευσης
Τυπικά λοιπόν ξεκίνησε νέα περίοδος «επιλογής» για το πρόγραμμα Νέου Μαχητικού με αμέσως επόμενο βήμα τη σύσταση επιτροπής της Πολεμικής Αεροπορίας, για τον καθορισμό των κριτηρίων και των προδιαγραφών που απαιτούνται για την κάλυψη των επιχειρησιακών αναγκών.
Μερικά από τα βασικότερα κριτήρια για το Νέο Μαχητικό όπως αναφέρονταν αναλυτικά στην λίστα καθορισμού ειδικών κριτηρίων του ΓΕΑ, ήταν να βρίσκεται σε παραγωγή, να διαθέτει μεγάλη ακτίνα δράσης ώστε να καλύπτει συνολικές αποστάσεις της τάξεως των 1.100nm σε προφίλ Hi-Low-Low-Hi, να έχει τη δυνατότητα χρήσης σύμμορφων δεξαμενών, παθητικό σύστημα υπέρυθρης ανίχνευσης FLIR, ικανότητα χρήσης υφιστάμενων οπλικών συστημάτων αέρος – αέρος και αέρος εδάφους που διαθέτει ήδη η Πολεμική Αεροπορία στο οπλοστάσιο της, κάσκα στοχοποίησης για το χειριστή (ανάλογη του συστήματος JHMCS), ζεύξη δεδομένων Link 16, ραντάρ τεχνολογίας AESA με ταυτόχρονη παρακολούθηση 8 στόχων και εμπλοκή με 4 από αυτούς, σύγχρονο πιλοτήριο Glass Cockpit κ.α
Βασική επίσης απαίτηση για το αεροσκάφος ήταν να είναι πολλαπλού ρόλου ικανό για εκτέλεση πολλαπλών αποστολών αναχαίτισης, κρούσης, αναγνώρισης, μέρα ή νύχτα σε οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες. Ειδικότερα προβλεπόταν ότι η δομική κατασκευή θα πρέπει να ανταποκρίνεται σε ένα φάσμα αποστολών που θα καλύπτει 65% αποστολές αέρος-εδάφους, 25% επιχειρήσεις αέρος-αέρος και ένα γενικό προφίλ το υπόλοιπο 10%.
Τα αεροσκάφη έπρεπε να έχουν στιγμιαίο και παρατεταμένο βαθμό στροφής, τουλάχιστον ισοδύναμο με αυτόν που έχουν σήμερα τα αεροσκάφη 3ης/4ης γενιάς που βρίσκονται στο οπλοστάσιο της ΠΑ, με λόγο ώσης προς βάρος σε επίπεδο 1:1 για αποστολές αέρος-αέρος, με το 50% του καυσίμου και αναρτημένα δύο βλήματα τύπου ΑΙΜ-9.
Ανεπίσημα οι ενδείξεις έδειχναν ως πλέον προτιμητέα την επιλογή, είτε μιας έκδοσης αντίστοιχης του αμερικανικού F-16E/F Block 60, είτε του γαλλικού Rafale, θεωρώντας ότι έχουν τις καλύτερες επιδόσεις βάσει κριτηρίων του ΓΕΑ, σε άμεση συνάρτηση με τη σχέση κόστους προς απόδοση. Σε κάθε περίπτωση το ζητούμενο ήταν η Πολεμική Αεροπορία να αρχίσει να παραλαμβάνει το Νέο Μαχητικό της, το συντομότερο δυνατόν με ολοκλήρωση των παραδόσεων το 2015..
Τελικώς οι εξελίξεις άφησαν μετέωρη την προσπάθεια που παραπέμφθηκε στις καλένδες, εξαιτίας της κακής δημοσιονομικής κατάστασης της ελληνικής οικονομίας που επηρέασε αρνητικά την εξέλιξη του προγράμματος, σε συνδυασμό με την πλήρη αναποφασιστικότητα σε επίπεδο πολιτικής ηγεσίας, με αποτέλεσμα να οδηγηθούμε στο σημερινό αδιέξοδο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου