O πόλεμος μετά τον πόλεμο

Του Robert Malley Μετάφραση: Στέργιος Σεβαστιάν  Για τους περισσότερους συμμάχους των Ηνωμένων Πολιτειών στη Μέση Ανατολή, ο πόλεμος κατά του Ισλαμικού Κράτους δεν ήταν ποτέ το πρωταρχικό μέλημα.

Ακόμη και όταν τα δυτικά κράτη καθόρισαν αυτόν τον αγώνα ως καθολική προτεραιότητα, αυτά τα έθνη ευαρέστησαν σε μεγάλο βαθμό την Ουάσινγκτον, επανέλαβαν την ανησυχία της, εντάχθηκαν στον διεθνή συνασπισμό της – και μετά κοίταξαν το συμφέρον τους. Σχεδόν από την αρχή, η ματιά τους επικεντρώθηκε στους πολέμους, μετά τον πόλεμο ενάντια στο ισλαμικό κράτος.

Για την Τουρκία, αυτό που είχε σημασία ήταν ο αγώνας κατά των Κούρδων και για τους Κούρδους ένας αγώνας αυτοδιάθεσης. Για τη Σαουδική Αραβία και το Ιράν, ο περιφερειακός ανταγωνισμός τους έλαβε προτεραιότητα. Στο πλαίσιο του σουνιτικού αραβικού κόσμου, ο ανταγωνισμός μεταξύ των πιο ισλαμιστών (Κατάρ και Τουρκίας) και το λιγότερο (Αίγυπτος και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) θεωρήθηκε υπαρξιακός. Μεταξύ των Ιρακινών, ένας θρησκευτικός και εθνοτικός αγώνας για τα μεταπολεμικά λάφυρα είχε εξέχουσα θέση.

Η αντιIS εκστρατεία πάντα χρησίμευε ως μία ατελής κάλυψη για περιφερειακές συγκρούσεις και αντιπαραθέσεις. Με το Ισλαμικό Κράτος να μένει πίσω όλο και περισσότερο, αυτά θα απογυμνωθούν πλήρως. Όταν καθίσει ο κουρνιαχτός, η Ουάσιγκτον θα αντιμετωπίσει μια Μέση Ανατολή που παλεύει με τους γνωστούς της δαίμονες. Θα αντιμετωπίσει επίσης το δικό της γνωστό δίλημμα: Πόσο βαθιά πρέπει να εμπλακεί;

Οι σύμμαχοι θα τους ζητήσουν να μπουν στη μάχη. Γνωρίζουν τις τρέχουσες προτιμήσεις της Ουάσινγκτον και θα φροντίσουν γι αυτές, περιτυλίγοντας τα ωμά παιχνίδια εξουσίας σε μία πιο ελκυστική ενδυμασία. Την κυβέρνηση του Προέδρου Ντόναλντ Τράμπ απασχολεί η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η καταπολέμηση του Ιράν και – όχι λιγότερο σημαντικό – η πραγματοποίηση όσων ο πρώην πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα δεν έκανε. Έτσι οι σύμμαχοι της Αμερικής θα «πλαισιώνουν» τις αντίστοιχες επιδιώξεις τους.

Υπάρχουν ήδη στοιχεία. Η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα παρουσίασαν τον πόλεμο τους στην Υεμένη ως αντίστροφη προσπάθεια εναντίον της Τεχεράνης και την προσπάθειά τους να φέρουν το Κατάρ σε τροχιά ως αντιιρανικό και αντιτρομοκρατικό παίγνιο. Οι Κούρδοι της Συρίας, που φοβούνται μήπως αποβληθούν από την Ουάσινγκτον όταν εξαντληθεί η χρησιμότητά τους στον αντι-Ισλαμικό κρατικό αγώνα, υπερασπίζονται τους εαυτούς τους ως το μακροπρόθεσμο ανάχωμα στην ιρανική επιρροή και τον τουρκικά εμπνευσμένο ισλαμισμό, ενώ η Άγκυρα «χρωματίζει» τους ίδιους αυτούς Κούρδους με ένα μεγάλο τρομοκρατικό «πινέλο».

Η Αίγυπτος μεταμφιέζει την αδιάκριτη αδιαλλαξία της απέναντι σε όλους τους ισλαμιστές, ως ιερή μάχη ενάντια στην τρομοκρατία. Όλοι ισχυρίζονται ότι το συγκεκριμένο είδος του αμερικανικού ακτιβισμού το οποίο επιζητούν, έρχεται σε αντίθεση με την υποτιθέμενη παθητικότητα του Ομπάμα, την οποία οικτίρουν. Γνωρίζουν το ακροατήριό τους. Και παίζουν γι αυτό. Η κυβέρνηση Trump θα μπεί στον πειρασμό να διαλέξει πλευρά και να το διακινδυνεύσει, αλλά αυτό θα ήταν ένα χαμένο στοίχημα. Ο βέλτιστος τρόπος για την εξασφάλιση των συμφερόντων των Η.Π.Α. σε έναν μετα-IS κόσμο, δεν είναι να ενταχθούν ή να εντείνουν τις συγκρούσεις στις οποίες δεν έχουν τον τελικό λόγο και θα απελευθέρωνε το χάος και τον σεχταρισμό, από τον οποίο γεννήθηκαν και επί του οποίου ευδοκιμούν οι τρομοκρατικές ομάδες.

Είναι η αποκλιμάκωση των πολέμων δι αντιπροσώπων, η σύναψη μιάς συμφωνίας Σαουδικής Αραβίας-Κατάρ, η παύση του πολέμου στην Υεμένη, η διατήρηση μιας μετρημένης στάσης απέναντι στο πολιτικό Ισλάμ και η μείωση των εντάσεων μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν – όπως επίσης και μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ιράν. Αυτό δεν είναι αυτό που επιθυμούν οι περιφερειακοί σύμμαχοι της Αμερικής. Αλλά αν  πραγματικά λαχταρούν την ηγεσία, καλύτερα να τους οδηγήσουν εκεί όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες πιστεύουν ότι πρέπει να πάνε, παρά εκεί όπου, πεισματικά και απερίσκεπτα, ήδη κατευθύνονται.

Ο Robert Malley είναι αντιπρόεδρος για την πολιτική της Διεθνούς Ομάδας Κρίσεων και υπηρέτησε στην κυβέρνηση του πρώην Προέδρου Μπαράκ Ομπάμα ως ειδικός βοηθός του προέδρου, ανώτερος σύμβουλος του προέδρου της εκστρατείας antiISIL και συντονιστής του Λευκού Οίκου για τη Μέση Ανατολή, την Αφρική και την περιοχή του Κόλπου.
infognomonpolitics