Καθώς το θέμα των ενεργειακών κοιτασμάτων στην Κύπρο έχει περάσει στην πιο κρίσιμη φάση με διαφαινόμενη αύξηση της τουρκικής προκλητικότητας,
παράλληλα με ενέργειες προσέγγισης με ένα νέο σχέδιο τύπου Ανάν για την επίλυση του Κυπριακού, λίγοι γνωρίζουν πως το θέμα αυτό το εξέταζαν στην Άγκυρα ήδη από το 2000 με φανερή πρόθεση η Τουρκία να είναι ο κύριος και βασικός παίκτης με τα μεγαλύτερα κέρδη.
Ένα άγνωστο παρασκήνιο με πολλές διαπλοκές. που δείχνει και την μόνιμη ελληνική ολιγωρία στο τεράστιο αυτό ζήτημα.
Το ζήτημα των ερευνών για την ανεύρεση κοιτασμάτων πετρελαίου στην υποθαλάσσια περιοχή του ψευδοκράτους, καθώς και στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου, είναι ένα θέμα που έχει έρθει στην επικαιρότητα από το 2000. Φήμες που είχαν κυκλοφορήσει τότε στην Άγκυρα ανέφεραν για ισραηλινοτουρκική συνεργασία για έρευνες στην περιοχή μεταξύ της Κύπρου και της Τουρκίας, χωρίς βέβαια πολλές λεπτομέρειες.
Συγκεκριμένα όπως είχε γίνει γνωστό τον Ιούνιο του 2001, το Γεωφυσικό Ινστιτούτο του Ισραήλ και Ισραηλινή Ερευνητική Ομάδα σε συνεργασία με την TRAO, (Τουρκική Ανώνυμη Εταιρία Πετρελαίου), και την Τουρκική Ερευνητική Ομάδα, «MTA», είχε διεξάγει προκαταρτικές έρευνες για πετρέλαιο σε πολλές περιοχές της νοτιοανατολικής Τουρκίας, στην δημοκρατία της Γεωργίας, καθώς και στην περιφέρεια της κατεχόμενης Κύπρου.
Μάλιστα ο τότε Τούρκος υπουργός Ενέργειας είχε αποκαλύψει ότι η ερευνητική ομάδα σε συνεργασία με Τούρκους επιστήμονες, θα προβεί σε έρευνες για κοιτάσματα πετρελαίου στην κατεχόμενη Κύπρο, ενώ έχει προτάσεις για διεξαγωγή ερευνών και στις αραβικές χώρες της Ιορδανίας και της Αλγερίας.
Το θέμα επανήλθε μετά από δυο χρόνια με έντονο τρόπο στην δημοσιότητα. Στις 20 Φεβρουαρίου του 2003 η Τουρκία επέδωσε επίσημη νότα διαμαρτυρίας προς την Αίγυπτο για την πρόθεση της να διεξάγει έρευνες για πετρέλαιο σε συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία νοτίως της Κύπρου. Σύμφωνα με την νότα αυτή : «Δεν έχουν το δικαίωμα η Κυπριακή Δημοκρατία αλλά και η Αίγυπτος να διεξάγουν έρευνες για ανεύρεση πετρελαϊκών κοιτασμάτων στα χωρικά ύδατα που βρίσκονται μεταξύ των δυο χωρών».
Την εξωφρενική αυτή θέση εξέφρασε το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο μέσω της διπλωματικής οδού εξέδωσε νότα διαμαρτυρίας προς την κυβέρνηση της Αιγύπτου, για την πρόθεση της να διεξάγει από κοινού με την Κυπριακή Δημοκρατία έρευνες στην εν λόγω περιοχή.
Συγκεκριμένα η ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου έκανε λόγο για σύναψη «παράνομης» συμφωνίας μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας, (οι Τούρκοι την αποκαλούν Ρωμαίικη Διοίκηση της Νότιας Κύπρου ), με την δημοκρατία της Αιγύπτου, για διενέργεια κοινών ερευνών προς ανεύρεση πετρελαϊκών κοασμάτων στην θαλάσσια περιοχή μεταξύ των δυο χωρών. Μάλιστα η Άγκυρα προειδοποίησε την Αίγυπτο ότι δεν θα ανεχτεί σε μια περίοδο που βρίσκετε σε εξέλιξη η κρίση του Ιράκ και υπάρχει μεγάλη ένταση στην περιοχή, να βρουν κάποιοι την ευκαιρία να παρακάμψουν την «διεθνή νομιμότητα» και να διεξάγουν έρευνες σε αμφισβητούμενης κυριότητας περιοχές.
Η έντονη αυτή παρέμβαση της Τουρκίας είχε προκαλέσει μεγάλη αμηχανία στην αιγυπτιακή κυβέρνηση, η οποία είχε αποφασίσει να συνεργασθεί με την Κυπριακή Δημοκρατία για ανεύρεση πετρελαίου σε μια περιοχή όπου όπως είναι γνωστό είχαν ήδη προηγηθεί με την άδεια των Τούρκων οι Ισραηλινοί.
Γεγονός ήταν πως η Τουρκία την περίοδο εκείνη και όπως φαίνεται αυτό συνεχίστηκε, έκανε εντατικές έρευνες για την ανεύρεση κοιτασμάτων πετρελαίου στην ευρύτερη περιοχή της συμπεριλαμβανόμενου και του ψευδοκράτους.
Στις 2 Ιουνίου του 2003 σύμφωνα με τον τότε υπουργό Ενέργειας και Φυσικών Πόρων Χιλμί Γκιουλέρ : «Μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου σε εκμεταλλεύσιμη κατάσταση έχουν βρεθεί σε τουρκικό έδαφος». Ο Τούρκος υπουργός τόνισε από την Σηλυβρία της ανατολικής Θράκης, ότι στην περιοχή αυτή, μετά από έρευνες είκοσι περίπου ετών, έχει διαπιστωθεί ότι υπάρχουν μεγάλα κοιτάσματα φυσικού αερίου που μπορούν ακόμα και να λύσουν το ενεργειακό πρόβλημα της Τουρκίας.
Το ενδιαφέρων όμως είναι ότι ο Χιλμί Γκιουλέρ πρόσθεσε ότι έχουν επίσης βρεθεί κοιτάσματα πετρελαίου στην ευρύτερη περιοχή των Αδάνων, της νοτιοανατολικής Τουρκίας, καθώς και σε πολλές περιοχές της Μαύρης Θάλασσας ενώ διεξάγονται έρευνες και στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Τις έρευνες είχε διεξάγει το τουρκικό υπουργείο Ενέργειας, σε συνεργασία με την βρετανική εταιρεία BP.
Έρευνες επίσης γίνονταν εκείνη την περίοδο και στις περιοχές του Ντιαρμπακίρ, Ούρφας, Αντιγιαμάν Μαρντίν και στην περιοχή του Χατάϊ.
Αλλά και στην περιοχή της τουρκικής Μεσογείου έχουν ανακαλυφτεί κοιτάσματα πετρελαίου, σύμφωνα με τις ίδιες δημοσιογραφικές πηγές. Όπως αναφέρετε σχετικά, στις περιοχές της Μερσίνας και της Αλεξανδρέττας και συγκεκριμένα στην θαλάσσια περιοχή μεταξύ ψευδοκράτος και Τουρκίας έχουν γίνει συστηματικές έρευνες τα τελευταία χρόνια και έχουν βρεθεί μεγάλα ενεργειακά κοιτάσματα.
Όπως ανέφερε σχετικά ο Τούρκος μηχανικός Αμπντουλραχμάν Σαπτάν, στην τουρκική εφημερίδα Μιλιέτ, υπάρχουν κοιτάσματα πετρελαίου στις περιοχές της Θράκης και ειδικά στην Σηλυβρία, όπως επίσης καις στις περιοχές των Αδάνων, του όρους Ταύρος κοντά στην Μερσίνα, στην θαλάσσια περιοχή της Μερσίνας, αλλά και στην λεγόμενη Αλμυρά Λίμνη, όπου τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει εντατικές έρευνες για την ανακάλυψη κοιτασμάτων φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με μια έκθεση του τουρκικού Γενικού Επιτελείου, μέρος της οποίας «διέρρευσε» στην τουρκική εφημερίδα Ζαμάν, (15/6/03), «η Κύπρος αποτελεί σημαντικό γεωστρατηγικό αλλά και ενεργειακό κόμπο, (νύξη για ύπαρξη ενεργειακών κοιτασμάτων), ο οποίος σχετίζεται με τον ύψιστης σημασίας αγωγό Μπακού Τζεϊχάν και την προώθηση των ενεργειακών κοιτασμάτων της Κασπίας και της Κεντρικής Ασίας, μέσω Τουρκίας, στην Δύση αλλά και για την επίλυση του ίδιου του ενεργειακού προβλήματος της Τουρκίας. Για τον λόγο αυτό, αλλά και για την γενικότερη ασφάλεια της Τουρκίας στην άκρως ευαίσθητη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου, η Τουρκία δεν έχει κανένα περιθώριο υποχώρησης καθώς η Κύπρος αποτελεί τον απαραίτητο κρίκο για την εδραίωση ενός συστήματος ασφαλείας στην περιοχή».
Το θέμα συζητήθηκε σύμφωνα με το τουρκικό δημοσίευμα κατά την διάρκεια της τότε επίσκεψης του Αμερικανού διαμεσολαβητή για το κυπριακό, Τόμας Γουέστον, στις 20 Σεπτεμβρίου 2003 στην Άγκυρα .
Οι Τούρκοι στρατηγοί, όπως αναφέρεται, διαβίβασαν με σαφή τρόπο τις απόψεις τους στον Αμερικανό διπλωμάτη, σύμφωνα με τις οποίες η Κύπρος είναι καθοριστική για την ασφαλή μεταφορά των πετρελαίων αλλά και του φυσικού αερίου της Κεντρικής Ασίας μέσω Τουρκίας στην Ευρώπη, γι αυτό και είναι υψίστης σημασίας γεωστρατηγική περιοχή.
Η έκθεση επισήμανε επίσης ότι η λεγόμενη «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου», συνδέεται άμεσα με τα τουρκικά σχέδια των ενεργειακών αγωγών του Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας, καθώς και με την ασφάλεια της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο. Η υλοποίηση της κατασκευής του πετρελαιαγωγού Μπακού Τζεϊχάν, σύμφωνα με τις απόψεις των Τούρκων στρατηγών, η οποία εισήλθε στο τελικό στάδιο, (ήδη είχαν γίνει τα εγκαίνια της λειτουργίας του), αναβαθμίζει γεωστρατηγικά την περιοχή και για τον λόγο αυτό η Τουρκία δίνει υψίστη προτεραιότητα στην ύπαρξη του ψευδοκράτους. Η Τουρκία, όπως αναφέρονταν στην έκθεση του τουρκικού Γενικού Επιτελείου, αποτελεί την δύναμη ασφαλείας στην ευρύτερη περιοχή και ο ρόλος της είναι καθοριστικός στις ευαίσθητες ισορροπίες για την Ευρασία, αλλά και για την ανατολική Μεσόγειο, γι’ αυτό και αποδίδει μεγάλη σημασία στην Κύπρο.
Είναι γνωστό, ανέφερε η έκθεση, ότι τα ενεργειακά αποθέματα σε φυσικό αέριο της Συρίας, Ιράκ, Κύπρου και Αιγύπτου, θα αποτελέσουν στο εγγύς μέλλων νέα σημεία διαπραγματεύσεων και αυτός είναι ένας ακόμα λόγος για την αναβάθμιση της Κύπρου από την Τουρκία.
Αυτή η προϊστορία μας οδήγησε σήμερα στην σημερινή κατάσταση.
ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
www.nikosxeiladakis.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου