Με «Βάκχες» του Τερζόπουλου ανοίγει η αυλαία του «Ελεκτροτεάτρ» Στανισλάβσκι

Με «Βάκχες» του Τερζόπουλου ανοίγει η αυλαία του «Ελεκτροτεάτρ» Στανισλάβσκι

Επιμέλεια Τζούλια Λιακοπούλου

 

«Βάκχες» του Τερζόπουλου. Πηγή: Press photo

 

Για το νέο θέατρο, για την προέλευση της ονομασίας του, αλλά και για τις παραστάσεις και τα σχέδια να δημιουργηθεί εκεί διεθνές κέντρο σκηνοθεσίας, μιλάει, σε συνέντευξή του στην RBTH, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του, Μπορίς Γιουχανάνοφ.

RBTH: Το θέατρο που ανοίγετε ονομάζεται «Ελεκτροτεάτρ» Στανισλάβσκι. Πώς προέκυψε αυτή η ονομασία;

Μπορίς Γιουχανάνοφ: Οι αλλαγές που έγιναν στο κτίριο της οδού Τβερσκάγια, όπου βρίσκεται το θέατρο, αντανακλούν ολόκληρη την ιστορία του εικοστού αιώνα. Το 1915, άνοιξε εδώ ο πρώτος πολυτελής κινηματογράφος. Έτσι ονομαζόταν τότε, «Ελεκτροτεάτρ». Τη δεκαετία του ΄30 στο κτίριο αυτό στεγάστηκε το στούντιο όπερας του Κονσταντίν Στανισλάβσκι. Μετά το θάνατό του στο ίδιο μέρος εμφανίστηκε το δραματικό θέατρο που φέρει το όνομά του. Ο ίδιος βρέθηκε εδώ καθ’ όλο το δεύτερο ήμισυ του εικοστού αιώνα, ενώ εργάζονταν σε αυτό πολλοί σκηνοθέτες. Τα τελευταία χρόνια το θέατρο βρισκόταν σε μια δύσκολη κατάσταση. Προκηρύχθηκε διαγωνισμός για τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή, στον οποίο κέρδισε το πρόγραμμά μου, και μαζί με την ομάδα των ομοϊδεατών μου, τέθηκα επικεφαλής του. Σήμερα σε αυτό το κτίριο δημιουργούμε ένα νέο είδος θεάτρου και αποφασίσαμε, διατηρώντας την προσοχή στους «αγγέλους» του μέρους, να το ονομάσουμε Ελεκτροτεάτρ Στανισλάβσκι.

ΕΡ: Ποια αντίληψη χαρακτηρίζει το Ελεκτροτεάτρ;

ΑΠ: Σχεδιάζουμε να δημιουργήσουμε εδώ ένα κέντρο διεθνούς σκηνοθεσίας. Θέλουμε να παρουσιάσουμε την τέχνη της σκηνοθεσίας καθεαυτή, σε όλη την ποικιλομορφία της που υφίσταται σήμερα στον κόσμο. Να δώσουμε τη δυνατότητα στους σκηνοθέτες να ανεβάζουν τα έργα τους με ριζικά διαφορετικές -ορισμένες φορές- μεθόδους και οπτική, και με την παράλληλη λειτουργία ενός μόνιμου θιάσου. Αυτή είναι η αντίληψή μας.

Θα έχουμε δυο κύριες κατευθύνσεις λειτουργίας. Την πρώτη, την ονομάζω «Η φάμπρικα των μετρ». Από την πρώτη σεζόν ήδη, θα ανεβάσουν παραστάσεις παγκοσμίως γνωστοί σκηνοθέτες: Ο Τερζόπουλος, ο Καπελούτσι και ο Χάινερ Γκέμπελς. Εργάζεται επίσης και ο μαθητής Αλεξάντρ Ογκαριόβ, ενώ κι εγώ δουλεύω πάνω σε τρία έργα.

Υπάρχει και η άλλη κατεύθυνση, να δοθεί η δυνατότητα έκφρασης σε νέους σκηνοθέτες. Πρόκειται για τον «Κήπο της σκηνοθεσίας», πάνω από 15 ντεμπούτα σκηνοθετών, τους οποίους θα παρουσιάσουμε στη μικρή σκηνή. Το πρόγραμμα είναι δομημένο γύρω από το «Χρυσό γάιδαρο», τόσο σχετικά με το ίδιο το κείμενο του Απουλήιου, όσο και με άλλα έργα.

Επίσης, επιστρέφουμε στο θέατρο τη δυναμική της μεταγενέστερης δημιουργικής περιόδου του Στανισλάβσκι, την όπερα. Δουλεύουμε με σύγχρονους ρώσους συνθέτες. Τους πρότεινα το δικό μου έργο, την όπερα-μυθιστόρημα «Σβερλίητσι» (σ.σ. σχετικά με το ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο ενός πρίγκιπα -μάγου, ιερέα και ήρωα- το οποίο έχει σκοπό να σώσει έναν αρχαίο πολιτισμό που ονομάζεται Σβέρλια). Αυτοί ανταποκρίθηκαν και συνθέσαμε έξι όπερες. Θα πρόκειται για ένα σήριαλ όπερας, το οποίο ετοιμάζουμε για το καλοκαίρι.

ΕΡ: Αναφέρατε τους Τερζόπουλο και Καστελούτσι. Γιατί καλέσατε αυτούς συγκεκριμένα;

ΑΠ: Το Ελεκτροτεάτρ ανοίγει με την παράσταση του Τερζόπουλου «Βάκχες» του Ευριπίδη. Ο Τερζόπουλος γνωρίζει θαυμάσια αυτό το δημιουργό και παρουσιάζει μια εξαιρετική νέα ανάγνωση των κειμένων του. Η Διονυσιακή αρχή, η οποία είναι ιδιαίτερα αισθητή στις «Βάκχες», είναι ένα από τα κεντρικά θέματα συνολικά στο έργο του. Σήμερα στα πλαίσια του νέου εκδοτικού προγράμματος, «Το θέατρο και το ημερολόγιό του», εκδίδουμε για την πρεμιέρα το βιβλίο του Τερζόπουλου σχετικά με τη μέθοδό του «Η επιστροφή του Διονύσου».

Ο Ρομέο Καστελούτσι έχει μια εντελώς διαφορετική μέθοδο. Θα παρουσιάσουμε την παράστασή του, «Ανθρώπινη χρήση των ανθρώπινων όντων», σύμφωνα με την τοιχογραφία του Τζιότο, «Η ανάσταση του Λαζάρου». Ο Καστελούτσι χρησιμοποιεί στην παράστασή του την ειδική γλώσσα «Generalissimo», στην οποία τέσσερις φορές -με αλλαγές στην καθεμιά- θα επαναλαμβάνεται ο διάλογος ανάμεσα στο Λάζαρο και το Χριστό. Ειδικά για το θέατρό μας, ο Ρομέο δημιούργησε μια νέα εκδοχή της παράστασης, και έγιναν ήδη ανοιχτές για το κοινό πρόβες. Πρόκειται ουσιαστικά για μια έτοιμη παράσταση.

ΕΡ: Οι συγκεκριμένοι σκηνοθέτες έγιναν διάσημοι επειδή πραγματοποίησαν μια στροφή για το θέατρο. Το Ελεκτροτεάτρ θα στραφεί κυρίως στην καινοτομία, δηλαδή θα είναι εγγύτερα στον πειραματισμό, ή στην παράδοση;

ΑΠ: Η θεατρική ρουτίνα είναι αφόρητη. Το θέατρο που θέλει να είναι ζωντανό, δεν μπορεί να μην είναι οξύ στη μορφή και στα μηνύματά του. Αυτό δεν αφορά μόνο τις σύγχρονες τεχνικές και τάσεις, όπως η κυριαρχία της οπτικής ή ακουστικής αρχής, η έξοδος του θεάτρου από τον λογοκεντρισμό. Μπορούμε κάλλιστα να βιώσουμε ξανά το κείμενο, να βρούμε μια νέα ανάγνωση και μορφή του, με την οποία μπορεί να είναι επίκαιρο σήμερα. Και να προσκαλέσουμε νέους ανθρώπους οι οποίοι δεν κάνουν απαραίτητα κάτι το επαναστατικό, αλλά φέρνουν στο θέατρο μια νέα πνοή, την αίσθηση του χρόνου. Επιδιώκουμε, αυτό το οποίο εγώ αποκαλώ Θέατρο της Πληρότητας, στο οποίο η παράδοση και η καινοτόμος προσέγγιση συνθέτουν κάθε φορά ένα νέο παζλ.

Εκατερίνα Ζαγκβόζντκινα, ειδικά για τη RBTH