Πώς ενεπλάκη ο χρηματοπιστωτικός τομέας και οι εταιρείες διαχείρισης πληρωμών στον ουκρανικό πόλεμο. Τα νέα δεδομένα που αναδύονται, οι πονοκέφαλοι για την παγκόσμια οικονομία και ο ρόλος των κρυπτονομισμάτων.
Βασίλης Παζόπουλος
Οι οικονομικές κυρώσεις των Δυτικών κατά της Ρωσίας πληθαίνουν, χωρίς μέχρι στιγμής να έχουν επηρεαστεί οι στρατιωτικές επιχειρήσεις. Οι καταστροφές και οι θάνατοι συνεχίζονται.
Οι τιμές των πρώτων υλών, της ενέργειας και των τροφίμων έχουν εκτοξευτεί. Το πρόβλημα γίνεται εκρηκτικό, θέτοντας τις βάσεις για μια νέα οικονομική κρίση μεγάλων διαστάσεων.Στο παρακάτω διάγραμμα παρουσιάζουμε ενδεικτικά την τιμή του σιταριού. Την προηγούμενη φορά που εκτοξεύτηκε σε τόσο υψηλά επίπεδα τιμών, αποτέλεσε τον πυροκροτητή που οδήγησε στην Αραβική Άνοιξη. Η κοινωνική σταθερότητα στη Μέση Ανατολή εξαρτάται από την τιμή του σιταριού. Σε πολλές χώρες του κόσμου και σε μεγάλο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού, οι δαπάνες για τα βασικά τρόφιμα αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι του εισοδήματος τους.
Ανάλογες συνθήκες με τα βασικά τρόφιμα και ζωοτροφές, υφίστανται και στις τιμές της ενέργειας. Ο συνδυασμός τους έχει προκαλέσει μια μοναδική αρνητική συγκυρία, όσο αφορά στις οικονομικές συνθήκες, οι οποίες συνεπάγονται σημαντική αύξηση του κόστους ζωής. Οδεύουμε προς μια μεγάλη οικονομική καταιγίδα που θα μας επηρεάσει όλους. Έχει έρθει η στιγμή που οι ηγέτες οφείλουν να επιδείξουν υπευθυνότητα και όλοι να κάνουν ένα βήμα πίσω, πριν διαλυθούν η παγκόσμια οικονομία και οι διεθνείς σχέσεις.
Γεωπολιτικές επιπτώσεις
Αν και η τάση πλέον είναι δύσκολο να αναστραφεί. Η πανδημία μπορεί να έθεσε σε αμφισβήτηση τη συνέχεια της παγκοσμιοποίησης, καθώς οι ανωμαλίες στις γραμμές παραγωγής έκαναν πολλές επιχειρήσεις να αναθεωρήσουν τη στρατηγική τους όσο αφορά την προμήθεια τους από μακρινές περιοχές. Η κρίση στην Ουκρανία δίνει τη χαριστική βολή.
Από ότι διαφαίνεται πάμε σε δύο (τουλάχιστον) ξεχωριστές σφαίρες τεχνολογικής, νομισματικής, στρατιωτικής δύναμης, όπως αναφέραμε στο προηγούμενο άρθρο ότι ισχυρίζεται και η Wall Street Journal.
Εν τω μεταξύ η Ιαπωνία εξετάζει την ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεων της και την απόκτηση πυρηνικών όπλων, ενώ η Κίνα της κάνει συστάσεις, αναφέροντας «προτρέπουμε την Ιαπωνία να αντλήσει διδάγματα από την ιστορία και να σεβαστεί τις ανησυχίες των ασιατών γειτόνων της για την ασφάλεια».
Όπως διαπιστώνουμε στην Ανατολή οι κινήσεις και τα επιχειρήματα είναι τα ίδια που βλέπουμε στην γειτονιά μας. Από τη μια το κάθε κράτος έχει δικαίωμα να επιλέγει τις συμμαχίες του για να ενισχύσει την άμυνα του και από την άλλη θεωρεί πως μπορεί να δρα προληπτικά εναντίων των γειτόνων του, προκειμένου να διασφαλίσει την εδαφική του ακεραιότητα.
Οι οικονομικές επιπτώσεις
Οικονομικά αυτό σημαίνει πως η ευκολία να προμηθεύονται οι Δυτικοί φτηνά ασιατικά προϊόντα, αν δεν λαμβάνει τέλος, δυσκολεύει πάρα πολύ. Από την άλλη ασιάτες και Ρώσοι απομακρύνονται από καλούς πελάτες. Είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις ποιος έχει τελικά το μεγαλύτερο πρόβλημα, με δεδομένο ότι πολλά προϊόντα παράγονται σχεδόν αποκλειστικά στην Κίνα. Μέχρι να φτιαχτούν εργοστάσια στην Δύση για να τα παράγουν θα περάσουν χρόνια.
Το σχεδόν σίγουρο στοίχημα είναι πως θα βιώσουμε συνθήκες πληθωρισμού. Παρά το ότι η Fed επιμένει πως η πρόθεση της να ανεβάσει τα επιτόκια δεν έχει επηρεαστεί από τα γεγονότα, οι πιθανότητες να εφαρμόσει το αρχικό σχέδιο συρρικνώνονται όσο η κρίση δεν βρίσκει διέξοδο. Αν το επιχειρήσει είναι απίθανο να μην δημιουργηθεί παγκόσμια ύφεση. Από την άλλη αν δεν προβεί σε αύξηση επιτοκίων, δηλαδή το βασικό εργαλείο που διαθέτει για να τιθασεύσει τον πληθωρισμό, τότε αυτός κινδυνεύει να ξεφύγει από τον έλεγχο. Η απόφαση δεν μοιάζει καθόλου εύκολη.
Το νέο δεδομένο που ενισχύει την πλευρά του ήπιου χειρισμού από πλευράς Fed, είναι ότι η κρίση έχει χτυπήσει κυρίως τις ευρωπαϊκές χώρες. Συνεπώς όσο αφορά την ΕΚΤ το πεδίο είναι ελεύθερο για συνέχιση της χαλαρής νομισματικής πολιτικής. Το ενδεχόμενο να αυξήσουν τα επιτόκια οι αμερικάνοι και όχι οι ευρωπαίοι, συνεπάγεται άνοδο του δολαρίου. Το οποίο με τη σειρά του από ένα σημείο και μετά θα πλήξει την ανταγωνιστικότητα των αμερικάνικων επιχειρήσεων. Κάτι που σίγουρα θέλει να αποφύγει η Fed.
Όπως αναφέρεται στους Financial Times, η αβεβαιότητα στην ευρωζώνη έχει αυξηθεί κατακόρυφα και θα οδηγήσει χαμηλότερα την καταναλωτική εμπιστοσύνη. Μια αβεβαιότητα που δεν έχει να κάνει απλώς με τα προφανή γεωπολιτικά ρίσκα, αλλά φτάνει πολύ πιο βαθιά. Χώρες όπως η Γερμανία και η Ιταλία οικοδόμησαν μεγάλα τμήματα των οικονομιών τους γύρω από τη φθηνή ενέργεια από τη Ρωσία. Αυτό το μοντέλο ανάπτυξης τώρα πρέπει να αλλάξει.
Η άνοδος του αυταρχισμού
Υπό την επενδυτική οπτική, επειδή όλα φαίνεται να διαγράφονται με μαύρο χρώμα, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει να ζήσουμε άλλη μια περίοδο όπως του Μαρτίου του 2020. Τότε που δεν φαινόταν καμία ελπίδα, όταν όλα έδειχναν κατάρρευση. Κι όμως αποδείχτηκε πως ήταν το τελευταίο σκαλί της απαισιοδοξίας, καθώς μετοχικοί δείκτες και crypto άρχισαν το ράλι. Ωστόσο αυτό που φαίνεται αναστρέψιμο είναι τάση για άνοδο της αυταρχικότητας των κυβερνήσεων. Και αυτό για δύο κυρίως λόγους:
Ο πρώτος είναι η οικονομική κρίση και η κοινωνική αναταραχή που πιθανόν θα ακολουθήσουν. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ικανότητα για να το φανταστούμε. Είδαμε πως αντιμετώπισε τους διαμαρτυρόμενους η κυβέρνηση του Καναδά. Ενεργοποίησε εναντίον τους το νόμο για την τρομοκρατία και άρχισε να κατάσχει τα χρήματα που διέθεταν σε τραπεζικούς λογαριασμούς.
Ο δεύτερος είναι πως τώρα υπάρχει εμφανές «αντίπαλο δέος». Όπως βλέπουμε αυτές τις ημέρες, δικαιολογημένα λόγω πολέμου ή αδικαιολόγητα, η Δύση άρχισε να εφαρμόζει μέτρα που ήταν μέχρι χθες θεωρούνταν αδιανόητα, όπως κατάσχεση περιουσιών με την αιτιολογία ότι ανήκουν σε συγκεκριμένη εθνότητα. Ακόμα και στιγματισμό ή περιθωριοποίηση ανθρώπων λόγω πολιτικών πεποιθήσεων.
Κι όχι μόνο αυτό. Δυτικές επιχειρήσεις, υπό τον φόβο να έρθουν αντιμέτωπες με την κοινή γνώμη ή κατόπιν κυβερνητικών πιέσεων, εγκαταλείπουν το ρωσικό έδαφος. Η πιο πρόσφατη περίπτωση είναι της Visa και της MasterCard. Ωστόσο το κενό που αφήνουν οι Δυτικές εταιρείες καλύπτεται άμεσα από τις Κινέζικες, ενισχύοντας το αφήγημα της διαίρεσης του πλανήτη σε δύο σφαίρες επιρροής.
Το θέμα είναι πως όταν τα παραδοσιακά χρήματα και τα συστήματα πληρωμής παύουν να είναι ουδέτερα και γίνονται εργαλεία άσκησης εξουσίας, το επόμενο στάδιο είναι να αναζητάς εναλλακτική μορφή χρημάτων. Αντιλαμβάνεσαι πως εύκολα μπορεί να βρεθείς και εσύ αύριο στην «λάθος» πλευρά.
Ο ρόλος του Bitcoin στην νέα τάξη πραγμάτων
Η εισβολή στην Ουκρανία και όσα ακολούθησαν σε οικονομικό, τραπεζικό και νομισματικό επίπεδο, βοηθάει το Bitcoin. Το μετατρέπει σε ένα πολύ μικρότερου ρίσκου περιουσιακό στοιχείο, καθώς οι εξελίξεις ανάδειξαν την αναγκαιότητα μιας παγκόσμιας αναγνωρισμένης μορφής αποκεντρωμένου χρήματος. Τη δυνατότητα να κατέχεις, τα φυλάς και να μεταφέρεις χρήματα χωρίς την διαμεσολάβηση καμίας τράπεζας, χωρίς να μπορεί να σε εμποδίσει ή να στα κατάσχει καμία κυβέρνηση.
Το Bitcoin είναι η νέα Ελβετία. Το μόνο ουδέτερο στοιχείο σε ένα κόσμο που μοιάζει να πολώνεται επικίνδυνα. Ο πρώτος διάσημος ανώτερος αξιωματούχος που παραλλήλισε το δίκτυο του Bitcoin με ελβετική τράπεζα, ήταν ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ, Barack Obama. Όταν του εξήγησαν τι συμβαίνει με το Bitcoin, είχε αποφανθεί πως είναι σαν να έχεις μια ελβετική τράπεζα στην τσέπη σου.
Ο Obama είχε αντιληφθεί μόνο την μισή αλήθεια. Η ολόκληρη είναι πως είναι σαν να έχεις μια ελβετική τράπεζα στην τσέπη σου, αλλά δεν είσαι ένας απλός πελάτης. Είσαι ο διευθυντής της. Σου δίνεται η δυνατότητα να ανοίξεις πολλούς λογαριασμούς, να στέλνεις και να λαμβάνεις εμβάσματα σε όλο τον κόσμο. Κι όλα αυτά ανώνυμα, αν και για την ακρίβεια οι συναλλαγές δεν είναι ανώνυμες, αλλά ψευδώνυμες. Όπως και να έχει, το Bitcoin δίνει στον απλό πολίτη τη δυνατότητα να απολαμβάνει τα προνόμια που έχουν οι πολύ πλούσιοι.
Επίσης, όπως αναφέραμε προηγουμένως, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να υποτιμούμε το ενδεχόμενο οι πληθωριστικές πιέσεις να παραμείνουν. Η πανδημία και η εκτεταμένη εκτύπωση χρημάτων από τις κεντρικές τράπεζες ανέδειξε το χαρακτηριστικό της σπανιότητας του Bitcoin. Ένα χαρακτηριστικό που σε αυτή την περίπτωση θα επανέλθει στο προσκήνιο.
* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.
Ακολουθήστε τον www.oparlapipas.gr στο (facebook) και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου