Πλημμυρίσαμε από υποκρισία με την υπόθεση της «Ομάδας Αλήθειας». Είναι απαραίτητο να είμαστε ξεκάθαροι: τα κόμματα έχουν κάθε δικαίωμα, και θα έλεγα και υποχρέωση, να προπαγανδίζουν τις απόψεις τους και να ασκούν κριτική στους πολιτικούς τους αντιπάλους. Αυτό, βέβαια, πρέπει να γίνεται μέσα στα όρια της ευπρέπειας και του πολιτικού πολιτισμού — έστω και με οξύτητα, αν το απαιτεί η συγκυρία.
Τι είναι όμως αυτό που οδηγεί τα κόμματα —και ειδικά τη Νέα Δημοκρατία— να καταφεύγουν στα τρολ; Τα κόμματα διαθέτουν βουλευτές, στελέχη, δημόσιο βήμα στα ραδιόφωνα, τις τηλεοράσεις, τις εφημερίδες. Γιατί να χρειάζονται τις ανώνυμες δολοφονίες χαρακτήρων μέσα από τα social media;
Δεν είναι μόνο η Νέα Δημοκρατία που έχει κινηθεί έτσι —και ο ΣΥΡΙΖΑ στο παρελθόν φέρεται να είχε μια μικροστρατιά τρολ. Ωστόσο, υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά: η Νέα Δημοκρατία φέρεται να τα βιομηχανοποίησε. Η ομάδα αλήθειας δεν είναι απλώς δύο ή τρία άτομα ή κάποιοι στενοί συνεργάτες. Πηγές με γνώση αναφέρουν ότι πρόκειται για ένα δίκτυο εκατοντάδων λογαριασμών, οι οποίοι φαίνεται να έχουν σχέση εργασίας — πληρώνονται δηλαδή για αυτό που κάνουν.
Οι ενδείξεις είναι πολλές και ορατές. Όποιος κάνει μια απλή περιήγηση στο Twitter —ή Χ, όπως λέγεται πλέον— θα διαπιστώσει ότι αυτοί οι λογαριασμοί εμφανίζονται μπροστά σου, ακόμη κι αν δεν τους ακολουθείς. Αυτό σημαίνει πως έχουν πληρώσει για προώθηση, άρα κάποιος χρηματοδοτεί την προβολή τους.
Είναι σαφές ότι η Νέα Δημοκρατία υλοποιεί μια οργανωμένη προπαγανδιστική επικοινωνιακή αντεπίθεση, ιδίως μετά την τραγωδία των Τεμπών και τις σοβαρές καταγγελίες που δέχεται. Δεν μιλάμε πλέον για αυτόβουλους πολίτες που ανεβάζουν απόψεις ή ασκούν κριτική. Μιλάμε για μια βιομηχανία. Και αυτή η βιομηχανία παραβιάζει τις βασικές αρχές του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Η Δημοκρατία προσφέρει κάθε δυνατότητα στα κόμματα να εκφράζονται και να κοντράρονται θεσμικά. Δεν επιτρέπει, όμως, σκοτεινούς ψηφιακούς στρατούς, πίσω από ψευδώνυμα, που εξαπολύουν χτυπήματα κάτω από τη ζώνη σε όποιον τολμά να ασκήσει κριτική στην κυβέρνηση ή να εκφράσει διαφορετική άποψη για την πορεία της χώρας. Πρόκειται για κατάχρηση εξουσίας. Αν αυτό δεν το καταλαβαίνουν στο Μέγαρο Μαξίμου ή στη Νέα Δημοκρατία, τότε δεν καταλαβαίνουν πολλά.
Όλα αυτά αποτελούν κομμάτια ενός πολύ ευρύτερου παζλ. Αν το συνθέσει κανείς, θα διαπιστώσει ότι δεν έχουμε απλώς μια κυβέρνηση Μητσοτάκη. Έχουμε ένα καθεστώς Μητσοτάκη. Δεν ζούμε φυσικά σε κάποια δικτατορία — κανείς δεν λέει κάτι τέτοιο. Όμως το καθεστώς, με την πολιτική έννοια, σημαίνει ότι έχουν καταλυθεί βασικές αρχές του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Και η πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης. Το φώναξαν εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες στη μεγάλη διαδήλωση για τα Τέμπη, αλλά και σε άλλες κινητοποιήσεις. Το επιβεβαιώνουν και οι ίδιες οι μετρήσεις: το 80% των πολιτών δηλώνει ότι δεν εμπιστεύεται τη Δικαιοσύνη. Αυτό δεν είναι απλώς κρίση εμπιστοσύνης — είναι κρίση νομιμοποίησης.
Η Δικαιοσύνη δεν είναι ένας απλός θεσμός. Είναι ο πυλώνας της Δημοκρατίας. Και χωρίς αυτήν, Δημοκρατία δεν υπάρχει. Κι όμως, αντί να είναι ανεξάρτητη, η Δικαιοσύνη έχει μετατραπεί σε “παραδουλεύτρα” της πολιτικής εξουσίας. Ο όρος είναι σκληρός, αλλά δεν βρίσκουμε κάποιον πιο ήπιο που να αποτυπώνει την πραγματικότητα.
Αν προσθέσουμε και τον τομέα των media, η εικόνα σκοτεινιάζει ακόμα περισσότερο. Στον χώρο των ΜΜΕ, δεν κυριαρχεί η πολιτική ή η ιδεολογική αντιπαράθεση. Κυριαρχεί η εξάρτηση. Εκεί μπλέκονται και οικονομικές συναλλαγές — η γνωστή διαπλοκή. Όλα τα κατεστημένα και συστημικά media, ακόμη και μικρότερα μέσα του διαδικτύου, βρίσκονται σε ένα καθεστώς επιβίωσης. Αν δεν έχουν την εύνοια της κυβέρνησης, δεν έχουν μερίδιο στη διαφημιστική πίτα.
Τα μικρά media παίρνουν ψίχουλα. Ψίχουλα που δεν αρκούν για να επιβιώσεις. Αυτό είναι το τοπίο. Και αν προσθέσουμε όλα τα παραπάνω —και άλλα που δεν αναφέρονται εδώ για λόγους οικονομίας χρόνου— τότε ναι, βγαίνει αβίαστα το συμπέρασμα: αυτή η κυβέρνηση έχει ξεπεράσει τα όρια.
Δεν θα αρνηθεί να παραδώσει την εξουσία όταν γίνουν εκλογές. Όχι. Αλλά όσο την ασκεί, δεν λειτουργεί με βάση τα πρότυπα της φιλελεύθερης αστικής δημοκρατίας. Θα πείτε, «παρατράγουδα έχουμε και στην υπόλοιπη Δύση». Σωστό. Όμως εδώ τα πράγματα έχουν ξεφύγει. Δεν έχουμε φτάσει στο σημείο να ακυρώνονται εκλογές, όπως συνέβη σε άλλες χώρες, αλλά αυτά που έχουν γίνει είναι ήδη πάρα πολλά για να τα ανεχόμαστε — ιδίως αν θέλουμε να συνεχίζουμε να αποκαλούμε τους εαυτούς μας ελεύθερους και δημοκράτες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου