Το βαθύ τραύμα της παραβατικότητας ανηλίκων επιχειρεί να επουλώσει με ένα πλέγμα από πολιτικές και μέτρα η ελληνική πολιτεία, ωστόσο οι αριθμοί και τα στατιστικά στοιχεία αποτελούν αδιαμφισβήτητους μάρτυρες για την κλιμάκωση του φαινομένου χρόνο με το χρόνο και τους ειδικούς να σημαίνουν συναγερμό για την έξαρση και την αποτροπή της βίας.
Συγκεκριμένα από τις καταγραφές της αστυνομίας προκύπτει σημαντική διαχρονική αύξηση της παραβατικότητας ανηλίκων κατά τα έτη 2019-2024 και ιδιαίτερα στη διετία 2023 -2024.
Οι ανήλικοι δράστες που βαρύνονται με το αδίκημα της σωματικής βλάβης έχουν σχεδόν τετραπλασιαστεί από το 2019, ενώ όσον αφορά στην τάση για τον αριθμό κλοπών και ληστειών, είναι και αυτή ανοδική το 2023 ωστόσο, αν συγκριθεί ειδικά με το 2019, δεν παρατηρείται σοβαρή άνοδος.
Όπως μάλιστα σημειώνεται, από τη μελέτη των στατιστικών της Eurostat προκύπτει ότι παρά την αύξηση των αδικημάτων στα οποία εμπλέκονται ανήλικοι, η Ελλάδα παραμένει σε μεσαία επίπεδα συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες και διαθέτει χαμηλή έως μεσαίας έντασης νεανική παραβατικότητα.
Αυτή την δυσοίωνη πορεία της νέας γενιάς προς ένα σκληρότερο κόσμο, επιχειρεί να σκιαγραφήσει η συμβουλευτική ψυχολόγος Ουρανία Γιακουμάκη, μιλώντας στο CNN Greece για την κατανόηση του φαινομένου αλλά και δίνοντας απαντήσεις για την αποτροπή του.
Σύμφωνα με την κα Γιακουμάκη, σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της παραβατικότητας των ανηλίκων έχουν μεταξύ άλλων τα μέσα δικτύωσης που μειώνουν την φυσική επαφή μεταξύ των παιδιών, η πίεση που ασκείται προκειμένου να κάνουν τα παιδιά όλο και περισσότερα πράγματα ταυτόχρονα, η έλλειψη ποιοτικού χρόνου με τους γονείς, η έλλειψη επαφής με τη φύση και τις δραστηριότητες μέσα σε αυτή αλλά και η έμφαση που υπάρχει για την απόκτηση όλο και περισσότερων υλικών αγαθών.
Γιακουμάκη: «Να ενθαρρύνουμε τη φυσική επαφή»
«Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σίγουρα έχουν επιδράσει γιατί παρουσιάζουν μια στρεβλή πραγματικότητα θεωρώ, στο πώς είναι ο κόσμος. Τα παιδιά μέσα εκεί εκτείθενται σε επικριτικά και τιμωρητικά σχόλια. Επίσης το διαδίκτυο μπορεί να ενθαρρύνει επικίνδυνες συμπεριφορές όπως challenges αλλά ταυτόχρονα μειώνεται η μεταξύ τους φυσική επαφή η ενθάρρυνση της οποίας θα ήταν πολύ σημαντική», μας λέει η κα Γιακουμάκη και συνεχίζει:
«Ισως πλέον να μην υπάρχει τόση έμφαση σε αξίες, όπως η ομαδικότητα, η συμπόνοια η καλοσύνη, ο αλτρουϊσμός. Αντίθετα δίνεται έμφαση στην επίδοση, στο να προλάβουν να κάνουν πολλά πράγματα μαζί».
«Η νέα γενιά βαδίζει σε ένα σκληρότερα κόσμο γιατί υπάρχει κι ένα άγχος στις αγχώδεις διαταραχές. Δηλαδή έχουμε παιδιά που είναι πολύ κουρασμένα προσπαθώντας να μάθουν πολλά πράγματα μαζί, έχοντας πολύ λίγο ελεύθερο χρόνο, μας λέει η κ. Γιακουμάκη, υπογραμμίζοντας επίσης ότι πλέον δεν υπάρχει επαφή των παιδιών με τη φύση».
«Σαν γονείς πολλές φορές δεν κάνουμε πράγματα για τα παιδιά ώστε κι εκείνα να συμμετέχουν έτσι ώστε να μάθουν το πώς είναι να βοηθάς ή να είσαι ομαδικός, αυτό είναι κάτι που μπορούμε να εμφυσήσουμε και στο σπίτι και στο σχολείο».
«Ίσως χρειάζεται επίσης μια προσοχή με τα στερεότυπα, που θέλουν τα αγόρια να είναι πιο σκληρά ενώ τα κορίτσια να είναι πιο υπομονετικά».
«Η οικογενειακή κατάσταση επίσης επηρεάζει άμεσα, με την έννοια ότι όταν οι γονείς αναγκάζονται να λείπουν και οι δύο, δεν υπάρχει χώρος για επικοινωνία και σύνδεση με το παιδί προκειμένου να του εμφυσήσουμε αξίες κάνοντας πράγματα μαζί τους. Πραφανώς επίσης τα δικά μας προβλήματα μπορεί να τα μεταφέρουμε στα παιδιά σαν αγωνίες».
«Αρα κάποια πράγματα που μπορούμε να κάνουμε, είναι ένας περιορισμός του διαδικτύου δίνοντας έμφαση σε ποιοτικές δραστηριότητες ενώ η φυσική δραστηριότητα είναι σημαντική για να εκτωνοθούν τα παιδιά να μάθουν την ομαδικότητα και να χτίσουν σχέσεις».
«Σε ό,τι αφορά την αυξητική πορεία των κλοπών από ανήλικους, η κα Γιακουμάκη Ουρανία επισημαίνει την «έμφαση που υπάρχει στην κοινωνία να έχουμε περισσότερα υλικά αγαθά και ότι αυτά φέρνουν μια ευτυχία, ή το να θέλουμε αυτό που έχει κι ο άλλος».
Εκτοξεύθηκαν οι σωματικές βλάβες με ανήλικους δράστες
Ενδεικτικά είναι τα στατιστικά στοιχεία για το μεγεθος της παραβατικότητας ανηλίκων.
Συγκεκριμένα στον αριθμό υποθέσεων με ανήλικους δράστες ανά είδος παράβασης για τα έτη 2019 - 2024 που δόθηκε κατά την παρουσίαση στο Μέγαρο Μαξίμου της Εθνικής Στρατηγικής για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Βίας και Παραβατικότητας των ανηλίκων, βλέπουμε πως:
Ενώ το 2019 είχαν σημειωθεί 795 κλοπές από ανήλικους, το 2024 είχαν αυξηθεί σε 909. Η παραβατικότητα ανηλίκων ωστόσο εκοτεύθηκε στην κατηγορία «σωματικές βλάβες» από 63 που ήταν το 2019 σε 395 το 2024.
Η ίδια κλιμάκωση παρατηρείται και τον συγκριτικό πίνακα 2023- 2024 για τους ανήλικους θύματα και δράστες.
Στις κύριες μορφές άσκησης σωματικής βίας σε βάρος ανηλίκων και από ανηλίκους (σωματικές βλάβες, μαζί και οι επικίνδυνες και οι βαριές) και αθροίζοντας τους επιμέρους αριθμούς, παρατηρείται ότι ο αριθμός των ανήλικων θυμάτων του 2024 (Ν 885) είναι αισθητά μεγαλύτερος του αντίστοιχου αριθμού του έτους 2023 (Ν 674). Ο δε αριθμός των ανηλίκων που φέρονται ως δράστες τέτοιων αδικημάτων σχεδόν διπλασιάστηκε (870 ανήλικοι κατά το 2024 έναντι 583 ανηλίκων κατά το 2023).
Διπλασιάστηκαν τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας
Στην ενδοοικογενειακή βία, ο αριθμός των ανηλίκων θυμάτων έχει σχεδόν διπλασιαστεί
(πίνακας 4), συγκρίνοντας τα στοιχεία του 2023 (Ν 1760) με αυτά του 2024 (Ν 3542), με αντίστοιχη αύξηση και σε αγόρια και σε κορίτσια θύματα.
Επίσης, ο αριθμός των ανηλίκων δραστών ενδοοικογενειακής βίας (πίνακας 5) παρουσιάζει αύξηση κατά 148,5% μεταξύ των δύο ετών (2023 και 2024) αναλογική τόσο για τα αγόρια όσο και τα κορίτσια.
Τα συμπεράσματα
Στο πλαίσιο της δραστηριότητας της Αστυνομίας και από τη γενικότερη μελέτη των στατιστικών της Αστυνομίας σχετικά με τη νεανική παραβατικότητα διαπιστώνονται:
- Έντονα αυξητικές τάσεις ιδίως κατά το 2023 και 2024,
- Αύξηση των σοβαρών περιστατικών σωματικής βίας,
- Οργανωμένα χαρακτηριστικά της νεανικής παραβατικότητας,
- Μείωση του ορίου ηλικίας στην εμπλοκή των νέων σε παραβατικές συμπεριφορές,
- Συχνότερη εμπλοκή, εκτός των αγοριών, και των κοριτσιών,
- Επαναληπτικότητα στη συμπεριφορά των δραστών κατά την εμπλοκή τους σε περιστατικά νεανικής παραβατικότητας,
- Μεγάλη ορατότητα των περιστατικών είτε επειδή προβάλλονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είτε επειδή λαμβάνουν χώρα στον δημόσιο χώρο.
Οι 29 πολιτικές και τα 69 μέτρα για την αντιμετώπιση της βίας ανηλίκων
Η πρόεδρος της επιτροπής αντιμετώπισης της Βίας και Παραβατικότητας Ανηλίκων παρουσίασε τις προτάσεις που θα αποτελέσουν την Εθνική Στρατηγική για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Συγκεκριμένα πρόκειται για 29 νέες πολιτικές, εκ των οποίων οι πέντε οριζόντιες, καθώς και 69 νέα μέτρα.
Οι υποθέσεις που εμπλέκονται ανήλικοι δράστες «Το όραμα είναι τα παιδιά να μεγαλώνουν σε μια κοινωνία απαλλαγμένη από φόβο» υπογράμμισε μεταξύ άλλων η επικεφαλής της ομάδας που τον τελευταίο χρόνο μελέτησε τρόπους αντιμετώπισης της Βίας και Παραβατικότητας Ανηλίκων, Βάσω Αρτινοπούλου, ενώ επεσήμανε πως «δεν είναι φυσιολογικό να ζεις με τη βία, η βία δεν πρέπει να είναι ο κανόνας αλλά η εξαίρεση» κάνοντας λόγο για αλλαγή οπτικής προκειμένου να έρθει η αντιμετώπιση του φαινομένου.
Οι προτάσεις της Επιτροπής
Οι προτάσεις της Επιτροπής με αριθμούς αφορούν 29 νέες πολιτικές εκ των οποίων οι πέντε οριζόντιες και 69 νέα μέτρα.
«Πρέπει να δοθεί έμφαση στην ολιστική αντιμετώπιση των ανηλίκων και στη σοφρονιστική πολιτική απέναντι στους ανήλικους παραβάτες. Και σε αυτές τις πολιτικές προσθέσαμε 23 νέες προτάσεις» σημείωνε ακόμη είπε η κυρία Αρτινοπούλου.
Ένα από τα πλέον καινοτόμα τα οποία προτείνει η επιτροπή είναι τα παιδιά που παίρνουν αποβολή από το σχολείο αντί να μένουν στο σπίτι να συμμετέχουν σε κοινωνική εργασία στο σχολείο, σε πράξεις όπως η βοήθεια των μικρότερων παιδιών, ενώ στις πιο σοβαρές περιπτώσεις τα παιδιά να πηγαίνουν σε ειδικά κέντρα.
«Προτείνουμε επίσης τη δημιουργία 10 τεχνικών Γυμασίων που μπορεί να δώσει ίσες ευκαιρίες και το αίσθημα της επιτυχίας ανεξάρτητα από το κοινωνικό υπόβαθρο και τον βαθμό κινδύνου. Θα κρατήσουμε έτσι τα παιδιά μακριά από τους δρόμους» είπε ακόμα η κυρία Αρτινοπούλου.
Για τη διαδικτυακή βία αφού σημείωσε ότι η εθνική στρατηγική μας έλυσε τα χέρια, αναφέρθηκε στην ψηφιακή ενηλικίωση και στο Kids Wallet.
Στο πεδίο της δικαιοσύνης προτείνουμε ολιστική στήριξη για τα παιδιά θύματα. Έχουμε τον θεσμό του σπιτιού του παιδιού για κάθε παιδί-θύμα ανεξάρτητα από το έγκλημα, την γεωγραφική επέκτασή τους. Προτείνουμε επίσης μια ενιαία διαλειτουργική μονάδα, ο εισαγγελέας ανηλίκων ο ειδικός ανακριτής και ο δικαστής να είναι under one roof» τόνισε μεταξύ άλλων η κυρία Αρτινοπούλου ενώ εισηγείται ολληρωμένο σύστημα καταγραφής για τη βία και την παραβικότητα των ανηλίκων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου