Ανασκαφές που διεξάγονται στο κάστρο της Σανλιούρφα, στον οικισμό Μπαλικλιγκόλ, έφεραν στο φως ένα μωσαϊκό του πέμπτου αιώνα με ελληνική επιγραφή, το οποίο απεικονίζει μοτίβα από βότανα, ζώα και γεωμετρικά στοιχεία, σύμφωνα με τους υπεύθυνους των ανασκαφών.
Η Σανλιούρφα, γνωστή και ως Ούρφα (Urfa), είναι η αρχαία ελληνική Έδεσσα που ίδρυσαν οι Σελευκίδες.
Σήμερα είναι τουρκική πόλη, πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας, η οποία βρίσκεται στη Νοτιοανατολική Ανατολία.
Η Ούρφα βρίσκεται περίπου ογδόντα χιλιόμετρα ανατολικά του ποταμού Ευφράτη.
Το μωσαϊκό που ανακαλύφθηκε, είναι φτιαγμένο από μικρές, μαύρες, κόκκινες και λευκές ψηφίδες και ανακαλύφθηκε στη διάρκεια της τελευταίας φάσης των ανασκαφών για το 2025 στο πλαίσιο του προγράμματος “Κληρονομιά για το Μέλλον” του τουρκικού υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού. Την Κυριακή (19 Οκτωβρίου), η επικεφαλής των ανασκαφών και καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο Batman, δήλωσε στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu πως οι εργασίες στο κάστρο της Σανλιούρφα διήρκεσαν σχεδόν έξι μήνες.
Η ελληνική επιγραφή στο ψηφιδωτό γράφτηκε μέσα σε ένα βυζαντινό επιγραφικό πλαίσιο
“Οι αρχικές έρευνες μαρτυρούν ότι το μωσαϊκό ήταν το δάπεδο κάποιας εκκλησίας, παρεκκλησίου ή ένα μαρτύριο – παρεκκλήσι που χτίζεται πάνω από τον τάφο ενός Χριστιανού μάρτυρα ή σε έναν τόπο που σχετίζεται με τη μαρτυρία του για την πίστη”, εξηγεί η Kozbe.
Η ελληνική επιγραφή του μωσαϊκού ήταν γραμμένη μέσα σε πλαίσιο βυζαντινής επιγραφικής μορφής. “Η επιγραφή δείχνει ν’ ανατέθηκε για την προστασία του Κόμη Άνακα και της οικογένειάς του”, εξηγεί η Kozbe.
Η επιγραφή ταυτοποιεί αρκετούς θρησκευτικούς επισήμους που συμμετείχαν στην κατασκευή. “Απ’ τα ονόματα και τους τίτλους, συμπεράναμε πως ανάγονται μεταξύ του 60 και του 495 μ.Χ. Το μωσαϊκό έχει ηλικία 1.500 ετών, με μια αναμφισβήτητα ελληνική επιγραφή”, αναφέρει η Kozbe.
Η επιγραφή αναφέρει τον επίσκοπο Κύρο της περιοχής ( ο επικεφαλής της εκκλησίας), τον πρωθιερέα Ηλία και τον Ραβούλο, ο οποίος κατείχε τον βαθμό του διακόνου και βοηθούσε σε εκκλησίες όπου οι διάκονοι είχαν τον βαθμό του κύριου αναγνώστη.
Η σύνθεση και οι λεπτομέρειες του μωσαϊκού
Το μωσαϊκό απεικονίζει μοτίβα φυτών, μορφές ζώων και γεωμετρικά στοιχεία σ’ όλη του την επιφάνεια.
Πέρα απ’ την επιγραφή, σε μια γωνία του δαπέδου, η ομάδα ανακάλυψε κυκλικά μωσαϊκά που αναπαριστούν μορφές του σύμπαντος, όπως ο αέρας, το νερό, η γη και η φωτιά.
“Μάλλον οι κύκλοι αυτοί, εμφανίζονται και στις τέσσερις γωνίες του δαπέδου”, εξηγεί η Kozbe.
“Αυτό προσφέρει σημαντικά στοιχεία για τις θρησκευτικές πρακτικές, αλλά θα χρειαστεί να προχωρήσουμε περισσότερο στη βιβλιογραφική μελέτη και να μελετήσουμε παράλληλα δείγματα για να καταλήξουμε σε πιο αξιόπιστα συμπεράσματα”, προσθέτει η Kozbe.
Αδιάλειπτες ανασκαφές στο κάστρο της Σανλιούρφα
Η Kozbe πληροφόρησε πως, οι ανασκαφές της φετινής χρονιάς έχουν ολοκληρωθεί και θα ξεκινήσουν πάλι την επόμενη χρονιά.
Φαίνεται πως, στο σημείο είναι θαμμένοι υπηρέτες που δούλευαν στο κάστρο. “Όπως στους πετρόχτιστους τάφους που έχουμε ανακαλύψει τόσο στη νότια πλευρά του κάστρου, όσο και στη νεκρόπολη Kizilkoyun, εδώ βλέπουμε στοιχεία από ταφές. Έχουμε ανακαλύψει τουλάχιστον τρεις αλλά του χρόνου θα συνεχίσουμε τις έρευνες”, εξήγησε ο Kozbe.
“Πρόκειται για σημαντική ανακάλυψη, Παρόμοια δείγματα δαπέδων, βρίσκονται στα νοτιοδυτικά και άλλες περιοχές της Ανατολίας. Τα ονόματα αυτά, προσφέρουν σημαντικά στοιχεία για το ποιος είχε τη θρησκευτική εξουσία στην περιοχή, ποιος ήταν υπεύθυνος για τις θρησκευτικές πρακτικές και τα τελετουργικά της ελίτ στην οποία ανήκε και ο τοπικός κυβερνήτης”, σημείωσε η Kozbe.
Αποκατάσταση του κάστρου και μελλοντικά σχέδια
Ο κυβερνήτης της Σανλιούρφα, Hasan Sildak είπε πως οι ανασκαφές που αποκαλύπτουν την αρχαία ιστορία της πόλης, θεωρούνται πολύ σημαντικές.
Σημείωσε πως το κάστρο υπέστη σοβαρές ζημιές απ’ τους σεισμούς της 6ης Φεβρουαρίου του 2023, με επίκεντρο την πόλη Καχραμανμαράς, οι οποίοι προκάλεσαν φθορές και υποβάθμιση των τειχών του κάστρου.
“Η εργασία που διεξάγεται απ’ το 2024, έχει φτάσει σ’ ένα σημαντικό στάδιο. Σχεδιάζουμε την ολοκλήρωση των προσπαθειών μας μέχρι το τέλος του 2026 και το άνοιγμα του κάστρου για τους επισκέπτες”, είπε ο Sildak.
“Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τον τουρισμό, την αποκατάσταση και την προαγωγή του σημαντικού αυτού πολιτιστικού συνδέσμου. Προς το παρόν, το μωσαϊκό δάπεδο είναι υπό καθεστώς προστασίας”, πληροφόρησε.
“Τα έργα θα συνεχιστούν και θα αναβαθμίσουν σημαντικά τον τουρισμό στη Σαναλιούρφα. Θεωρούμε πως είναι πολύ σημαντικές εξελίξεις για την ανάδειξη της ιστορίας της Σανλιούρφα και της ιστορίας της ανθρωπότητας, από επιστημονική άποψη”, σημείωσε ο Sildak. Στο μέλλον, το κάστρο της Σανλιούρφα θα υποδεχτεί τους επισκέπτες του, σημείωσε ο Sildak.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου