«Αδυσώπητο blame game»

 Η κλιμάκωση της ρήξης μεταξύ Πρωθυπουργού και υπουργού Εθνικής Αμυνας και οι συμβολισμοί πίσω από την εκδήλωση στο ΥΕΘΑ

Συνθήκες «σκωτσέζικου ντουζ» επιφυλάσσουν στην κυβερνητική ηγεσία τα τελευταία δημοσκοπικά κύματα, τα οποία, από τη μία, καταγράφουν τη «γαλάζια» πρωτοκαθεδρία στην πρόθεση ψήφου, ενώ, από την άλλη, αποτυπώνουν ένα ρευστό πολιτικό σκηνικό που χαρακτηρίζεται από πολλές αβεβαιότητες αλλά και περισσότερες προσδοκίες της κοινής γνώμης για ανατροπές.

Εν μέσω της ζοφερής ατμόσφαιρας που δημιουργεί η πεποίθηση της μεγάλης πλειονότητας της κοινής γνώμης – επτά στους δέκα Ελληνες – ότι η χώρα κινείται προς τη λάθος κατεύθυνση, στο «γαλάζιο» παρασκήνιο κυριαρχούν οι συζητήσεις για τις εξελίξεις που μπορεί να σηματοδοτεί η αυτονόμηση του υπουργού Εθνικής Αμυνας Νίκου Δένδια, ο οποίος, με αφορμή την τροπολογία για το Μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη, «έκανε πολλά βήματα μπροστά προς την κατοχύρωση της αρχηγικής περπατησιάς που έχει ανοίξει εδώ και καιρό».

Συναρπαστική παρτίδα

Οι ένθεν κακείθεν κινήσεις και πρωτοβουλίες του Μεγάρου Μαξίμου και του υπουργείου Εθνικής Αμυνας έδειξαν τη διάθεση και των δύο πλευρών να επιδοθούν σε ένα παιχνίδι εξουσίας που βλέπει στην «επόμενη μέρα» της κυβερνητικής παράταξης. Η αλληλουχία των γεγονότων που εκτυλίχθηκαν το τελευταίο 15ήμερο παρομοιάζεται από ορισμένα «γαλάζια» στελέχη «με σκακιστική παρτίδα που προοιωνίζεται συναρπαστική εξέλιξη». Ενώ δεν λείπουν και εκείνοι που βλέπουν να εξελίσσεται ένα «αδυσώπητο blame game».

Με ουσιαστικό επίδικο τη διεκδίκηση του 40% του εκλογικού σώματος, που αποτελεί τον στόχο στον οποίο επικεντρώνεται η κυβερνητική ηγεσία. Και για να τον πετύχει χρειάζεται να «επαναπατρίσει» ψηφοφόρους που το 2024 – μετά τον γάμο των ομοφύλων – απείχαν ή στράφηκαν δεξιότερα.      

Στην πρόσφατη, πιο ισχυρή ενδοκυβερνητική κρίση, όλα ξεκίνησαν όταν ο δημοφιλέστερος υπουργός της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη πήρε θέση υπέρ της ικανοποίησης του αιτήματος του Πάνου Ρούτσι να του δοθεί άδεια εκταφής της σορού του γιου του για να πληροφορηθεί τα πραγματικά αίτια που οδήγησαν στον θάνατό του μαζί με τα υπόλοιπα 56 θύματα της τραγωδίας των Τεμπών. Μετά την καθυστερημένη ικανοποίηση του αιτήματος του τραγικού πατέρα και τη διακοπή της απεργίας πείνας που έκανε, ο Πρωθυπουργός επέλεξε – με μια αιφνιδιαστική τροπολογία που ανακοίνωσε ένα κυριακάτικο πρωινό στο Facebook – να ποινικοποιήσει τις διαμαρτυρίες μπροστά από τον Αγνωστο Στρατιώτη, εμπλέκοντας τον υπουργό Εθνικής Αμυνας στη «συντήρηση, φροντίδα και ανάδειξη του Μνημείου».

Ο Νίκος Δένδιας, ο οποίος ήταν ένας από τους επτά υπουργούς που συνυπέγραψαν την επίμαχη τροπολογία που η κυβέρνηση προώθησε για κατεπείγουσα ψήφιση, αγνοώντας ακόμη και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας που είχε ζητήσει από τον κ. Μητσοτάκη να μη ληφθούν αποφάσεις εν θερμώ, δεν πήγε στη Βουλή να στηρίξει τη ρύθμιση, την οποία «πήρε πάνω του» ο Πρωθυπουργός. Πολλοί απέδωσαν τη σπουδή σε διάθεση να εκτεθεί ο πρώτος τη τάξει «δελφίνος» στο ακροατήριο των «γαλάζιας» απόχρωσης «νοικοκυραίων» που δυσανασχετούσαν με την έλλειψη ευταξίας στην πλατεία Συντάγματος.

Η επαφή με Δούκα

Με γραπτή δήλωσή του ο υπουργός Αμυνας συντάχθηκε με την ψύχραιμη απόσταση που είχε λάβει και ο Κωνσταντίνος Τασούλας, αλλά, παρότι άφηνε σαφώς να εννοηθεί ότι διαφωνούσε με το περιεχόμενο της προωθούμενης ρύθμισης, μετέβη στη Βουλή και την υπερψήφισε, αποφεύγοντας κάθε περαιτέρω σχολιασμό, ακόμη και όταν ο κ. Μητσοτάκης επικαλέστηκε αφενός τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν πριν από την κατάθεση της τροπολογίας και αφετέρου την προσυπογραφή του στο κείμενο της επίμαχης ρύθμισης. Ο κ. Δένδιας έκανε σαφέστερη τη διαφωνία του την επομένη της ψήφισης της νέας διάταξης, καλώντας σε διαβούλευση τον δήμαρχο Αθηναίων Χάρη Δούκα για το ζήτημα της καθαριότητας του χώρου του Μνημείου.

Αν και η αφαίρεση της σχετικής αρμοδιότητας από τον δήμο της πρωτεύουσας είχε επισημοποιηθεί από όσα είχε πει κατά του κ. Δούκα ο Πρωθυπουργός στην ομιλία του από το βήμα της Βουλής, ο υπουργός Αμυνας εμμέσως πλην σαφώς ενστερνίστηκε τις αιτιάσεις της αντιπολίτευσης για την αντισυνταγματικότητα της ρύθμισης. Από το περιβάλλον του κ. Δένδια, εξάλλου, τόνιζαν ότι με την τροπολογία το υπουργείο έχει μεν εφεξής αρμοδιότητα για «συντήρηση, φροντίδα και ανάδειξη του Μνημείου», πλην όμως αυτό δεν συνεπάγεται ότι περιλαμβάνει αυτομάτως και την καθαριότητα.

«Η καθαριότητα βάσει του άρθρου 102 του Συντάγματος είναι τοπική υπόθεση και ανήκει αποκλειστικά στην αρμοδιότητα της Δημοτικής Αρχής. Αλίμονο αν η καθαριότητα ενέπιπτε στη συνταγματική αποστολή των Ενόπλων Δυνάμεων. Αλλη είναι η αποστολή τους» τονίστηκε σε σχετική ανακοίνωση. Με επόμενη, εξάλλου, δήλωση – και αφού ο δήμαρχος Αθηναίων έκανε γνωστό ότι θα προσφύγει στη Δικαιοσύνη για την αφαίρεση αρμοδιοτήτων – το υπουργείο Εθνικής Αμυνας έκανε γνωστό ότι «δεν πρόκειται να επιτρέψει την καθ’ οιονδήποτε τρόπο υποβάθμιση του Μνημείου του Αγνωστου Στρατιώτη. Θα πράξει ό,τι απαιτείται, γι’ αυτό και δεν πρόκειται να επανέλθει σε αυτή τη συζήτηση».

Πίσω, πάντως, από τον «χαρτοπόλεμο» των αντιπαραθέσεων στο τρίγωνο Μέγαρο Μαξίμου – Δήμος Αθηναίων – υπουργείο Εθνικής Αμυνας, το μόνο βέβαιο συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι η υπόθεση με το Μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη ανέδειξε και έφερε στο προσκήνιο τη ρήξη στη σχέση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πιο γνωστό «δελφίνο» της ηγεσίας της κυβερνητικής παράταξης. Μια ρήξη η οποία μέχρι πρότινος ήταν περισσότερο «υπόγεια» και τουλάχιστον από την πλευρά του κ. Δένδια αποφεύγονταν οι ανοικτές προκλήσεις, όπως αυτές που είδαμε να εκτυλίσσονται το τελευταίο διάστημα.

Το μήνυμα των εγκαινίων

Είναι χαρακτηριστικό, άλλωστε, ότι την περασμένη άνοιξη που ο κ. Δένδιας είχε προγραμματισμένα εγκαίνια της Κιβωτού Εθνικής Μνήμης, ενός αξιομνημόνευτου γλυπτού έργου του Κώστα Βαρώτσου το οποίο βρίσκεται στον περιβάλλοντα χώρο του υπουργείου Εθνικής Αμυνας και είναι αφιερωμένο στους πεσόντες υπέρ πατρίδας, το Μέγαρο Μαξίμου όρισε για πρώτη και μόνη φορά απογευματινή συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου ώστε να δικαιολογηθεί η απουσία του Πρωθυπουργού και των υπουργών από μια εκδήλωση στην οποία ήταν παρόντες οι πρώην πρωθυπουργοί Κώστας Καραμανλής και Αντώνης Σαμαράς καθώς και δεκάδες βουλευτές της ΝΔ.

Το επιτελείο του κ. Δένδια, το οποίο φαίνεται να αρέσκεται στους συμβολισμούς, είχε οργανώσει εκείνη την εκδήλωση την επομένη της εθνικής επετείου της 25ης Μαρτίου. Με το ίδιο πνεύμα όρισε για την επομένη της επετείου της 28ης Οκτωβρίου, δηλαδή για την προσεχή Τετάρτη, μια ακόμη λαμπρή εκδήλωση που αφορά τα εγκαίνια της νέας πρόσοψης του εμβληματικού κτιρίου του υπουργείου Αμυνας στη λεωφόρο Μεσογείων. Οπως την προηγούμενη φορά, έτσι και τώρα οι συνεργάτες του υπουργού έκαναν μεγάλη κινητοποίηση και έστειλαν πολλές προσκλήσεις – σε «γαλάζιους» και μη – για την εκδήλωση, που κάποιοι εκτιμούν ότι «ειδικά με τα τελευταία γεγονότα, θα αποτελέσει ένα είδος επίδειξης δύναμης και απήχησης του κ. Δένδια στο εσωτερικό της κυβερνητικής παράταξης».

Στο «γαλάζιο» παρασκήνιο εκφράζονται από πολλές πλευρές απορίες για τη «γραμμή» που θα χαράξει το Μέγαρο Μαξίμου και αν αυτή τη φορά θα παραστούν ο Πρωθυπουργός και άλλοι υπουργοί. Οπως και να έχει, τα μηνύματα που θα εκπεμφθούν από τις προσελεύσεις, αλλά και από την ομιλία που θα εκφωνήσει ο κ. Δένδιας, αναμένεται να είναι ηχηρά. Και καθώς στην παρούσα πολιτική συγκυρία φαίνεται να παγιώνεται η δημοσκοπική εκτίμηση ότι, παρά την πρωτοκαθεδρία της, η ΝΔ βρίσκεται μακριά από την αυτοδυναμία, η ηχώ τέτοιων μηνυμάτων είναι δυνατόν να προκαλέσει απρόβλεπτες εξελίξεις στο ρευστό πολιτικό τοπίο της τρέχουσας περιόδου.