Δευτέρα 10 Νοεμβρίου 2025

Ανακαλύφθηκαν μυστηριώδη «Kενά αέρος» σε μία από τις πυραμίδες της Γκίζας – Όλα «δείχνουν» μια κρυφή άγνωστη είσοδο


 Επαναστατική τεχνολογία σάρωσης εντόπισε δύο κρυμμένες ανωμαλίες, γεμάτες αέρα, πίσω από την ανατολική πρόσοψη της Πυραμίδας του Μυκερίνου (ή Μενκαουρέ) στην Αίγυπτο, παρέχοντας τα πρώτα επιστημονικά στοιχεία που υποστηρίζουν μια μακροχρόνια υπόθεση για μια δεύτερη είσοδο στην αρχαία κατασκευή.

Μια διεθνής ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Καΐρου και το Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου (TUM), που εργάζεται στο πλαίσιο του φημισμένου προγράμματος ScanPyramids, πραγματοποίησε μια πρωτοποριακή ανακάλυψη στην μικρότερη από τις τρεις κύριες πυραμίδες της Γκίζας.

Χρησιμοποιώντας προηγμένες μη καταστροφικές μεθόδους δοκιμών, συμπεριλαμβανομένων ραντάρ, υπερήχων και τομογραφίας ηλεκτρικής ειδικής αντίστασης, οι επιστήμονες εντόπισαν δύο διακριτά κενά γεμάτα αέρα, κρυμμένα περίπου 1,4 μέτρα και 1,13 μέτρα κάτω από ένα τμήμα αξιοσημείωτα γυαλισμένων γρανιτένιων ογκόλιθων στην ανατολική όψη της πυραμίδας.

Ήταν η πρώτη φορά που εντοπίζονται δομικές ανωμαλίες σε αυτήν τη θέση, προσδίδοντας αξιοπιστία στις θεωρίες που προτάθηκαν για πρώτη φορά από τον ερευνητή Stijn van den Hoven το 2019.

(α) η βόρεια όψη της Πυραμίδας του Μενκαουρέ και (β) μια κοντινή άποψη της κύριας εισόδου, και (γ) το γυαλισμένο μέρος της ανατολικής όψης (το αντικείμενο ενδιαφέροντος σε αυτή τη μελέτη). (Helal et al/NDT & E International)
(α) η βόρεια όψη της Πυραμίδας του Μενκαουρέ και (β) μια κοντινή άποψη της κύριας εισόδου, και (γ) το γυαλισμένο μέρος της ανατολικής όψης (το αντικείμενο ενδιαφέροντος σε αυτή τη μελέτη). Φωτογραφία: Helal et al/NDT & E International

Το μυστήριο των γυαλισμένων λίθων

Η ανατολική πρόσοψη της Πυραμίδας του Μυκερίνου έχει προβληματίσει τους ερευνητές για χρόνια λόγω ενός ασυνήθιστου αρχιτεκτονικού χαρακτηριστικού. Σε μια περιοχή περίπου τεσσάρων μέτρων σε ύψος και έξι μέτρων σε πλάτος, οι γρανιτικοί ογκόλιθοι παρουσιάζουν εξαιρετικό επίπεδο γυαλίσματος, που έρχεται σε έντονη αντίθεση με την πιο τραχιά λιθοδομή που παρατηρείται αλλού στην δομή.

Αυτή η ιδιαίτερη λεία επιφάνεια παρατηρείται κατά τα άλλα, μόνο γύρω από ό,τι σήμερα αναγνωρίζεται ως η μοναδική είσοδος της πυραμίδας στη βόρεια πλευρά. Η ομοιότητα μεταξύ αυτών των δύο περιοχών ενέπνευσε την υπόθεση του Van den Hoven για μια πιθανή κρυφή είσοδο, η οποία πλέον υποστηρίζεται με πειστικά στοιχεία από επιστημονική διερεύνηση.

Ερευνητές εγκαθιστούν τον εξοπλισμό σάρωσης στην Πυραμίδα του Μενκαουρέ. Φωτογραφία: Πρόγραμμα ScanPyramids
Ερευνητές εγκαθιστούν τον εξοπλισμό σάρωσης στην Πυραμίδα του Μενκαουρέ. Φωτογραφία: Πρόγραμμα ScanPyramids

Η Πυραμίδα του Μυκερίνου, χτισμένη κατά τη διάρκεια της βασιλείας του φαραώ Μενκαουρέ της Τέταρτης Δυναστείας γύρω στο 2500 π.Χ., έχει ύψος πάνω από 60 μέτρα και αποτελεί την τρίτη μεγαλύτερη πυραμίδα στο Οροπέδιο της Γκίζας. Αν και είναι μικρότερη από τις διάσημες γειτονικές της—τις πυραμίδες του Χέοπα και του Χεφρήνου—αποτελεί εδώ και καιρό αντικείμενο αρχαιολογικού ενδιαφέροντος.

Τα μοναδικά χαρακτηριστικά της κατασκευής, όπως οι γρανιτικοί λίθοι επικάλυψης και οι εσωτερικές αίθουσες, έχουν προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για τις τεχνικές κατασκευής και τις ταφικές πρακτικές των αρχαίων Αιγυπτίων.

Η τεχνολογία αιχμής που αποκάλυψε κρυφές κατασκευές

Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε έναν εξελιγμένο συνδυασμό τριών συμπληρωματικών μη καταστροφικών μεθόδων ελέγχου για να ερευνήσει κάτω από την επιφάνεια της πυραμίδας χωρίς να προκαλέσει καμία ζημιά στην ανεκτίμητη αρχαία κατασκευή. Χρησιμοποιήθηκε αρχικά η Τομογραφία Ηλεκτρικής Ειδικής Αντίστασης (ERT), με μετρήσεις κατά μήκος τεσσάρων μακρών παράλληλων προφίλ χρησιμοποιώντας ειδικά ηλεκτρόδια από πλέγμα ανοξείδωτου χάλυβα.

Στη συνέχεια, τα δεδομένα υποβλήθηκαν σε επεξεργασία μέσω ενός τρισδιάστατου αλγορίθμου αναστροφής για τη δημιουργία λεπτομερών εικόνων των ηλεκτρικών ιδιοτήτων του υπεδάφους.

Μετά τις έρευνες με την Τομογραφία Ηλεκτρικής Ειδικής Αντίστασης (ERT), χρησιμοποιήθηκε Ραντάρ Διείσδυσης Εδάφους (GPR) εξοπλισμένο με κεραίες διπλής συχνότητας που λειτουργούν στα 200 και 600 MHz, το οποίο εφαρμόστηκε σε ένα εστιασμένο πλέγμα πάνω στην περιοχή ενδιαφέροντος. Επιπλέον, μια συσκευή Υπερηχητικού Ελέγχου (UST) με 16 κανάλια παρείχε υψηλής ανάλυσης δεδομένα για την εσωτερική δομή της λιθοδομής. Η καθοριστική πρόοδος επιτεύχθηκε όταν οι ερευνητές εφάρμοσαν μια τεχνική Συγχώνευσης Εικόνων (Image Fusion) για να συγχωνεύσουν όλα τα τρία σύνολα δεδομένων, επιτρέποντας ακριβή συσχέτιση των χαρακτηριστικών που ανιχνεύθηκαν από κάθε ανεξάρτητη μέθοδο.

Οι δύο ανιχνευθείσες ανωμαλίες έχουν διαστάσεις 1 μέτρο ύψος επί 1,5 μέτρο πλάτος και 0,9 μέτρο επί 0,7 μέτρο αντίστοιχα. Σύμφωνα με τα ευρήματα της ερευνητικής ομάδας που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό NDT & E International, ο ακριβής προσδιορισμός αυτών των κενών γεμάτων αέρα ήταν δυνατός μόνο μέσω του καινοτόμου συνδυασμού και συγχώνευσης και των τριών τεχνικών μέτρησης.

Για την επικύρωση της ερμηνείας τους, οι επιστήμονες πραγματοποίησαν εκτενείς αριθμητικές προσομοιώσεις, εξετάζοντας διάφορα πιθανά σενάρια υπό πραγματικές συνθήκες, τα οποία – όλα- υποστήριξαν το συμπέρασμα ότι οι ανιχνευθείσες ανωμαλίες αντιπροσωπεύουν χώρους γεμάτους αέρα και όχι μεταβολές στην πυκνότητα ή τη σύνθεση της πέτρας.

 

Αποτελέσματα σάρωσης Τομογραφίας Ηλεκτρικής Ειδικής Αντίστασης (ERT) που δείχνουν την παρουσία των ανωμαλιών Α1 και Α2. Φωτογραφία: Helal et al/NDT & E International
Αποτελέσματα σάρωσης Τομογραφίας Ηλεκτρικής Ειδικής Αντίστασης (ERT) που δείχνουν την παρουσία των ανωμαλιών Α1 και Α2. Φωτογραφία: Helal et al/NDT & E International

Συνέπειες στην κατανόηση της αρχαίας αρχιτεκτονικής

Ο καθηγητής Christian Grosse του TUM, ειδικός σε μη επεμβατικές μεθόδους δοκιμών, τόνισε τη σημασία αυτής της ανακάλυψης τόσο για την αιγυπτιακή αρχαιολογία όσο και για τον τομέα της αρχαιολογικής επιστήμης.

«Μετά τη σημαντική επικύρωση ενός κρυφού διαδρόμου στην Πυραμίδα του Χέοπα το 2023, το ScanPyramids κατάφερε για άλλη μια φορά να κάνει μια σημαντική ανακάλυψη στην Γκίζα», δήλωσε ο Grosse. Σημείωσε ότι η μεθοδολογία δοκιμών που αναπτύχθηκε από την ομάδα επιτρέπει τη διατύπωση πολύ ακριβών συμπερασμάτων σχετικά με το εσωτερικό της πυραμίδας χωρίς να προκαλείται ζημιά σε αυτή.

Η υπόθεση μιας δεύτερης εισόδου στην Πυραμίδα του Μυκερίνου έχει ουσιαστικές επιπτώσεις για την κατανόηση των αρχαίων αιγυπτιακών αρχιτεκτονικών πρακτικών και ταφικών εθίμων. Εάν επιβεβαιωθεί μέσω περαιτέρω έρευνας, θα υποδηλώσει έναν πιο σύνθετο σχεδιασμό από ό,τι θεωρούσαμε προηγουμένως και θα μπορούσε ενδεχομένως να παρέχει πρόσβαση σε αχαρτογράφητους θαλάμους ή περάσματα μέσα στην πυραμίδα.

Ένα τέτοιο εύρημα θα ήταν συνεπές με τις εξελιγμένες μηχανικές δυνατότητες που επιδείχθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια της Τέταρτης Δυναστείας, όταν η κατασκευή πυραμίδων στην Αίγυπτο έφτασε στο απόγειό της.

 

Το πρόγραμμα ScanPyramids, το οποίο ξεκίνησε το 2015, έχει φέρει επανάσταση στη μελέτη των πυραμίδων της Αιγύπτου μέσω της εφαρμογής της σύγχρονης φυσικής και προηγμένων τεχνολογιών απεικόνισης. Προηγούμενες επιτυχίες περιλαμβάνουν την ανακάλυψη ενός μεγάλου κενού στη Μεγάλη Πυραμίδα του Χέοπα το 2017 χρησιμοποιώντας ραδιογραφία με μιόνια και την επιβεβαίωση ενός κρυμμένου διαδρόμου πάνω από την κύρια είσοδο της ίδιας δομής το 2023.

Αυτές οι ανακαλύψεις έχουν καταδείξει με συνέπεια ότι ακόμη και τα πιο εκτενώς μελετημένα αρχαία μνημεία εξακολουθούν να κρύβουν μυστικά που περιμένουν να αποκαλυφθούν μέσω καινοτόμων επιστημονικών προσεγγίσεων.

Ο καθηγητής Grosse κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η υπόθεση μιας άλλης εισόδου είναι πολύ εύλογη και τα αποτελέσματά μας μας φέρνουν ένα μεγάλο βήμα πιο κοντά στην επιβεβαίωσή της». Η ερευνητική ομάδα σχεδιάζει να διεξαγάγει πρόσθετες έρευνες για να περιγράψει περαιτέρω τις ανιχνευθείσες ανωμαλίες και να προσδιορίσει τις καταλληλότερες μεθόδους για την ενδεχόμενη πρόσβαση στην ύποπτη είσοδο χωρίς να διακυβευθεί η δομική ακεραιότητα αυτού του ανεκτίμητου μνημείου.

Τα ευρήματα αντιπροσωπεύουν μια αξιοσημείωτη σύγκλιση αρχαιολογικής υπόθεσης, ιστορικής παρατήρησης και τεχνολογίας αιχμής, ανοίγοντας νέα κεφάλαια στην κατανόησή μας για ένα από τα αρχαιότερα αρχιτεκτονικά επιτεύγματα της ανθρωπότητας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

.

.

Δημοφιλείς αναρτήσεις