Το Κίεβο παρουσιάζει ένα νέο προσχέδιο «τερματισμού» του πολέμου που επεξεργάστηκαν οι ΗΠΑ και η Ουκρανία, ένα πλαίσιο 20 σημείων που διαφημίζεται ως η διπλωματική διέξοδος από τον πόλεμο, χωρίς να απαιτείται ρητή, νομικά δεσμευτική αποκήρυξη της ένταξης στο ΝΑΤΟ. Την ίδια στιγμή, όμως, η συζήτηση αυτή ανοίγει πάνω σε ένα μέτωπο που δείχνει σημάδια κόπωσης και σε ένα εσωτερικό πεδίο όπου οι πιέσεις, τα σκάνδαλα και η πολιτική αστάθεια τροφοδοτούν το δεύτερο αφήγημα, ότι οι ισχυροί “ψάχνουν για σωσίβιο” ενώ οι κοινωνίες πληρώνουν τον λογαριασμό.
ΤΙ ΛΕΕΙ ΤΟ ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ, ΠΑΓΩΜΑ ΓΡΑΜΜΩΝ, ΖΩΝΕΣ ΚΑΙ «ΟΧΙ ΡΗΤΗ ΑΠΟΚΗΡΥΞΗ» ΤΟΥ ΝΑΤΟ
Ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι περιέγραψε μια εκδοχή που προβλέπει το πάγωμα των γραμμών του μετώπου και το άνοιγμα του δρόμου για τις αποστρατιωτικοποιημένες ζώνες στις αμφισβητούμενες περιοχές. Στο πιο κρίσιμο σημείο, το σχέδιο αντιμετωπίζει τις περιοχές Ντόνετσκ, Λουγκάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα με μια de facto λογική «γραμμής επαφής», ώστε να σταματήσει η αιμορραγία χωρίς να λυθούν οριστικά τα εδαφικά.
Στην περίπτση η «ευελιξία» πουλιέται ως επιτυχία καθότι δεν υπάρχει κάποια ρητή απαγόρευση για την μελλοντική Ουκρανική ένταξη στο ΝΑΤΟ μέσα στο κείμενο, ενώ ο Ζελένσκι έχει δηλώσει ότι δεν πρέπει να αλλάξει το ουκρανικό Σύνταγμα για να ικανοποιηθούν οι εξωτερικές απαιτήσεις. Ταυτόχρονα, ωστόσο, το Reuters έχει καταγράψει πως ο ίδιος είχε αφήσει να εννοηθεί και το αντίθετο σενάριο, δηλαδή την «παραχώρηση» στο θέμα ΝΑΤΟ ως αντάλλαγμα για ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας. Κατουσίαν το ΝΑΤΟ δεν φεύγει από τα σενάρια, αλλά το πολιτικό παζάρι γύρω απο αυτό φουντώνει.
ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ, ΕΚΛΟΓΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ
Το ίδιο πλαίσιο προβλέπει ότι οποιαδήποτε ουκρανική απόσυρση των δυνάμεων θα χρειαστεί δημοψήφισμα, ενώ οι προεδρικές εκλογές τοποθετούνται μετά την υπογραφή συμφωνίας. Αυτό δεν είναι λεπτομέρεια, η απόφαση δείχνει πως η ηγεσία επιδιώκει να περάσει μια συμφωνία πρώτα και να πάει σε κάλπες έπειτα, ώστε να αποφύγει να μπει προεκλογικά με “καυτή” ατζέντα παραχωρήσεων ή συμβιβασμών. Στο πιο εκρηκτικό σημείο, το σχέδιο περιλαμβάνει πρόταση για τριμερή διαχείριση του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια με συμμετοχή Ουκρανίας, ΗΠΑ και Ρωσίας, κάτι που το Κίεβο εμφανίζεται να απορρίπτει ως προς τη ρωσική «εποπτεία», αντιπροτείνοντας σχήμα ΗΠΑ και Ουκρανία. Είναι μια από εκείνες τις «τεχνικές» ρυθμίσεις που στην πραγματικότητα είναι καθαρή γεωπολιτική που έχει να κάνει με το, όποιος κρατά τη Ζαπορίζια, κρατά μοχλό ασφάλειας, ενέργειας και επιρροής στην περιοχή.
ΕΚΤΑΚΤΗ «ΦΥΓΗ» ΑΠΟ ΤΟ ΚΙΕΒΟ…;
Το δεύτερο αφήγημα χτίζεται πάνω σε μια σκληρή δημόσια τοποθέτηση της ρωσικής SVR, την οποία αναπαράγουν ρωσικά κρατικά μέσα, σύμφωνα με την οποία στελέχη του ουκρανικού συστήματος εξουσίας μεταφέρουν οικογένειες και περιουσίες στο εξωτερικό και ότι πάνω από 90% των Ουκρανών διπλωματών στο εξωτερικό “δεν σκοπεύουν να επιστρέψουν”. Αυτός ο ισχυρισμός, όπως σημειώνεται και σε σχετικές αναφορές, δεν έχει ανεξάρτητη επιβεβαίωση και πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μέρος ενημερωτικού πολέμου.
Όμως, ακόμη κι αν αφήσει κανείς στην άκρη τους αριθμούς της SVR, υπάρχει το κίνητρο που κάνει το σενάριο πολιτικά πιστευτό η Ουκρανία περνά περίοδο σοβαρής πολιτικής κρίσης με σκάνδαλα διαφθοράς, παραιτήσεις κορυφής και έντονη πίεση στη δημόσια διοίκηση, γεγονότα που έχουν καταγραφεί από το Reuters το τελευταίο διάστημα. Και όσο τα σκάνδαλα βαθαίνουν, τόσο ενισχύεται η εικόνα ότι η ελίτ παίζει άμυνα για το αύριο. Παράλληλα, η μακρά διάρκεια του πολέμου έχει γεννήσει και μια άλλη “υπόγεια” πραγματικότητα με μηχανισμούς φυγής και αποφυγής της στράτευσης, με συλλήψεις και υποθέσεις διαφθοράς σε συνοριακούς μηχανισμούς. Αυτό δεν αποδεικνύει την «μαζική φυγή των ελίτ», αλλά δείχνει το κοινωνικό υπόστρωμα που κάνει το αφήγημα να πιάνει
Όταν το κράτος πιέζεται, κάποιοι ψάχνουν “παράθυρο” διαφυγής.
Η ΠΙΕΣΗ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΚΑΙ ΤΑ ΣΗΜΑΔΙΑ ΚΟΠΩΣΗΣ
Στο πεδίο, η εικόνα δεν επιτρέπει εύκολα θριαμβολογίες.
Η Ουκρανία ανακοίνωσε την πλήρη αποχώρηση της από το Σίβερσκ, εξέλιξη που αποτυπώνει πόσο βαριά είναι η πίεση σε τμήματα του Ντονμπάς. Και όταν το μέτωπο “σφίγγει”, οι πολιτικές ηγεσίες αρχίζουν να ψάχνουν ράμπα εξόδου, κι όχι από ιδεαλισμό. Επίσης, αναλύσεις και αξιολογήσεις επιχειρήσεων μιλούν για συνεχιζόμενη ρωσική επιθετική δραστηριότητα και μετατοπίσεις γύρω από τη Ζαπορίζια, με τη συζήτηση για τοπικές προωθήσεις να επανέρχεται σταθερά στις εκτιμήσεις.
ΥΠΟΓΡΑΦΕΙ ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΑ, «ΞΕΚΟΥΜΠΙΖΕΤΑΙ»;
Το σχέδιο περιλαμβάνει εκλογές μόνο μετά τη συμφωνία και δημοψήφισμα για την απόσυρση των στρατευμάτων, στην πράξη προετοιμάζει το έδαφος για μια νέα φάση, όπου η ηγεσία θα ζητήσει νομιμοποίηση εκ των υστέρων για επιλογές που μέχρι χθες ήταν αδιανόητες να ειπωθούν δημόσια. Το Κίεβο ψάχνει διαφυγεί χωρίς να πει το μεγάλο “όχι” στο ΝΑΤΟ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου