H ελληνική πολιτική σκηνή μοιάζει τους τελευταίους μήνες σαν να κινείται ταυτόχρονα σε δύο επίπεδα: στο εμφανές πεδίο της αντιπαράθεσης κυβέρνησης – αντιπολίτευσης, αλλά και στο λιγότερο ορατό, πλην όμως πιο σημαντικό για τις μελλοντικές εξελίξεις, επίπεδο των εσωτερικών συγκρούσεων σε όλες ανεξαιρέτως τις παρατάξεις.
Ρήγματα που υπήρχαν ήδη, άλλοτε υπόγεια και άλλοτε εκπεφρασμένα, έρχονται πλέον με ένταση στην επιφάνεια. Διαφορετικές στρατηγικές, προσωπικές φιλοδοξίες και εκλογικές στοχεύσεις συγκροτούν ένα σκηνικό πολλαπλών εσωτερικών μετώπων.
Το ρήγμα στη Νέα Δημοκρατία
Στο κυβερνών κόμμα, η δημόσια παρέμβαση του Κώστα Καραμανλή και η έμμεση αλλά σαφής απάντηση του κυβερνητικού εκπροσώπου, Παύλου Μαρινάκη, έδωσαν νέα ώθηση στο σαφές πολιτικό ρήγμα που χωρίζει τη σημερινή ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας από τις δύο προηγούμενες.
Ο Κώστας Καραμανλής, υπό το ικανοποιημένο βλέμμα και τα χειροκροτήματα του Α. Σαμαρά, που βρισκόταν στην εκδήλωση της εφημερίδας «Δημοκρατία», υπογράμμισε ότι «Δεν αρκεί να λέμε ότι η Δημοκρατία υπάρχει, να εξετάζουμε αν λειτουργεί όπως πρέπει…».
Δεν άργησε η απάντηση του εκπροσώπου της κυβέρνησης. Η φράση του Παύλου Μαρινάκη περί «υποσχέσεων στους αγρότες για όλα τα κιλά και όλα τα λεφτά» εξελήφθη ως ευθεία αναφορά στην περίοδο διακυβέρνησης Καραμανλή, ανοίγοντας έναν κύκλο συζητήσεων για το κατά πόσο υπάρχει πραγματική στρατηγική σύγκλιση ανάμεσα στους διαφορετικούς πόλους της Κεντροδεξιάς.
Η κυβέρνηση επιδιώκει να δείξει ότι κινείται στη γραμμή της «υπεύθυνης δημοσιονομικής διαχείρισης». Από την άλλη πλευρά, ο πρώην πρωθυπουργός εξέφρασε μια πιο παραδοσιακή αντίληψη κοινωνικής μέριμνας, θέτοντας εμμέσως όρια στην τρέχουσα στρατηγική του Μεγάρου Μαξίμου.
Το αποτέλεσμα είναι μια μορφή εσωκομματικού διαλόγου που, σε άλλες περιόδους, θα θεωρούνταν δείγμα υγείας. Όμως όταν ο διάλογος αυτός διεξάγεται δημοσίως, ενισχύει την εικόνα μιας Νέας Δημοκρατίας που παλεύει να ισορροπήσει ανάμεσα σε ιστορικά ρεύματα και νέες επιταγές.
Στρατηγικό αδιέξοδο στο ΠΑΣΟΚ
Αντίστοιχοι, αν και σαφώς πιο αγωνιώδεις, είναι οι εμφύλιοι στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ. Η αποστροφή του Παύλου Γερουλάνου πριν μηνών ότι «η βελόνα δεν ανεβαίνει», μιλώντας για τη δημοσκοπική στασιμότητα του κόμματος, υπήρξε το έναυσμα για νέο γύρο αντιπαραθέσεων.
Οι αντιπαραθέσεις αυτές στη δημόσια σφαίρα γίνονται με προσοχή, καθώς πάντα επικρέμαται ο πέλεκυς της διαγραφής, ωστόσο η αγωνία πολλών στελεχών της Χαριλάου Τρικούπη είναι έκδηλη κι αδύνατο να κρυφτεί.
Το στρατηγικό πρόβλημα του κόμματος, του οποίου η ηγεσία επιμένει στην πολιτική αυτονομία κι αποκλείει κυβερνητικές συνεργασίες, ενώ αποσκοπεί στην πρωτιά στις κάλπες την ώρα που οι δημοσκοπήσεις κάθε άλλο παρά αυτή την εικόνα δείχνουν, αποτυπώνεται στη «Βαβέλ» πολλών στελεχών τόσο ως προς τις δηλώσεις τους όσο και ως προς τη στρατηγική τους κατεύθυνση.
Όπως έλεγε στην «Η» προ ημερών έμπειρος πολιτικός που δεν είναι σοσιαλιστής, «κάθε κόμμα που διεκδικεί την εξουσία προϋποθέτει εσωκομματική σύμπνοια και ηρεμία. Βλέπεις κάτι τέτοιο στο ΠΑΣΟΚ;».
Νέα κρίση ταυτότητας στον ΣΥΡΙΖΑ
Παράλληλα, στην Αριστερά εξελίσσεται μια κρίση άλλης φύσεως, αλλά με εξίσου σημαντικές επιπτώσεις. Η παρουσίαση της «Ιθάκης» από τον Αλέξη Τσίπρα και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίστηκαν τα κορυφαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, τοποθετημένα στον εξώστη του «Παλλάς», με αποτέλεσμα να μιλήσει η Κουμουνδούρου για «συμβολισμούς που δεν βοηθούν», έξυσαν ανοιχτές πληγές στο εσωτερικό της παράταξης.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτης Φάμελλος, ο οποίος είχε δηλώσει ότι θα παραστεί στη συγκεκριμένη εκδήλωση, είδε τελικά τον εαυτό του και την ηγετική ομάδα του κόμματος να αντιμετωπίζονται με ψυχρότητα από τον πρώην πρωθυπουργό.
Η συγκεκριμένη «εξορία» προκάλεσε συζητήσεις όχι μόνο για τον συμβολισμό της, αλλά και για το βαθύτερο πολιτικό της μήνυμα: κατά πόσο ο Αλέξης Τσίπρας επιδιώκει πραγματικά συνεργασίες ή αν προωθεί ένα νέο προσωπικό εγχείρημα με την υφιστάμενη Αριστερά σε ρόλο κομπάρσου.
Σε αυτό το πλαίσιο, δεν είναι λίγοι στο περιβάλλον Φάμελλου που εκτιμούν πως η στάση Τσίπρα τους αποδυναμώνει ηθελημένα. Γι’ αυτό και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ φέρεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο να μην στηρίξει ενεργά το νέο εγχείρημα του πρώην πρωθυπουργού.
Αντίθετα, πληθαίνουν οι πληροφορίες ότι σκέπτεται να διατηρήσει και να ανασυγκροτήσει τον ΣΥΡΙΖΑ ως αυτόνομο πόλο. Μία τέτοια επιλογή θα αποτελούσε σαφή διάρρηξη του αφηγήματος περί ενοποίησης του προοδευτικού χώρου που ο ίδιος ο Τσίπρας θέτει στο επίκεντρο των κινήσεών του.
Δεξιά της ΝΔ, αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ
Σε αυτό το τοπίο να συμπληρώσουμε τα εκατέρωθεν κτυπήματα «κάτω από τη ζώνη» στο χώρο δεξιότερα της Νέας Δημοκρατίας, κυρίως μεταξύ Κυριάκου Βελόπουλου και Αφροδίτης Λατινοπούλου, αλλά και τις φυγόκεντρες δυνάμεις στο εσωτερικό άλλων αριστερών κομμάτων όπως π.χ. η «Νέα Αριστερά».
Η κοινή ρίζα της κρίσης
Σε όλες, λοιπόν, τις πλευρές του πολιτικού φάσματος, οι εμφύλιες αυτές διαμάχες έχουν κοινή ρίζα: την αβεβαιότητα για το μέλλον και την προσπάθεια επαναπροσδιορισμού της ταυτότητας κάθε πολιτικού φορέα.
Η Νέα Δημοκρατία προσπαθεί να διατηρήσει τη συνοχή της ευρύτερης Κεντροδεξιάς παράταξης σε μια περίοδο που η οικονομική πολιτική, η διαχείριση κρίσεων και οι γεωπολιτικές πιέσεις απαιτούν ενιαία γραμμή.
Στον αντίποδα, η Αριστερά παλεύει για το ποια μορφή θα έχει την επόμενη μέρα: ένα ενιαίο μέτωπο, έναν νέο φορέα γύρω από τον Τσίπρα ή ένα πολυκεντρικό σύστημα κομμάτων που θα επιχειρήσουν συνεργασίες εκ των υστέρων.
Αλλά και το ΠΑΣΟΚ, ως η βασική εναλλακτική πολιτική δύναμη στη σημερινή κυβέρνηση, πασχίζει να ενδυναμώσει το αποτύπωμά του στην κοινωνία.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι εσωτερικές αυτές συγκρούσεις δεν αποτελούν απλώς οργανωτικά ζητήματα, αλλά επηρεάζουν την ποιότητα του δημόσιου διαλόγου, την ικανότητα των παρατάξεων να παράγουν πολιτικές και, τελικά, τη δημοκρατική ισορροπία της χώρας.
Όσο η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση παραμένουν στραμμένες προς τα μέσα, τόσο δυσκολότερα θα αρθρωθούν καθαρές πολιτικές προτάσεις προς την κοινωνία. Και αυτό είναι ίσως το πιο ανησυχητικό συμπέρασμα από το σημερινό πολιτικό τοπίο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου