Άγρια η NEANIKH παραβατικότητα

 Η παραβατικότητα ανηλίκων –αν και δεν αυξήθηκε– έχει μεγαλύτερη συμμετοχή σε επιμέρους άγρια εγκλήματα

Οι νεαροί παραβάτες φαίνεται ότι λειτουργούν σε ομάδες και λιγότερο κατά μόνας.

Στις ομάδες αυτές υπάρχει ένας βασικός πυρήνας που αποτελεί την ηγετική ομάδα και γύρω από αυτήν υπάρχουν μέλη που αναλαμβάνουν δράσεις. Στόχος είναι η επικράτηση της κάθε ομάδας στο σχολείο ή στη γειτονιά. [SHUTTERSTOCK]

Λίνα Γιάνναρου

Πλατεία Ηρώων, Ανω Λιόσια. Ομάδα 10-15 νεαρών επιτίθεται σε δύο ανηλίκους 14 και 16 ετών, χτυπώντας τους με γροθιές και κλωτσιές στο κεφάλι και το σώμα. Η Αστυνομία προχωρεί στη σύλληψη ενός 15χρονου, που κατηγορήθηκε για απλή σωματική βλάβη κατά συναυτουργία.

• Ηλιούπολη. Αστυνομικοί της ομάδας ΔΙ.ΑΣ. συλλαμβάνουν 16χρονο για κατοχή μαχαιριού μήκους 16 εκατοστών. Οπως προέκυψε από την προανακριτική έρευνα, λίγες ημέρες νωρίτερα ο ίδιος με συνεργό του είχαν προσεγγίσει πέντε ανηλίκους στην ίδια περιοχή και με την απειλή μαχαιριού τους είχαν αφαιρέσει τα κινητά τους τηλέφωνα.

• Μεταμόρφωση. Δεκατριάχρονος συλλαμβάνεται για επίθεση με σιδερογροθιά και άγριο ξυλοδαρμό εις βάρος 17χρονου. Ηταν μέλος ομάδας περίπου δέκα ανηλίκων που φέρεται να συμμετείχαν στην επίθεση.

• Αθήνα. δεκατετράχρονος μαθητής σχολείου της Αργυρούπολης επιχειρεί να μπει στη Βουλή, στο πλαίσιο εκπαιδευτικής επίσκεψης, «εξοπλισμένος» με ένα μαχαίρι-πεταλούδα.

Παιδιά με μαχαίρια, παιδιά με σιδερογροθιές, πιτσιρικάδες που ληστεύουν, βιαιοπραγούν, συμμορίες νεαρών που τρομοκρατούν μαθητές, ακόμα και καθηγητές. Το αστυνομικό δελτίο σχεδόν καθημερινά περιλαμβάνει συλλήψεις παιδιών και εφήβων για περιστατικά βίας, όπως τα παραπάνω. Υπάρχει έξαρση της νεανικής παραβατικότητας; (να σημειωθεί ότι αποφεύγεται η χρήση του όρου «νεανική εγκληματικότητα» καθώς ενδέχεται να στιγματίσει και να καθορίσει τη ζωή του ατόμου).

Σύμφωνα με τα στοιχεία, μολονότι ο δείκτης της παραβατικότητας των ανηλίκων (13-17 ετών) δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες μεταβολές τα τελευταία χρόνια (κυμαίνεται στο 4%-8%), παρατηρείται σημαντική αύξηση των εγκλημάτων βίας. Σύμφωνα με στοιχεία που είχε παρουσιάσει πέρυσι ο καθηγητής Εγκληματολογίας Παν/μίων Αθηνών και Λευκωσίας Νέστωρ Κουράκης, ενώ το 2000 η νεανική παραβατικότητα (13-17 ετών) κυμαινόταν στο 7%, το 2020 έχει πέσει στο 4,5%. Ωστόσο, αύξηση καταγράφεται στα επιμέρους «σκληρά» εγκλήματα: Συγκεκριμένα, το 2020 έχουν καταγραφεί 16 ανθρωποκτονίες με πρόθεση έναντι 7 το 2000, 32 βιασμοί έναντι 6 και 486 ληστείες το 2020 έναντι 62 το 2000.

«Βλέπουμε ότι αυτό που συνέβαινε στο εξωτερικό έφθασε και στη χώρα μας, με τους νέους να καταλαμβάνουν σημαντικό κομμάτι της εγκληματικής πίτας στα βίαια εγκλήματα», σχολιάζει μιλώντας στην «Κ» η εγκληματολόγος Ελενα Συρμαλή. «Δηλαδή δεν μιλάμε πια για την κλασική παραβατικότητα ανηλίκων. Η βία σε πολλές περιπτώσεις μοιάζει σαν εργαλείο επιβολής και επιτυχίας στον κύκλο των συνομηλίκων». Οπως τονίζει, η πορεία ήταν προδιαγεγραμμένη. «Σε μια κοινωνία στην οποία η προσφυγή στη δύναμη και στον νόμο του ισχυρού παρουσιάζεται ως πρακτική επίλυσης των προβλημάτων, κατά πόσον μπορεί ένας νέος να ξεφύγει από τέτοιες πρακτικές; Η βία πια δεν αφορά μόνο τους εγκληματίες και ο κοινωνικός ιστός διαβρώνεται».

Οι νεαροί παραβάτες –σε περιπτώσεις που απασχολούν τους ερευνητές– φαίνεται ότι λειτουργούν σε ομάδες και λιγότερο κατά μόνας, παρατηρεί μιλώντας στην «Κ» η Αγγελική Καρδαρά, δρ Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ ΕΚΠΑ, τακτική επιστημονική συνεργάτιδα Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος και επιστημονική υπεύθυνη Crime & Media Lab (ΚΕΜΕ). «Μέσα σε αυτές τις ομάδες προσπαθούν να νιώσουν ότι γίνονται αποδεκτοί, ότι ανήκουν κάπου. Παίρνουν επιβεβαίωση, αλλά για να την πάρουν εμπλέκονται συχνά σε παραβατικές συμπεριφορές. Στις ομάδες αυτές υπάρχει ένας βασικός πυρήνας που αποτελεί την ηγετική ομάδα και γύρω από αυτήν υπάρχουν και μέλη που αναλαμβάνουν να κάνουν διάφορες δράσεις. Στόχος είναι η επικράτηση της κάθε ομάδας σε επίπεδο σχολείου ή γειτονιάς, ή συχνά και το υλικό κέρδος». Οπως λέει, μολονότι στη συντριπτική τους πλειονότητα τα μέλη των ομάδων είναι αγόρια, παρατηρείται αύξηση των επιθετικών συμπεριφορών και μεταξύ ανήλικων κοριτσιών.