Η Μινωική και Μυκηναϊκή προέλευση της Θεάς Αθηνάς της Ακρόπολης.

 

Η Μινωική και Μυκηναϊκή προέλευση της Θεάς Αθηνάς της Ακρόπολης.

Η ένωση των δήμων της Αθήνας από τον Θησέα αποτέλεσε καθοριστική στιγμή στην ιστορία της πόλης, συνδέοντας την κοινωνική και πολιτική ζωή των Αθηναίων με την ιερότητα της Ακρόπολης.

Η Πόλις, όπως ονομαζόταν τότε η Ακρόπολη, ήταν ήδη από τον 13ο αι. π.Χ. ένας οχυρωμένος βράχος που φιλοξενούσε Μυκηναϊκά μέγαρα, ενώ η κατοίκησή της ξεκινά από τη Νεολιθική Εποχή. Οι πρώτοι κάτοικοι είχαν επιλέξει αυτόν τον χώρο για την ασφάλεια που παρείχε ο βράχος της Ακρόπολης αλλά και λόγω της αυτάρκειάς του σε νερό.

Η βαθιά πεποίθηση των Αθηναίων ότι ήταν αυτόχθονες και ότι συνδέονταν άρρηκτα με τη θεά Αθηνά ενίσχυε την αίσθηση ενότητας και ταυτότητας της πόλης. Υπό την ηγεσία του Θησέα, η ένωση των δήμων όχι μόνο συνέβαλε στην πολιτική οργάνωση της πόλης, αλλά και εδραίωσε τη λατρεία της Αθηνάς ως κεντρικό στοιχείο της Αθηναϊκής ταυτότητας. Από τον 8ο αι. π.Χ., η Ακρόπολη απέκτησε καθαρά ιερό χαρακτήρα, με την καθιέρωση της λατρείας της Αθηνάς Πολιάδος.

Η θεά Αθηνά, με ρίζες που πιθανολογείται ότι φτάνουν ως τη Μινωική θρησκεία, υπήρξε θεότητα που λατρευόταν ήδη από την Εποχή του Χαλκού, ως μία μετεξέλιξη της μεγάλης μητέρας, της θεάς των όφεων και των θηρίων. Η εξέλιξη της από Μυκηναϊκή δέσποινα σε Ολύμπια θεά, με τον ιερό της χώρο στην Ακρόπολη, αντικατοπτρίζει τη συνέχεια της λατρείας της μέσα στους αιώνες. Ο χαρακτηρισμός της ως "Πολιάδος".  (προστάτιδας της πόλης) δηλώνει τη στενή σχέση της με την Αθήνα και τον ρόλο της ως θεάς που εγγυάται την ευημερία, την ασφάλεια και τη συνοχή της πόλης.

Η θρησκευτική σημασία της Ακρόπολης ενισχύθηκε σταδιακά, με την ανέγερση επτά ιερών αφιερωμένων στη θεά Αθηνά μέσα σε δυόμισι αιώνες, ανάμεσά τους ο Παρθενώνας, το Ερέχθειο και ο Ναός της Αθηνάς Νίκης. Αυτά τα ιερά δεν ήταν μόνο τόποι λατρείας, αλλά και σύμβολα της Αθηναϊκής πολιτικής ισχύος, πολιτισμικής ανωτερότητας και ενότητας.

Η Ακρόπολη, ως ιερό κέντρο και σύμβολο πολιτικής ενότητας, συνδύασε τον μύθο με την ιστορική πραγματικότητα. Υπήρξε το επίκεντρο της πόλης-κράτους που ανέδειξε ο Θησέας, αντανακλώντας τη σύνδεση της Αθήνας με τη θεά Αθηνά και ενισχύοντας τον ρόλο της ως προστάτιδας της πόλης και της δημοκρατίας που αναπτύχθηκε αργότερα.

---------------------------------------

The Minoan and Mycenaean Origins of Athena of the Acropolis.

The unification of Athens’ demes by Theseus was a pivotal moment in the city’s history, linking the social and political life of the Athenians with the sanctity of the Acropolis. Known as "Polis" at the time, the Acropolis was a fortified rock since the 13th century BCE, hosting Mycenaean palaces, while its habitation dates back to the Neolithic Era. The first settlers chose this location for the safety provided by the Acropolis rock and its self-sufficiency in water.

The Athenians' deep belief in their indigenous origins and their unbreakable bond with the goddess Athena reinforced the city’s sense of unity and identity. Under Theseus’ leadership, the unification of the demes not only contributed to the city's political organization but also established the worship of Athena as a central element of Athenian identity. From the 8th century BCE, the Acropolis gained a purely sacred character with the establishment of the cult of Athena Polias.

Athena, whose roots are thought to reach back to Minoan religion, was a deity worshipped since the Bronze Age as an evolution of the great mother goddess of snakes and beasts. Her transformation from a Mycenaean mistress to an Olympian goddess, with her sacred space on the Acropolis, reflects the continuity of her worship throughout the centuries. Her title as "Polias" (protector of the city) signifies her close relationship with Athens and her role as the goddess who guarantees the city’s prosperity, safety, and cohesion.

The religious significance of the Acropolis gradually grew, with the construction of seven temples dedicated to Athena over two and a half centuries, including the Parthenon, the Erechtheion, and the Temple of Athena Nike. These temples were not only places of worship but also symbols of Athenian political power, cultural superiority, and unity.

As a sacred center and a symbol of political unity, the Acropolis combined myth with historical reality. It was the focal point of the city-state established by Theseus, reflecting Athens’ connection with Athena and strengthening her role as the city's protector and the democracy that later flourished.