Σάββατο 24 Μαΐου 2025

Εδώ έγινε ο «Γάμος της Κανά»; – Αρχαιολόγοι Yποστηρίζουν ότι ανακαλύφθηκε η ακριβής τοποθεσία όπου ο Χριστός μετέτρεψε το νερό σε κρασί


 Αρχαιολόγοι από το Ισραήλ υποστηρίζουν ότι εντόπισαν την ακριβή τοποθεσία του θαύματος

Η τοποθεσία του πρώτου από τα θαύματα του Ιησού, θεωρείται σημείο καμπής στην ιστορία της Χριστιανοσύνης.  Πλέον, μια ομάδα αρχαιολόγων, υποστηρίζει πως έχει εντοπίσει την ακριβή τοποθεσία, όπου φέρεται να έγινε η μετατροπή του νερού σε κρασί κατά τη διάρκεια γάμου στην Κανά της Γαλιλαίας, σύμφωνα με τη Βίβλο.

Αν και η ακριβής τοποθεσία της, αποτελεί σημείο διένεξης, οι ειδικοί πλέον, εξηγούν πως έχουν εντοπίσει που ακριβώς βρίσκεται η Κανά – και είναι ένας τόπος τον οποίον επισκέπτονται κάθε χρόνο, εκατοντάδες προσκυνητές.

Νέες ανασκαφές στο ερειπωμένο χωριό Χιρμπέτ Κανά, 12,87 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Ναζαρέτ, υποδηλώνουν πως, το ελάχιστα γνωστό αυτό σημείο είναι η τοποθεσία του θαύματος.

Αρχαιολογικά στοιχεία που προέρχονται από το Χιρμπέτ Κανά, μαρτυρούν πως ήταν ένα καλά δικτυωμένο εβραϊκό χωριό στη διάρκεια της ζωής του Ιησού.

Ωστόσο, τα πιο ισχυρά στοιχεία για το Χιρμπέτ Κανά είναι η ανακάλυψη ενός κρυμμένου χριστιανικού χώρου λατρείας σε ένα υπόγειο σύστημα σπηλαίων, που χρονολογείται από τον 3ο αιώνα μ.Χ.

Τα δύο μυστηριώδη αγγεία στις εκκλησίες

Οι αρχαιολόγοι μάλιστα, υποστηρίζουν πως, μια από τις κρυμμένες αυτές εκκλησίες, περιέχουν δύο από τα αγγεία που μπορεί να περιείχαν το νερό που ο Χριστός μετέτρεψε σε κρασί.

Η τοποθεσία της Κανά. Φωτογραφία: MailOnLine
Η τοποθεσία της Κανά. Φωτογραφία: MailOnline

Η πραγματική Κανά της Γαλιλαίας

Σύμφωνα με τη Βίβλο, ο Ιησούς πραγματοποίησε το πρώτο του θαύμα, στη διάρκεια ενός γάμου, στην μικρή πόλη της Κανά, της Γαλιλαίας. Κάποια στιγμή, η Μαρία, η Μητέρα του Ιησού, παρατήρησε πως, το κρασί είχε τελειώσει. Έτσι, ο Ιησούς μετέτρεψε έξι αγγεία νερού, που χρησιμοποιούνταν για ‘τελετουργικό πλύσιμο’ σε εξαιρετικής ποιότητας κρασί.

Από τη Βίβλο γνωρίζουμε ελάχιστα για το χωριό της Κανά, πέρα από το γεγονός ότι το επισκέφθηκε ο Ιησούς για τον γάμου και τουλάχιστον σε μια ακόμη περίπτωση.

Από τις αναφορές αυτές, είναι γνωστό πως, η πραγματική Κανά πρέπει να βρίσκεται στη Γαλιλαία, κοντά στη Ναραζέτ, αφού μπόρεσε να φτάσει ο Ιησούς, και ήταν τόπος με σημαντικό εβραϊκό πληθυσμό.

Φωτογραφία: MailOnline
Φωτογραφία: MailOnline

Από τον Μεσαίωνα, θεωρείται πως, η πόλη Κάφρ Κανά, που βρίσκεται 5 χλμ. βορειοανατολικά της Ναζαρέτ, είναι ο πραγματικός τόπος της Κανά. Η πόλη είναι το μέρος όπου βρισκόταν η εκκλησία του γάμου, και τα αυθεντικά αγγεία όπου ο Ιησούς έκανε το θαύμα και, κάθε χρόνο δέχεται εκατοντάδες τουρίστες και προσκυνητές.

Πού πραγματοποίησε ο Ιησούς το πρώτο από τα θαύματά του;

Σύμφωνα με το Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο, το πρώτο θαύμα του Ιησού ήταν η μετατροπή του νερού σε κρασί. Αυτό έγινε σε έναν γάμο ενός άγνωστου ζευγαριού σε ένα χωριό που ονομαζόταν Κανά της Γαλιλαίας. Ιστορικά η κωμόπολη Καφρ Κανά, θεωρείται η πραγματική τοποθεσία της Κανά.

Ωστόσο, τώρα οι αρχαιολόγοι υποστηρίζουν πως, πιο πιθανή είναι η κοντινή τοποθεσία Χιρμπέτ Κανά.

Το Χιρμπέτ Κανά φιλοξενούσε μια ακμάζουσα εβραϊκή κοινότητα την εποχή της ζωής του Ιησού και υπήρξε τόπος πρώιμης χριστιανικής λατρείας.

Ωστόσο, ο Δρ. James Tabor, μελετητής της Βίβλου, αρχαιολόγος και διακεκριμένο μέλος του εβραϊκού πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ, υποστηρίζει πως, είναι πιο πιθανό, λόγω τοποθεσίας το θαύμα να πραγματοποιήθηκε στο Καφρ Κανά.

Σύμφωνα με τον Δρ. Tabor: «Θεωρώ ότι, οι προσκυνητές του Μεσαίωνα, ήθελαν άνεση. Έρχονταν στη Ναζαρέτ και ήθελαν να δουν τα πάντα».

«Για να δει κάποιος το άλλο σημείο, το Χιρμπέτ Κανά, πρέπει να ανέβει έναν δύσβατο λόφο. Είναι αδύνατον να τον ανέβουν προσκυνητές μέσα στην ανυπόφορη ζέστη της Μέσης Ανατολής».

«Θα ήταν πιο εύκολο να προχωρήσει λίγα χιλιόμετρα παρακάτω και να βρει την άλλη Κανά».

Το πρόβλημα είναι πως, καμία ανασκαφή δεν έχει ανακαλύψει στοιχεία εβραϊκού οικισμού κάτω από το Καφρ Κανά που να ανάγεται στη Ρωμαϊκή Περίοδο. Αυτό μάλλον αποκλείει η πόλη αυτή να είναι το σημείο αναφοράς από τον συγγραφέα της αρχικής πηγής στο Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο.

Ο Δρ. Tabor εξηγεί πως, η τοποθεσία που υποδεικνύουν τα αρχαιολογικά στοιχεία, είναι το πολύ πιο δυσπρόσιτο χωριό, το Χιρμπέτ Κανά. Από το 1998, μία ομάδα αρχαιολόγων, αρχικά με επικεφαλής τον αείμνηστο καθηγητή Douglas Edwards και σήμερα με τον Δρ. Tom McCollough, από το Centre College, πραγματοποιεί ανασκαφές στο κοντινό σημείο του Χιρμπέτ Κανά.

Σε μια ερευνητική εργασία που δημοσιεύθηκε στο Biblical Archaeology Review, ο Δρ. McCollough αποκάλυψε ότι ο εγκαταλελειμμένος πλέον χώρος, κάποτε φιλοξενούσε μια ακμάζουσα εβραϊκή κοινότητα, από το 323 π.Χ. έως το 324 μ.Χ.

Το γεγονός ότι ο οικισμός Χιρμπέτ Κανά ήταν εβραϊκός, επιβεβαιώνεται από την παρουσία μιας συναγωγής ή ενός χώρου μελέτης της ρωμαϊκής περιόδου, γνωστού ως Μπεθ Μιντράς, καθώς και από έξι νομίσματα που κόπηκαν από τους ηγέτες της Ιουδαϊκής εξέγερσης των Μακκαβαίων.

Με μεγάλο ενδιαφέρον, ο Δρ. McCollough και η ομάδα του βρήκαν αποδείξεις για την ύπαρξη αρκετών λουτρών ή μικβώτ. Αυτά, εκτός από το ότι υποδεικνύουν την παρουσία εβραϊκού πολιτισμού, συμπίπτουν με την βιβλική αφήγηση του θαύματος του Ιησού, η οποία αναφέρει ότι οι στάμνες νερού προορίζονταν για “τελετουργικό καθαρισμό”.

Ωστόσο, αυτό που κάνει το Χιρμπέτ Κανά την πιο πιθανή,  αυθεντική τοποθεσία της Κανά της Γαλιλαίας, είναι η των παρουσία πρώιμων χριστιανικών ευρημάτων.

Ο Δρ. McCollough βρήκε ένα εκτεταμένο δίκτυο χριστιανικών χώρων λατρείας σε ένα σύστημα σπηλαίων κρυμμένο κάτω από το χωριό.

Αυτές οι αίθουσες χρονολογούνται από τη Βυζαντινή περίοδο έως και την εποχή των Σταυροφόρων (415–1217 μ.Χ.) και μερικές, είναι διακοσμημένες και επενδυμένες με γύψο.

Μία από τις αίθουσες φέρει ακόμη και χριστιανικές επιγραφές που απεικονίζουν σταυρούς, με τα ονόματα προσκυνητών ή ακόμη και την επιγραφή «Κύριε Ιησού» (Κύριε Ιησού Χριστέ).

Χριστιανικές επιγραφές στο σημείο. Φωτογραφία: MailOnline
Χριστιανικές επιγραφές στο σημείο. Φωτογραφία: MailOnline

Το πιο εντυπωσιακό από όλα, είναι η ανακάλυψη ενός βωμού σε μια από τις σπηλιές, φτιαγμένου από το κλείστρο μιας ανεστραμμένης σαρκοφάγου.

Πάνω από τον βωμό, υπήρχε ένα ράφι με δύο μεγάλες πέτρινες στάμνες, οι οποίες θεωρείται,  από τους πρώτους χριστιανούς, ότι ήταν εκείνες που χρησιμοποίησε ο Ιησούς για να μετατρέψει το νερό σε κρασί.

Ο Δρ. McCollough σημειώνει: «Υπήρχε χώρος για άλλες τέσσερις. Έξι πέτρινες στάμνες θα μπορούσαν να περιέχουν το νερό που ο Ιησούς μετέτρεψε σε κρασί.
Όλα αυτά υποδηλώνουν ότι η Χιρμπέτ Κανά θεωρήθηκε ως η Καινή Διαθήκη της Κανά από πολύ νωρίς».

Ευρήματα από τα αγγεία. Φωτογραφία: MailOnline
Ευρήματα από τα αγγεία. Φωτογραφία: MailOnline

Η σημασία της Κανά

Το στοιχείο που κάνει την ανακάλυψη τόσο ενδιαφέρουσα είναι η σπουδαία ιστορική σημασία της Κανά για τη ζωή του Ιησού και των πιστών του ακόλουθων.

Αυτό μπορεί να αποδίδεται στο ότι, η περιγραφή της Κανά, προέρχεται από ένα ακόμη προγενέστερο τμήμα της Βίβλου.

Ο Δρ. Tabor εξηγεί πως, το Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο, περιέχει μια παλαιότερη, ξεχωριστή αφήγηση η οποία ονομάζεται η “αρχική πηγή” στην οποία βασίστηκε αργότερα το Ευαγγέλιο.

Σε ποιον γάμο παρευρέθηκε ο Ιησούς;

Μία από τις ιδιαίτερες λεπτομέρειες της περιγραφής της Βίβλου είναι πως, δεν είναι γνωστό ποιος ήταν ο γάμος που παρευρέθηκε ο Ιησούς.

Γνωρίζουμε πως, στον γάμο, συμμετείχε και η μητέρα του Ιησού, η Μαρία, και πως, με κάποιον τρόπο ο Ιησούς έπρεπε να μεριμνήσει να υπάρχει αρκετό κρασί. Οι ακαδημαϊκοί υποθέτουν πως ήταν ο γάμος ενός κοντινού προσώπου του Ιησού, ίσως και ενός από των αδελφών του.

Ορισμένοι έχουν διατυπώσει ακόμη και τη θεωρία πως, ήταν ο γάμος του Ιησού, κάτι που δεν βασίζεται σε κανένα στοιχείο της Βίβλου.

Σύμφωνα με τον Δρ. Tabor, κάποια στοιχεία της αφήγησης, μαρτυρούν πως η Κανά μπορεί να ήταν το σημείο από όπου γεννήθηκε το κίνημα του Ιησού, ή ακόμη και ένα προσωπικό καταφύγιο του Ιησού.

Εκτός από το ότι, ήταν το μέρος όπου πραγματοποίησε το πρώτο του θαύμα, υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία που υποδηλώνουν μια πιο προσωπική σύνδεση.

Το γεγονός ότι, εμπλέκεται η μητέρα του, η Μαρία, στην οργάνωση του γάμου, υποδηλώνει πως μπορεί να ήταν οικογενειακός γάμος, ενδεχομένως ο γάμος ενός από τους τέσσερις αδελφούς του Ιησού.

«Η αρχική αφήγηση αναφέρει στη συνέχεια ότι ο Ιησούς επέστρεψε ξανά στην Κανά, μετά τα επεισόδια στην Ιερουσαλήμ, όπου έδιωξε τους εμπόρους από τον ναό. Το Ευαγγέλιο του Ιωάννη επισημαίνει μάλιστα ότι ένας από τους μαθητές του Ιησού, ο Ναθαναήλ, καταγόταν αρχικά από την Κανά».

O Δρ. Tabor εξηγεί: «Θα μπορούσε να είναι το κεντρικό σημείο του χωριού του, ένα μέρος όπου ένιωθε οικείο, όπου ήταν ασφαλής και ήρεμος».

Tο κρασί, την εποχή του Ιησού, ήταν πολύ διαφορετικό από αυτό που γνωρίζουμε σήμερα. Φωτογραφία: MailOnline
Tο κρασί, την εποχή του Ιησού, ήταν πολύ διαφορετικό από αυτό που γνωρίζουμε σήμερα. Φωτογραφία: MailOnline

Το κρασί που δημιούργησε ο Ιησούς

Όσο παράταιρο και αν μοιάζει, το κρασί έπαιξε σημαντικό ρόλο στη ζωή του Ιησού και των αποστόλων του. Σε μια εποχή όπου, το πόσιμο νερό ήταν πολύ πιο σπάνιο, τα ζυμωμένα και αλκοολούχα ποτά, αποτελούσαν σημαντική πηγή αποστειρωμένου νερού και ενέργειας, καθώς και κομμάτι της κοινωνικής ζωής.

Αυτό μπορεί να δημιουργεί απορίες σχετικά με το τι γεύση είχε το κρασί που δημιούργησε ο Ιησούς, ή το κρασί του Μυστικού Δείπνου. Ευτυχώς, χάρη στην εργασία ορισμένων φιλοπερίεργων αρχαιολόγων, μπορούμε να σχηματίσουμε άποψη.

H Δρ. Paulina Komar, αρχαιολόγος στο πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας και ειδική στο ρωμαϊκό κρασί, ανέλυσε στη MailOnline, πως το κρασί, την εποχή του Ιησού, ήταν πολύ διαφορετικό από αυτό που γνωρίζουμε σήμερα.

Η Δρ. Komar εξηγεί: «Οι Ρωμαίοι έφτιαναν καλά κρασιά, για τα δικά μας δεδομένα, αλλά ήταν σίγουρα διαφορετικά από τα πιο καλά, σημερινά κρασιά».

Αντί να τ’ αφήνουν να ωριμάσουν σε ξύλινα βαρέλια, οι Ρωμαίοι έφτιαχναν το κρασί σε πήλινα αγγεία τα οποία έθαβαν στο έδαφος.

«Η διαδικασία αυτή απαιτούσε τη μερική διατήρηση της ακεραιότητας των σταφυλιών κατά τη μακρά εκχύλιση (διαβροχή), η οποία επηρεάζει τη γευστική σύνθεση του κρασιού με τρόπο ανάλογο της προσθήκης συμπυκνωμένου γλεύκους σταφυλιού (defrutum) στα σύγχρονα οινοποιήματα». 

«Τα πήλινα αγγεία έκαναν δυνατή την μικρο – οξείδωση, η οποία άλλαξε τη γεύση του κρασιού – με λιγότερα φρέσκα πράσινα και κίτρινα φρούτα, περισσότερα αποξηραμένα φρούτα, πολτό από βερίκοκο και ήπια αρώματα ξηρών καρπών, που είναι χαρακτηριστικά του σημερινού σέρι», αναφέρει η Δρ. Komar.

«Το ρωμαϊκό κρασί, ήταν αρκετά πιο δυνατό σε σχέση με τα σημερινά, λόγω των άγριων ζυμών και των πολύ γλυκών σταφυλιών, όπου το αλκοολικό περιεχόμενο φτάνει μεταξύ 15 και 16% ABV».

Στο Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο, ο Ιησούς, καθώς έπινε το κρασί, απηύθυνε προς τον οικοδεσπότη την εξής παρατήρηση:

«Συνήθως, οι άνθρωποι σερβίρουν αρχικά το εκλεκτό κρασί και ακολούθως το φθηνότερο, όταν οι καλεσμένοι έχουν ήδη μεθύσει· εσείς όμως διατηρήσατε το καλύτερο κρασί μέχρι τώρα».

Η Δρ. Komar λέει: «Αν το κρασί ήταν καλό, πιθανότατα θα έμοιαζε με τα σύγχρονα γεωργιανά κρασιά qvevri ή γενικά με τα κρασιά κεχριμπαρένιου χρώματος. Το κακής ποιότητας κρασί θα ήταν κακό, με υψηλή συγκέντρωση ακεταλδεΰδης και οξικού οξέος».

«Πόσκα – δηλαδή το κρασί που είχε σχεδόν μετατραπεί σε ξύδι αναμεμειγμένο με θαλασσινό νερό – ήταν πιθανότατα το τελευταίο ποτό του Ιησού και ήταν συνηθισμένο να το πίνουν φτωχοί άνθρωποι, καθώς και ορισμένοι λεγεωνάριοι και δούλοι».

«Αυτός είναι μάλλον ο λόγος που, στην αρχαιότητα τα κρασιά αρωματίζονταν με διάφορα βότανα και μπαχαρικά, όπως πιπέρι, θυμάρι, τριαντάφυλλο και αψιθιά».

Η τοποθεσία της Κανά. Φωτογραφία: MailOnLine
Η τοποθεσία της Κανά. Φωτογραφία: MailOnLine

Γιατί υπάρχουν διαφορετικές αναπαραστάσεις του Ιησού;

Η Βίβλος δεν αναφέρει καμία σωματική περιγραφή του Ιησού. Παραδοσιακά, στα έργα της δυτικής τέχνης, απεικονίζεται ως Καυκάσιος – υπάρχουν ωστόσο και έργα που τον αναπαριστούν ως Λατίνο ή αυτόχθονα.

Αυτό θεωρείται πως αποδίδεται στο γεγονός ότι, κάθε πληθυσμός στον κόσμο, αναπαριστά και ερμηνεύει την βιβλική μορφή σύμφωνα με τα δικά του χαρακτηριστικά.

Οι πρώιμες απεικονίσεις τον αναπαριστούν ως έναν κανονικό άνδρα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχή, με κοντά μαλλιά, χωρίς γενειάδα και με χιτώνα.

Θεωρείται πως, από το 400 μ.Χ. και έπειτα, άρχισε να απεικονίζεται με γένια ο Ιησούς.

Αυτό ενδεχομένως, αποδίδεται στο γεγονός ότι υπήρξε ένας σοφός δάσκαλος και, οι φιλόσοφοι εκείνης της εποχής, απεικονίζονταν παραδοσιακά με γένια. Η καθιερωμένη απεικόνιση του Ιησού με τα γένια και τα μακριά μαλλιά, εδραιώθηκε στην Ανατολική Χριστιανική Εκκλησία μόλις τον έκτο αιώνα, ενώ στην Δύση, πολύ αργότερα.

Στην μεσαιωνική τέχνη της Ευρώπης, απεικονίζεται παραδοσιακά με καστανά μαλλιά και χλωμό δέρμα.

Η εικόνα αυτή, ενισχύθηκε κατά την Ιταλική αναγέννηση με τους διάσημους πίνακες, όπως τον “Μυστικό Δείπνο” του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Οι σύγχρονες κινηματογραφικές απεικονίσεις του Ιησού, διατηρούν τη στερεότυπη εικόνα του,  με τα μακριά μαλλιά και α γένια, ενώ, κάποια έργα αφηρημένης τέχνης, τον απεικονίζουν ως πνεύμα ή αχτίδες φωτός.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

.

.

Δημοφιλείς αναρτήσεις