Οι Κίνδυνοι που Απειλούν τη Δημοκρατία Όταν Δημοσιογράφοι Παρέχουν Συμβουλές Επικοινωνίας στην Κυβέρνηση
*Του Φώτη Αλεξόπουλου
Σε μια υγιή δημοκρατία, ο δημοσιογράφος λειτουργεί ως ο “φύλακας” της εξουσίας, αποκαλύπτοντας περιστατικά διαφθοράς, παραλείψεων ή κακών πρακτικών και ενημερώνοντας τον πολίτη. Όταν όμως οι ίδιοι δημοσιογράφοι αναλαμβάνουν – έναντι αμοιβής – να συμβουλεύσουν υπουργούς ή άλλα κυβερνητικά στελέχη στον τρόπο που θα επικοινωνήσουν με το κοινό, η ισορροπία αυτή διαταράσσεται.
1. Σύγκρουση Συμφερόντων και Εμπιστοσύνη
Η κύρια αποστολή του δημοσιογράφου είναι η ανεξάρτητη πληροφόρηση. Όταν όμως λάβει χρήματα από την κυβέρνηση για υπηρεσίες επικοινωνίας, δημιουργείται σαφής σύγκρουση συμφερόντων:
Έλλειψη ανεξαρτησίας: Ο δημοσιογράφος ενδέχεται να αποσιωπήσει ή να “μαλακώσει” επικριτικές ειδήσεις για το κυβερνητικό στέλεχος που τον απασχολεί ως σύμβουλο.
Διασυρμός της δεοντολογίας: Το κοινό χάνει την εμπιστοσύνη του σε δημοσιογραφικά Μέσα και πρόσωπα, αμφισβητώντας τη διαφάνεια και τους πραγματικούς σκοπούς της έρευνας και της αρθρογραφίας τους.
2. Επικράτηση της Προπαγάνδας έναντι της Κριτικής
Ο ρόλος της δημοσιογραφίας είναι να ελέγχει την άσκηση της πολιτικής εξουσίας. Όταν όμως ο ίδιος επαγγελματίας κλίνει προς την παροχή συμβουλών προπαγάνδας, η δυναμική αλλάζει:
Ενορχήστρωση Μηνυμάτων: Αντί να αποκαλύπτει σφάλματα και παραλείψεις, ο δημοσιογράφος–σύμβουλος επικοινωνεί “έτοιμα” μηνύματα που συγκαλύπτουν προβλήματα.
Κατευθυνόμενη Ενημέρωση: Ο πολίτης λαμβάνει όχι αντικειμενικές αναλύσεις, αλλά επιμελημένα δελτία τύπου και social media campaigns, τα οποία μπορεί να του διαφύγουν ως «ειδησεογραφικό προϊόν».
3. Υποβάθμιση της Πολιτικής Ευθύνης
Όταν η επικοινωνιακή στρατηγική γίνεται προτεραιότητα, οι πολιτικοί επενδύουν περισσότερο στην εικόνα παρά στην ουσία:
Κάλυψη Κακών Πολιτικών: Εξαφάνιση της πολιτικής υπευθυνότητας, καθώς οι λανθασμένες αποφάσεις “βαφτίζονται” επιτυχίες με κατάλληλα διατυπωμένα μηνύματα.
Μείωση της Λογοδοσίας: Ο πολίτης δεν έχει ξεκάθαρη εικόνα για το τι πράγματι γίνεται στα υπουργεία και δια της σιωπής των «φίλων δημοσιογράφων» δεν μπορεί να ασκήσει πίεση για διορθώσεις ή αλλαγές.
4. Αποδυνάμωση του Κράτους Δικαίου
Σε ακραίες περιπτώσεις, η ταύτιση δημοσιογράφων με κυβερνητικά συμφέροντα ευνοεί φαινόμενα αυθαιρεσίας:
Περιορισμός Ελευθερίας του Τύπου: Άλλα Μέσα διακινούν «αντισταθμιστικές» φήμες ή δίνoνται εντολές λογοκρισίας για να διασφαλιστεί η “ενιαία γραμμή”.
Καλλιέργεια Κλίματος Φόβου: Αν η δημοσιογραφική πλειοψηφία στηρίζει την κυβέρνηση, όσοι τυχόν διαφωνούν ή ερευνούν ενδελεχώς, στιγματίζονται ως «εχθροί του έθνους» ή «φανς της αντιπολίτευσης».
Προτάσεις για Ενίσχυση της Δημοκρατικής Λειτουργίας
Αυστηρό Πλαίσιο Δεοντολογίας – Θέσπιση απαγορεύσεων για παροχή συμβουλών επικοινωνίας σε κυβερνητικά στελέχη από επαγγελματίες του Τύπου.
Διαφανείς Δηλώσεις Συμφερόντων – Όλοι οι δημοσιογράφοι να δηλώνουν δημόσια εάν έχουν συμβουλευτική σχέση με φορείς εξουσίας.
Ενίσχυση Ανεξάρτητων Ελεγκτικών Φορέων – Οργανισμοί που θα παρακολουθούν την τήρηση των κανόνων δεοντολογίας και θα έχουν εξουσία επιβολής κυρώσεων.
Εκπαίδευση Πολιτών – Ανάπτυξη ψηφιακής και media literacy, ώστε ο πολίτης να αναγνωρίζει αθέμιτες τεχνικές προπαγάνδας.
Τρόπο Τινά , η δημοσιογραφία και η πολιτική επικοινωνία είναι δύο διακριτές δραστηριότητες. Όταν συγχέονται, κινδυνεύει η ίδια η ουσία της δημοκρατίας: η διαφάνεια, η λογοδοσία και η ελεύθερη, ανεξάρτητη ενημέρωση. Για να διασφαλιστεί ότι η εξουσία θα ελέγχεται επαρκώς και η ψήφος του πολίτη θα βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα, απαιτείται άμεση λήψη μέτρων και ενίσχυση της εμπιστοσύνης ανάμεσα σε κοινωνία και Τύπο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου