Οι Μακροπρόθεσμες Eπιπτώσεις του Λαϊκισμού στην Εξωτερική Πολιτική.

 Οι Μακροπρόθεσμες Επιπτώσεις του Λαϊκισμού στην Εξωτερική Πολιτική.

*****Άρθρο Του Φώτη Αλεξόπουλου

Η εξωτερική πολιτική θεωρείται παραδοσιακά ένας από τους πιο σταθερούς πυλώνες του κράτους.

Χαράσσεται με γνώμονα τη συνέχεια, την αξιοπιστία και τη στρατηγική μνήμη. Όμως, η διεθνής άνοδος του λαϊκισμού έρχεται να ανατρέψει αυτή τη βεβαιότητα. Και το ερώτημα που τίθεται και που η Ελλάδα δεν έχει ακόμη τολμήσει να συζητήσει σοβαρά είναι ποιο αποτύπωμα αφήνει ο λαϊκισμός στη διπλωματία, όχι μόνο άμεσα αλλά και σε βάθος χρόνου.

Τρόπο Τινά , ο λαϊκισμός εισάγει δύο νέα στοιχεία στη διαχείριση των διεθνών σχέσεων:

Την πολιτικοποίηση: η εξωτερική πολιτική μετατρέπεται από τεχνοκρατική υπόθεση σε εργαλείο εσωτερικής συσπείρωσης. Οι διεθνείς διαμάχες παρουσιάζονται με όρους «πατριωτισμού» και «εθνικής υπεράσπισης» απέναντι σε «ξένα συμφέροντα».

Την εξατομίκευση: οι αποφάσεις συγκεντρώνονται γύρω από τον εκάστοτε ηγέτη. Το κράτος προβάλλεται μέσα από το προσωπικό του προφίλ και η διπλωματία προσωποποιείται.

Τι μένει όμως πίσω;

Ακόμη και όταν οι λαϊκιστές ηγέτες αποχωρούν, η ζημιά δεν εξαφανίζεται. Αντίθετα, οι επιπτώσεις είναι βαθιές και μακροχρόνιες:

Θεσμική αποδυνάμωση: τα Υπουργεία και οι διπλωμάτες παρακάμπτονται, με αποτέλεσμα να χάνεται η θεσμική συνέχεια.

Αναξιοπιστία: οι συνεχείς αλλαγές στάσης δημιουργούν την εικόνα μιας χώρας που δεν έχει σταθερή στρατηγική.

Εσωτερικοί διχασμοί στο εξωτερικό: η αντιπαράθεση για θέματα εξωτερικής πολιτικής μεταφέρεται διεθνώς, κάνοντας τη χώρα να εμφανίζεται με «διπλό μήνυμα».

Κίνδυνος απομόνωσης: η έμφαση σε επικοινωνιακά «πατριωτικά» σόου οδηγεί συχνά σε διεθνή αμηχανία και περιορίζει τα περιθώρια ελιγμών.

Μια νέα κουλτούρα αποφάσεων: ακόμη και οι επόμενες κυβερνήσεις κληρονομούν τη λογική ότι η εξωτερική πολιτική μπορεί να λειτουργεί ως εργαλείο εσωτερικής κατανάλωσης.

Η χώρα μας βρίσκεται σε μια από τις πιο ασταθείς γειτονιές του πλανήτη, με ανοιχτά μέτωπα και σύνθετες ισορροπίες. Παρ’ όλα αυτά, το Υπουργείο Εξωτερικών και η εκάστοτε κυβέρνηση δεν έχουν ανοίξει ποτέ σοβαρά τη συζήτηση για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες του λαϊκισμού στη διπλωματία μας. Αντιθέτως, συχνά η εξωτερική πολιτική εργαλειοποιείται, άλλοτε με «πατριωτικές» κορώνες κι άλλοτε με «εύκολες λύσεις» για το εσωτερικό ακροατήριο.

Τέλος , η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να αντιμετωπίζει την εξωτερική της πολιτική σαν πεδίο επικοινωνιακής κατανάλωσης. Οι διεθνείς σχέσεις απαιτούν συνέπεια, βάθος και στρατηγική ψυχραιμία. Αν επιτρέψουμε στον λαϊκισμό να αλλοιώσει αυτόν τον πυρήνα, τότε το κόστος δεν θα είναι απλώς πολιτικό αλλά εθνικό και θα το πληρώσουμε ακριβά στο μέλλον.

**** Ο Φώτης Αλεξόπουλος είναι Οικονομολόγος – Πολιτικός Επιστήμονας

Πτυχιούχος Παντείου Πανεπιστημίου- Πολιτικών &Κοινωνικών Επιστημών

Μέλος του ΙΝΚΑ / Γενικής Ομοσπονδίας Καταναλωτών Ελλάδος