Το θέμα μας σήμερα είναι ο κυβερνητικός μηχανισμός επικοινωνίας. Εξαιρετικός. Ένας μηχανισμός που για κάθε άβολη αλήθεια παράγει μια βολική ανακρίβεια και την πλασάρει σαν επίσημη εκδοχή της πραγματικότητας. Ο πολίτης ακούει, οι εφημερίδες αναπαράγουν, τα κανάλια μεταδίδουν και η ζωή συνεχίζεται σαν να μην συμβαίνει τίποτε. Ένα εργοστάσιο στρεψοδικίας σε πλήρη λειτουργία, το οποίο μάλιστα παρουσιάζεται ως υπόδειγμα σοβαρότητας και επαγγελματισμού. Ας δούμε μερικά από τα πιο πρόσφατα δείγματα παραγωγής του.
Πρώτα απ’ όλα, το επεισόδιο με την ακύρωση της συνάντησης του προέδρου Ερντογάν με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Η κυβερνητική αφήγηση ήταν άμεση: «Δεν ακύρωσε μόνο τη συνάντηση με τον δικό μας πρωθυπουργό, ακύρωσε και με την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι». Η μετάφραση: δεν είμαστε οι μόνοι «ριγμένοι». Μικρή λεπτομέρεια: με τον κ. Μητσοτάκη ο Ερντογάν έχει να συναντηθεί πάνω από έναν χρόνο, ενώ με την Ιταλίδα πρωθυπουργό είχε ολοκληρώσει μόλις πρόσφατα τριμερή σύνοδο στην Τουρκία. Η Μελόνι είχε όλο τον χρόνο να συζητήσει με τον Τούρκο πρόεδρο τα ζητήματά της. Η ελληνική πλευρά απλώς έμεινε στο περίμενε. Αλλά στη χώρα της προπαγάνδας, αν βρεις κι άλλον που σε «έγραψε», παρηγοριέσαι.
Δεύτερο παράδειγμα, η επίσκεψη Ερντογάν στον Λευκό Οίκο. Η κυβερνητική γραμμή: «Δεν υπεγράφη κάποια συμφωνία, δεν εκδόθηκε κοινό ανακοινωθέν, οπότε δεν πήρε τίποτα χειροπιαστό». Ούτε λίγο ούτε πολύ, ολόκληρη συνάντηση μετά από έξι χρόνια παρουσιάστηκε ως ανώδυνη κοινωνική επίσκεψη. Μόνο που όταν ένας ξένος ηγέτης μένει δυόμισι ώρες στον Λευκό Οίκο, αυτό από μόνο του είναι ανακοινωθέν. Αλλά εμείς να επιμείνουμε ότι «δεν έγινε τίποτα» για να κοιμηθούμε ήσυχοι. Όλα καλά, συνεχίζουμε.
Τρίτο, το περίφημο ζήτημα με τα θαλάσσια πάρκα και τον χωροταξικό σχεδιασμό. Η αφήγηση: «Γιατί να ενοχλείται ο Ερντογάν; Τα θαλάσσια πάρκα βρίσκονται εντός των έξι μιλίων, ο σχεδιασμός μας δεν είναι δική μας πρωτοβουλία αλλά μας επιβλήθηκε από το Δικαστήριο της Ε.Ε., η Chevron ούτως ή άλλως βλέπει μετά το 2030». Δηλαδή να πανηγυρίζουμε γιατί, ναι μεν κάναμε παραχωρήσεις, αλλά δεν φταίμε εμείς, φταίει το Δικαστήριο. Και φυσικά, ο Ερντογάν ανακοινώνει εν πτήσει διάσκεψη για τη Μεσόγειο με όλους τους δημοσιογράφους στο ίδιο αεροσκάφος, ενώ εμείς ακόμη παλεύουμε με την Ψωροκώσταινα και τα «θαλάσσια πάρκα μας».
Και φτάνουμε στο ΟΠΕΚΕΠΕ, εκεί όπου η στρεψοδικία έγινε επιστήμη. Επισήμως το θέμα δεν είναι οι επισυνδέσεις, αλλά οι επιδοτήσεις. Το αφήγημα είναι ότι ο βουλευτής Μπουκώρος δεν είπε ποτέ πως ενημερώθηκε για το όνομά του στις παρακολουθήσεις, οπότε όλα καλά. Μόνο που η πραγματικότητα είναι ότι η τακτική ανάκριση και οι επισυνδέσεις καλύπτονται από μυστικότητα, άρα κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει. Αν όμως ένας υφυπουργός αφήνει να εννοηθεί πως έχει εικόνα, αυτό δεν είναι «παρεξήγηση», είναι σοβαρό ζήτημα θεσμικής τάξης. Ο κ. Μυλωνάκης, σύμφωνα με τις ερωτήσεις που δέχθηκε στη Βουλή, δεν διέψευσε ευθέως ότι είχε συνομιλία με τον Μπουκώρο. Ζήτησε απλώς να υπάρξει επίσημη δήλωση που να τον κατονομάζει. Άλλη μια κλασική άσκηση στην τέχνη του «ναι μεν, αλλά». Και ο ίδιος ο Μπουκώρος, που μίλησε δημοσίως για «κυβερνητικά στελέχη» που τον ενημέρωσαν, δεν έχει διαψεύσει ότι αναφερόταν στον κ. Μυλωνάκη. Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση να φτιάχνει αφήγημα ότι όλα είναι μια «παρεξήγηση». Στην πραγματικότητα, αυτό που βλέπουμε είναι πανικός.
Συνεχίζουμε με την υπόθεση της εκταφής στον φάκελο των Τεμπών. Εδώ έχουμε τον απόλυτο νομικό τραγέλαφο. Ο πρόεδρος Εφετών λέει «είμαι αρμόδιος», ο Άρειος Πάγος λέει «δεν είμαι», οι εισαγγελείς δηλώνουν «θα δούμε», και κάπου ανάμεσα υπάρχει μια οικογένεια που ζητά απαντήσεις. Αναρμόδιοι, αρμόδιοι, ασαφείς, όλοι μαζί σε μια ακατάληπτη χορογραφία. Και στο τέλος μένει το ερώτημα: μήπως πράγματι κάτι κρύβεται; Γιατί τέτοια ασυνεννοησία δεν εξηγείται αλλιώς.
Ακολουθεί το ζήτημα με τις διαγραφές δανείων. «Δεν ανακάλυψε τον τροχό ο Παύλος Ασλανίδης, το είχαμε ανακοινώσει το 2022», λένε. Τότε που τα παιδιά των Τεμπών ήταν ακόμη άθαφτα και το υπουργείο Οικονομικών βιαζόταν να δείξει «ευαισθησία». Ωραία, και ποιοι ωφελήθηκαν ακριβώς; Ποια δάνεια διαγράφηκαν, πόσων εκατομμυρίων; Καμία απάντηση. Μόνο γενικόλογες ανακοινώσεις που μυρίζουν άλλοθι.
Και κάπως έτσι, κομμάτι-κομμάτι, στήνεται το σκηνικό. Στο κάθε θέμα μια μικρή στρέβλωση, μια βολική παράκαμψη, ένα αφήγημα που κρύβει αντί να αποκαλύπτει. Δεν χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια: αρκεί να υπάρχει μια φράση που μοιάζει αληθινή για να σκεπάζει την αλήθεια που ενοχλεί. Το αποτέλεσμα; Μια πολιτική σκηνή που μοιάζει με θεατρικό έργο, όπου όλοι παίζουν τους ρόλους τους αλλά το κοινό έχει αρχίσει να καταλαβαίνει ότι το σενάριο είναι κακογραμμένο.
Το πρόβλημα δεν είναι πια μόνο η ουσία των θεμάτων, αλλά η στρατηγική που τα συνοδεύει. Όταν η κυβέρνηση επιλέγει να ζητά από βαριά ονόματα των ΜΜΕ να στηρίζουν τη γραμμή της, το μήνυμα που στέλνει είναι απλό: ο φόβος για το πολιτικό κόστος είναι μεγαλύτερος από τον σεβασμό στην αλήθεια. Και ο φόβος γεννά βιασύνη, αντιφάσεις, πρόχειρα άλλοθι. Από τις διεθνείς σχέσεις μέχρι τα Τέμπη, από τον ΟΠΕΚΕΠΕ μέχρι τις διαγραφές δανείων, το ίδιο μοτίβο: να περιστραφεί η αλήθεια ώστε να μην ενοχλεί.
Η παράταξη που κυβερνά έχει όντως παράδοση σοβαρότητας. Κι όμως, με τον τρόπο που χειρίζεται σήμερα την επικοινωνία της, κινδυνεύει να μείνει στην Ιστορία όχι για την αποτελεσματικότητα, αλλά για τον ερασιτεχνισμό. Η στρατηγική του «με λένε Ρίζο και όπως θέλω τα γυρίζω» μπορεί να δίνει μερικά λεπτά ανακούφισης, αλλά δεν χτίζει εμπιστοσύνη. Και αν συνεχιστεί έτσι, δεν αποκλείεται να φτάσουμε στο σημείο να χρειαστεί ένα νέο «παρατηρητήριο προπαγάνδας», όπως το «παρατηρητήριο fake news», για να καταγράφει καθημερινά τις κυβερνητικές εκδοχές της πραγματικότητας.
Το κόμμα που γιορτάζει σύντομα τα 51 χρόνια από την ίδρυσή του θα έπρεπε να έχει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση. Να εμπιστεύεται την αλήθεια, όχι να φοβάται τις σκιές της. Διότι η αλήθεια, όσο κι αν επιχειρείται να παραμορφωθεί, στο τέλος βγαίνει στην επιφάνεια. Και τότε δεν θα υπάρχουν πια ούτε βολικές ανακρίβειες ούτε πρόθυμα δελτία Τύπου για να την σκεπάσουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου