Πριν από λίγες εβδομάδες ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου παρουσίασε στο υπουργικό συμβούλιο ένα στρατηγικό σχέδιο που, υπό το πρόσχημα της ενίσχυσης της οδικής ασφάλειας των πολιτών, προβλέπει την εγκατάσταση και λειτουργία ενός εκτεταμένου δικτύου χιλιάδων ψηφιακών καμερών σε ολόκληρη τη χώρα.
Η κεντρική ιδέα στηρίζεται στη δημιουργία ενός ενιαίου πληροφοριακού συστήματος ψηφιακής επιτήρησης των βασικών οδικών αρτηριών, ενώ η προώθηση του νομοσχεδίου παρουσιάζεται ως επείγουσα απάντηση στην αύξηση των τροχαίων ατυχημάτων, χωρίς να επιχειρείται η αυτονόητη καλλιέργεια μιας κουλτούρας υπεύθυνης και συνετής οδηγητικής συμπεριφοράς. Αντί για σεβασμό στους κανόνες και μέριμνα για τους υπόλοιπους χρήστες του οδικού δικτύου, προκρίνεται η «εύκολη» και ταχύτατη λύση της καθολικής ψηφιακής παρακολούθησης, η οποία δεν εγγυάται την πραγματική ασφάλεια των πολιτών.
Η ίδια η κυβέρνηση παρουσιάζει ως πρωτοπορία την ψηφιακή επίδοση των κλήσεων στη θυρίδα του πολίτη στο gov.gr, ενώ παράλληλα νομιμοποιεί μέσω αυτής της διαδικασίας τη χρήση καμερών αναγνώρισης προσώπου στον δημόσιο χώρο. Οι κάμερες αυτές φέρουν ενσωματωμένο προηγμένο λογισμικό Τεχνητής Νοημοσύνης που επιτρέπει την εξ αποστάσεως αναγνώριση προσώπων, τόσο του οδηγού όσο και των επιβατών κάθε οχήματος.
Την εφαρμογή της νέας «εποπτείας» περιέγραψε με σαφήνεια ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κωνσταντίνος Κυρανάκης, ανακοινώνοντας ότι στους αυτοκινητοδρόμους θα εγκατασταθούν κάμερες Τεχνητής Νοημοσύνης ικανές να μετρούν τον χρόνο μετάβασης των οχημάτων από τον έναν σταθμό διοδίων στον επόμενο. Έτσι, το πληροφοριακό σύστημα θα ελέγχει αν ο οδηγός κινήθηκε εντός των προβλεπόμενων ορίων ταχύτητας ή όχι. Η Τεχνητή Νοημοσύνη θα προϋπολογίζει τη χιλιομετρική απόσταση μεταξύ των σταθμών και θα προκαθορίζει τον νόμιμο χρόνο διάνυσης της απόστασης. Εάν το όχημα την καλύπτει σε λιγότερο χρόνο, θα θεωρείται ότι ο οδηγός ανέπτυξε υπερβολική ταχύτητα και θα λαμβάνει την κλήση στην προσωπική του θυρίδα στο gov.gr – το «μπιλιετάκι» συνοδευόμενο από το «σαρδόνιο χαμόγελο» της ηλεκτρονικής νομοτέλειας.
Το σχέδιο αυτό αποτελεί μια ακόμη απόδειξη του αθόρυβου, αλλά αποφασιστικού τρόπου με τον οποίο τα υπολογιστικά συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης διεισδύουν στην καθημερινότητα του πολίτη, αποκτώντας «θεσμική αρμοδιότητα» να καθορίζουν, να προγραμματίζουν και να ελέγχουν τη ζωή του. Το αποτέλεσμα είναι μια κοινωνία στην οποία γίνεται ολοένα και πιο ορατή η σκιά μιας επελαύνουσας δυστοπίας, όπου οι πολίτες μετατρέπονται σε ομογενοποιημένες μονάδες, εκπαιδευμένες να μη διαμαρτύρονται, αλλά να σκέφτονται, να εκφράζονται και να συμπεριφέρονται ομοιόμορφα, δηλαδή ρομποτοποιημένα.
Το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο προβλέπει την εγκατάσταση 2.000 καμερών σε σημεία υψηλής επικινδυνότητας, συνδεδεμένων σε πραγματικό χρόνο με το ενιαίο πληροφοριακό σύστημα, ενώ 500 κάμερες θα τοποθετηθούν εντός λεωφορείων για τον εντοπισμό οδηγών που εισέρχονται παράνομα στις λεωφορειολωρίδες. Επιπλέον, η Περιφέρεια Αττικής θα τοποθετήσει 388 κάμερες σε 41 οδικούς άξονες και 17 δήμους. Παρά την επίκληση της ανάγκης αντιμετώπισης των πολύνεκρων τροχαίων, η κυβέρνηση δεν προχωρεί σε ποιοτική αναβάθμιση του οδικού δικτύου, δεν ενισχύει τον δημόσιο φωτισμό και δεν αποκαθιστά κακοτεχνίες, ιδιαίτερα στην περιφέρεια. Αντίθετα, δείχνει να ενδιαφέρεται περισσότερο για τα διαφυγόντα έσοδα από ανείσπρακτες κλήσεις, την ώρα που τα σκάνδαλα διασπάθισης δημόσιου χρήματος διαδέχονται το ένα το άλλο.
Καθίσταται πλέον σαφές ότι το νομοσχέδιο δεν συνδέεται με την εμπέδωση αισθήματος οδικής ασφάλειας, αλλά αποσκοπεί στο πλήρες σκανάρισμα οδηγών και οχημάτων, στην απεμπλοκή της Τροχαίας από την καθημερινή εποπτεία, στην ανάθεση του ελέγχου του οδικού δικτύου σε εξελιγμένα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης και στην επιτάχυνση της διαδικασίας βεβαίωσης και είσπραξης των προστίμων. Οι «ψηφιακοί τροχονόμοι» δεν θα περιορίζονται στην τυπική καταγραφή παραβάσεων του ΚΟΚ, αλλά θα ενεργοποιούνται σε πραγματικό χρόνο, εντοπίζοντας οδηγούς που χρησιμοποιούν κινητό τηλέφωνο ή επιβάτες που δεν φορούν ζώνη ασφαλείας. Με αυτό τον τρόπο, τα συστήματα αποκτούν την εφιαλτική δυνατότητα να κατόπτουν το εσωτερικό του αυτοκινήτου, αναγνωρίζοντας και καταγράφοντας πρόσωπα, συμπεριφορές, ενδυμασία και, αργότερα, ακόμη και συνομιλίες, παραβιάζοντας τον σκληρό πυρήνα της ιδιωτικής ζωής.
Η σύγκριση με την Κίνα είναι αναπόφευκτη. Εκεί υλοποιείται με συνέπεια το πιο ολοκληρωμένο ψηφιακό σύστημα κοινωνικού ελέγχου, με ευρύ δίκτυο καμερών αναγνώρισης προσώπου και καταγραφής βιομετρικών δεδομένων. Από το 2015 το πρόγραμμα «Sharp Eyes» επιδιώκει την πλήρη κάλυψη του δημόσιου χώρου, αξιοποιώντας αυτοματοποιημένους αλγορίθμους αναγνώρισης προσώπου σε αστικές και αγροτικές περιοχές. Ο αριθμός των καμερών στην Κίνα υπολογίζεται σε πάνω από 600 εκατομμύρια, δηλαδή περίπου μία κάμερα για κάθε δύο πολίτες. «Ό,τι συμβαίνει στον δημόσιο χώρο μπορεί να καταγραφεί. Μπορούμε να γνωρίζουμε ακριβώς τι συμβαίνει κάθε δευτερόλεπτο, σε κάθε γωνιά της πόλης […] Μπορούμε να καταγράψουμε κάθε πρόσωπο σε πραγματικό χρόνο», δήλωσε χαρακτηριστικά ο αντιπρόεδρος της Megvii Technology Co Ltd Xie Yinan, περιγράφοντας με ωμότητα το πεδίο δράσης του κινεζικού προγράμματος.
Ήδη αρκετά κράτη-μέλη της Ε.Ε., υπό την προσχηματική επίκληση της απειλής της εθνικής ασφάλειας και της δημόσιας τάξης, εφαρμόζουν την εξ αποστάσεως αναγνώριση προσώπου στον δημόσιο χώρο, ανοίγοντας τον δρόμο για τη μαζική και ανεξέλεγκτη παρακολούθηση των πολιτών. Οι δυτικές κυβερνήσεις, υποκύπτοντας στον πειρασμό της βιομετρικής ταυτοποίησης μέσω καμερών και Τεχνητής Νοημοσύνης, παραβιάζουν συνειδητά θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες, καθώς η ανωνυμία στον δημόσιο χώρο αποτελεί αναγκαίο όρο της ελευθερίας του αυτοκαθορισμού και της προστασίας της ιδιωτικής ζωής. Με αυτό τον τρόπο οι δυτικές ελίτ, ενώ επικαλούνται τις αξίες της δημοκρατίας, αντιγράφουν πιστά τις πολιτικές αυταρχισμού και ολοκληρωτικής ψηφιακής επιτήρησης του κινεζικού καθεστώτος, απογυμνώνοντας τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και στρώνοντας το χαλί στην κινεζοποίηση των κοινωνιών τους.
Όταν στο σύστημα αυτό προστεθούν οι κάμερες σώματος που φέρουν όχι μόνο οι αστυνομικοί αλλά και οι επιθεωρητές εργασίας, ο πολίτης συνειδητοποιεί ότι ολόκληρη η ζωή του παρακολουθείται από ένα ακοίμητο «ηλεκτρονικό μάτι», το οποίο, στο όνομα της ασφάλειας και της κοινωνικής πειθαρχίας, επιχειρεί να συντρίψει τη σφαίρα της ιδιωτικότητας, επιβάλλοντας μια φρικτή, δυστοπική πραγματικότητα μαζικού και ανελέητου κοινωνικού ελέγχου.
Η κυβερνητική εξουσία στην Ελλάδα προτίθεται να αξιοποιήσει στο έπακρο τα προηγμένα συστήματα ψηφιακής τεχνολογίας και Τεχνητής Νοημοσύνης όχι για να βελτιώσει ουσιαστικά την οδική κυκλοφορία και ασφάλεια, αλλά για να μετατρέψει το οδικό δίκτυο σε μια αόρατη, αλλά υπαρκτή, ψηφιακή φυλακή εθνικών διαστάσεων, όπου τα πάντα θα παρακολουθούνται, θα επιτηρούνται και θα καταγράφονται, προς τέρψιν μιας αχόρταγης ολιγαρχικής ελίτ που επιδιώκει πλήρη έλεγχο και βιοεξουσία πάνω στους ανθρώπους.
Του Δημήτριου Νικ. Δασκαλάκη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου