Η συζήτηση για την τεχνητή νοημοσύνη στην εργασία γίνεται συχνά με όρους πανικού ή άκριτου ενθουσιασμού. Άλλοτε παρουσιάζεται ως η απόλυτη απειλή που «θα μας πάρει τις δουλειές» και άλλοτε ως το μαγικό εργαλείο που θα λύσει όλα τα προβλήματα παραγωγικότητας. Η αλήθεια, όπως συνήθως, βρίσκεται κάπου ανάμεσα. Αυτό που αλλάζει δεν είναι απλώς ο αριθμός των θέσεων εργασίας, αλλά η ίδια η φύση της εργασίας και η αξία που αποδίδουμε στον ανθρώπινο παράγοντα μέσα σε αυτήν.
Ήδη βρισκόμαστε στη μέση μιας μετάβασης που δε μοιάζει με τις προηγούμενες τεχνολογικές αλλαγές. Η αυτοματοποίηση του παρελθόντος αντικαθιστούσε κυρίως χειρωνακτικές ή επαναλαμβανόμενες εργασίες. Η τεχνητή νοημοσύνη, αντίθετα, εισχωρεί σε επαγγέλματα γνώσης, διοίκησης και ανάλυσης, σε ρόλους που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν «ασφαλείς» επειδή βασίζονταν στη σκέψη και στην εμπειρία. Δεν πρόκειται για ένα μελλοντικό σενάριο, αλλά για μια διαδικασία που εξελίσσεται ήδη, συχνά αθόρυβα και χωρίς κοινωνική προετοιμασία.
Επαγγέλματα που στηρίζονται σε τυποποιημένες διαδικασίες, επαναλαμβανόμενες αποφάσεις και προβλέψιμες ροές εργασίας βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αυτής της αλλαγής. Οι ταχυδρομικές υπηρεσίες συρρικνώνονται καθώς η φυσική αλληλογραφία αντικαθίσταται από ψηφιακή επικοινωνία.
Οι τραπεζικοί υπάλληλοι και οι ταμίες περιορίζονται λόγω mobile banking, self-service μηχανημάτων και αυτοματοποιημένων εγκρίσεων. Τα εκδοτήρια εισιτηρίων σε μεταφορές, πολιτιστικούς χώρους και εκδηλώσεις αντικαθίστανται από εφαρμογές και ηλεκτρονικά συστήματα. Παράλληλα, υπάλληλοι λογιστηρίου & τήρησης βιβλίων βλέπουν μεγάλο μέρος της δουλειάς τους να περνά σε λογισμικά που καταχωρούν, ελέγχουν και υπολογίζουν χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Στον ασφαλιστικό κλάδο, οι εκτιμητές ζημιών και οι ελεγκτές απαιτήσεων αντικαθίστανται σταδιακά από αλγορίθμους που αναλύουν φωτογραφίες, δεδομένα και ιστορικά μοτίβα. Το ίδιο συμβαίνει με τους τηλεπωλητές και τα call centers, όπου τα chatbots και τα αυτοματοποιημένα συστήματα διαχειρίζονται πλέον το μεγαλύτερο μέρος της επικοινωνίας.
Όμως η ουσία αυτής της μετάβασης δεν είναι ότι «εξαφανίζονται τα επαγγέλματα», αλλά ότι εξαφανίζονται συγκεκριμένα καθήκοντα μέσα στα επαγγέλματα. Εκεί όπου η εργασία μπορεί να περιγραφεί βήμα προς βήμα, να μετρηθεί και να προβλεφθεί, η τεχνητή νοημοσύνη υπερέχει. Εκεί όπου απαιτείται κρίση, σύνθεση, κατανόηση πλαισίου και ανθρώπινη αλληλεπίδραση, τα όρια της μηχανής γίνονται εμφανή.
Αυτός είναι και ο λόγος που επαγγέλματα, όπως οι γραφίστες, οι διοικητικοί βοηθοί και οι γραμματείς δεν εξαφανίζονται, παρά τον καταιγισμό εργαλείων AI. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να παράγει εικόνες, layouts και κείμενα, δεn μπορεί όμως να κατανοήσει βαθιά την ταυτότητα ενός brand, τις πολιτισμικές αποχρώσεις, το κοινό στο οποίο απευθύνεται ή τη στρατηγική στόχευση πίσω από ένα δημιουργικό αποτέλεσμα. Αντίστοιχα, ένας διοικητικός βοηθός δεν είναι απλώς ένας «οργανωτής ημερολογίων», αλλά ένας ρόλος που απαιτεί διαχείριση ανθρώπων, προτεραιοποίηση υπό πίεση, επικοινωνία, διακριτικότητα και κοινωνική ευφυΐα. Αυτές οι δεξιότητες δεν αυτοματοποιούνται εύκολα, γιατί δεν βασίζονται σε δεδομένα αλλά σε εμπειρία και ανθρώπινη αντίληψη.
Η πραγματική απειλή της τεχνητής νοημοσύνης στην εργασία δεν είναι τόσο η μαζική ανεργία, όσο η άνιση μετάβαση. Εκείνοι που διαθέτουν ψηφιακές δεξιότητες, προσαρμοστικότητα και πρόσβαση στη γνώση θα μπορέσουν να εξελιχθούν και να συνεργαστούν με την τεχνολογία. Εκείνοι που παραμένουν εγκλωβισμένοι σε ρόλους χαμηλής προστιθέμενης αξίας κινδυνεύουν να βρεθούν εκτός αγοράς. Σε αυτό το σημείο, το upskilling και το reskilling δεν αποτελούν πολυτέλεια, αλλά όρο επιβίωσης. Δεν μιλάμε μόνο για τεχνικές γνώσεις, αλλά κυρίως για την ενίσχυση soft skills που η τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να αντικαταστήσει: κριτική σκέψη, ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, δημιουργικότητα, συναισθηματική νοημοσύνη, επικοινωνία, συνεργασία και προσαρμοστικότητα. Η ικανότητα να μαθαίνεις συνεχώς, να επαναπροσδιορίζεις τον ρόλο σου και να δουλεύεις δίπλα στην τεχνολογία γίνεται πιο σημαντική από οποιοδήποτε πτυχίο ή τίτλο.
Μπροστά μας δεν έρχεται ένας κόσμος χωρίς ανθρώπους, αλλά ένας κόσμος που απαιτεί από τον άνθρωπο να αποδείξει τι είναι αυτό που τον κάνει αναντικατάστατο. Η τεχνητή νοημοσύνη θα αναλάβει το προβλέψιμο, το μετρήσιμο και το επαναλαμβανόμενο. Ο άνθρωπος καλείται να κρατήσει το νόημα, την ευθύνη, την ηθική κρίση και τη δημιουργία αξίας. Το ερώτημα, τελικά, δεν είναι αν η τεχνητή νοημοσύνη θα αλλάξει την εργασία. Αυτό ήδη συμβαίνει. Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν η κοινωνία, η εκπαίδευση και οι οργανισμοί θα προλάβουν να προετοιμάσουν τους ανθρώπους για το ρόλο που καλούνται να παίξουν σε αυτή τη νέα πραγματικότητα. Αν όχι, τότε η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα λειτουργήσει ως εργαλείο προόδου, αλλά ως επιταχυντής ανισοτήτων — και αυτή είναι ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση της εποχής μας.
Η λίστα με τα 15 επαγγέλματα στο «κόκκινο»
- Ταχυδρόμοι/υπάλληλοι ταχυδρομικών υπηρεσιών
- Ταμίες και υπάλληλοι τραπεζών
- Ταμίες και υπάλληλοι εκδοτηρίων εισιτηρίων
- Διοικητικοί βοηθοί και εκτελεστικοί γραμματείς
- Εργαζόμενοι στον κλάδο των εκτυπώσεων
- Υπάλληλοι λογιστηρίου, τήρησης βιβλίων και μισθοδοσίας
- Γραφίστες
- Εκτιμητές ζημιών, ελεγκτές απαιτήσεων και ερευνητές ασφαλιστικών υποθέσεων
- Νομικοί λειτουργοί
- Τηλεπωλητές
Ταχεία ανάπτυξη -και πιθανώς τη γέννηση των περισσότερων θέσεων εργασίας
- Νοσηλευτές και εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας (+38%)
- Digital marketing & AI tools (+40%)
- Data Scientists & AI Specialists (+35%)
- Τεχνικοί εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων (+32%).
- Επαγγελματίες εργοθεραπείας και φυσικοθεραπείας (+25%).
- Αναλυτές κυβερνοασφάλειας (+20%).
- Επαγγελματίες ψυχικής υγείας (+19%)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου