Μερικές φορές υπάρχουν ιστορίες στις σκονισμένες σελίδες της ιστορίας που συζητούνται εδώ και αιώνες για το αν είναι πραγματικές ή θρυλικές. Η «ακτίνα θανάτου» του Αρχιμήδη είναι ακριβώς ένα τέτοιο γεγονός. Ο Αρχιμήδης, που έζησε τον 3ο αιώνα π.Χ., δεν ήταν μόνο ο μεγαλύτερος μαθηματικός και εφευρέτης της εποχής του, αλλά και μια ιδιοφυΐα που λέγεται ότι άλλαξε τη μοίρα ενός πολέμου. Φημολογείται ότι όταν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία πολιόρκησε τις Συρακούσες, ο Αρχιμήδης εστίασε το ηλιακό φως σε ένα μόνο σημείο με καθρέφτες και έβαλε φωτιά στα ρωμαϊκά πλοία. Αυτή η ιστορία ακούγεται συναρπαστική και λίγο υπερβολικά καλή, έτσι δεν είναι;
Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που οι ιστορικοί διερευνούν αν αυτό το γεγονός ήταν πραγματικό εδώ και πολλά χρόνια. Είναι ενδιαφέρον ότι δεν υπάρχει ούτε μια λέξη για αυτήν την «ακτίνα θανάτου» σε ρωμαϊκές πηγές που γράφτηκαν κατά την περίοδο που έλαβε χώρα το γεγονός. Αυτή η ιστορία εμφανίζεται σε κείμενα που γράφτηκαν αιώνες μετά το γεγονός. Ιδιαίτερα αρχαίοι συγγραφείς όπως ο Λουκιανός και ο Ανθέμιος ανέφεραν αυτό το αμυντικό σύστημα που κατασκεύασε ο Αρχιμήδης με καθρέφτες. Ωστόσο, το πέρασμα εκατοντάδων ετών αποδυναμώνει σημαντικά την αξιοπιστία της αφήγησης.
Στη σύγχρονη εποχή, οι επιστήμονες δεν έχουν εγκαταλείψει αυτόν τον θρύλο. Μια ομάδα φοιτητών του MIT δοκίμασε πειραματικά αυτήν την ιδέα το 2005. Χρησιμοποιώντας ακριβώς 127 μικρούς καθρέφτες, εστίασαν το ηλιακό φως σε έναν ξύλινο στόχο και ο στόχος άρχισε να καίγεται μέσα σε λίγα λεπτά. Αυτό το πείραμα ήταν συναρπαστικό επειδή, σύμφωνα με τους νόμους της φυσικής, αυτή η ιδέα φαινόταν πραγματικά εφικτή. Ωστόσο, όταν προκύπτουν πρακτικές δυσκολίες, τα πράγματα αλλάζουν. Πρέπει να πληρούνται πολλές προϋποθέσεις, όπως η τέλεια ευθυγράμμιση των καθρεφτών, ένα περιβάλλον χωρίς αέρα και ένας σταθερός στόχος. Με άλλα λόγια, δεν είναι εύκολο να γίνει μια ακριβής επίθεση με έναν τόσο ευαίσθητο μηχανισμό σε ένα πολεμικό περιβάλλον.
Ένα άλλο δημοφιλές πείραμα ανήκει στην ομάδα MythBusters. Διεξήγαγαν επίσης παρόμοιες δοκιμές. Για παράδειγμα, είναι δυνατό να κάψετε ξύλο, αλλά δεν είναι αρκετά αποτελεσματικό και γρήγορο για να κάψετε ένα θωρηκτό. Στην πραγματικότητα, σε ορισμένα πειράματα, παράχθηκε μόνο καπνός και δεν φάνηκε καν φλόγα. Ως αποτέλεσμα, αποδείχθηκε ότι, αν και ήταν εφικτό στη θεωρία, δεν θα ήταν ένα πολύ αποτελεσματικό όπλο πολέμου στην πράξη.
Με άλλα λόγια, ο θρύλος της ακτίνας θανάτου του Αρχιμήδη είναι μια συναρπαστική ιστορία που ωθεί τα όρια της επιστήμης και βρίσκεται ακριβώς στη μέση της ιστορίας και της επιστήμης. Αν και δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με βεβαιότητα αν είναι αλήθεια ή όχι, αυτή η ιστορία δείχνει πόσο διορατικός ήταν ο Αρχιμήδης. Επειδή μια ιδέα που επινοήθηκε πριν από 2000 χρόνια εξακολουθεί να τραβάει την προσοχή των ανθρώπων σήμερα, δοκιμάζεται ξανά και συζητείται. Ίσως αυτό που είναι σημαντικό δεν είναι αν πραγματικά συνέβη ή όχι, αλλά τι μπορεί να φανταστεί και να αμφισβητήσει το ανθρώπινο μυαλό...
Γι' αυτό μερικές φορές ακόμη και ένας θρύλος είναι αρκετός για να κάψει την αλήθεια..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου