Σάββατο 8 Νοεμβρίου 2025

Ανακαλύφθηκε ρωμαϊκό «ψυγείο» 2.000 ετών – Τα πολυτελή κεραμικά και οι πρωτοποριακές ευρεσιτεχνίες


 Φοιτητές αρχαιολογίας από το Πανεπιστήμιο της Κολωνίας πραγματοποίησαν μια αξιοσημείωτη ανακάλυψη κατά τη διάρκεια μιας τετραήμερης ανασκαφής στο LWL-Römermuseum στο Haltern am See.

Μεταξύ των ευρημάτων που ανακαλύφθηκαν, είναι τα απομεινάρια ενός ρωμαϊκού αμφορέα κρασιού, ένα χάλκινο κουτάλι, θραύσματα επιτραπέζιων σκευών Terra Sigillata, και αυτό που οι ειδικοί πιστεύουν ότι είναι ένα 2.000 ετών ρωμαϊκό «ψυγείο» (λάκκος ψύξης).

Η ανασκαφή που διεξήχθη κατά τη διάρκεια των διακοπών εξαμήνου των φοιτητών, επικεντρώθηκε στην τοποθεσία της αρχαίας ρωμαϊκής στρατιωτικής βάσης Aliso, ενός από τα σημαντικότερα ρωμαϊκά οχυρά βόρεια των Άλπεων. Σύμφωνα με τη Δρ. Bettina Tremmel, ειδικό σε ρωμαϊκά θέματα στο Landschaftsverband Westfalen-Lippe (LWL), οι νεοαποκαλυφθείσες κατασκευές θα μπορούσαν να είναι κρίσιμες για την επέκταση του έργου ανακατασκευής της υπαίθριας «Ρωμαϊκής Baustelle Aliso» του μουσείου.

«Δεν είναι ακόμη σαφές αν τα κτιριακά κατάλοιπα ανήκουν σε στρατιωτικό στρατώνα ή σε σπίτι σε στυλ αίθριου», εξήγησε η Tremmel.

«Ωστόσο, ένας από τους λάκκους που ανακαλύφθηκε μπορεί να χρησίμευε ως ένα είδος ψυγείου – ένας αρχαίος αποθηκευτικός  χώρος που χρησιμοποιούσαν οι Ρωμαίοι για να διατηρούν δροσερά τρόφιμα και ποτά» σημειώνει.

Ανακαλύπτοντας την καθημερινή ζωή σε ένα ρωμαϊκό φρούριο

Ο αρχαιολογικός χώρος του Haltern am See, έχει αναγνωριστεί εδώ και καιρό ως παράθυρο στην καθημερινή ζωή των Ρωμαίων στρατιωτών και αποίκων στη Γερμανία.

Η ανασκαφή αποκάλυψε όχι μόνο δομικά κατάλοιπα, αλλά και καθημερινά αντικείμενα που ρίχνουν φως στις οικιακές συνήθειες μέσα στο στρατόπεδο. Το χάλκινο κουτάλι και τα θραύσματα αμφορέα κρασιού υποδεικνύουν την κατανάλωση εισαγόμενων αγαθών – ειδικά μεσογειακών κρασιών – τα οποία μεταφέρονταν σε μεγάλους αμφορείς στις παραμεθόριες επαρχίες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Terra Sigillata (Τέρρα Σιτζιλλάτα), υψηλής ποιότητας ρωμαϊκά επιτραπέζια σκεύη, ανακτώνται προσεκτικά κατά τη διάρκεια της ανασκαφής. Φωτογραφία: Πανεπιστήμιο της Κολωνίας, Αρχαιολογία των Ρωμαϊκών Επαρχιών / R. Eckardt
Terra Sigillata (Τέρρα Σιτζιλλάτα), υψηλής ποιότητας ρωμαϊκά επιτραπέζια σκεύη, ανακτώνται προσεκτικά κατά τη διάρκεια της ανασκαφής. Φωτογραφία: Πανεπιστήμιο της Κολωνίας, Αρχαιολογία των Ρωμαϊκών Επαρχιών / R. Eckardt

Η ανακάλυψη της Terra Sigillata, ενός εκλεκτού επιτραπέζιου σκεύους με κόκκινο λούστρο, γνωστού ως «σφραγισμένη γη» λόγω των σημάτων των αγγειοπλαστών, προσθέτει περαιτέρω στοιχεία για την εκλεπτυσμένη κουλτούρα φαγητού των Ρωμαίων.

Αυτά τα αντικείμενα ήταν είδη πολυτελείας στην εποχή τους, που χρησιμοποιούνταν συχνά από αξιωματικούς ή πλούσιους εμπόρους.

Οι φοιτητές ανακάλυψαν επίσης πιόνια παιχνιδιών και ρωμαϊκά νομίσματα, παρέχοντας πληροφορίες για τις δραστηριότητες αναψυχής και την οικονομική ζωή των λεγεωνάριων που στάθμευαν στο στρατόπεδο.

Το Μυστήριο του «Ρωμαϊκού Ψυγείου»

Μία από τις πιο συναρπαστικές πτυχές της ανασκαφής είναι η ταυτοποίηση ενός πιθανού ρωμαϊκού λάκκου ψύξης, ή Kühlgrube. Τέτοιες κατασκευές χρησιμοποιούνταν σε όλη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία για τη διατήρηση ευαίσθητων τροφίμων – από τυρί και κρέας μέχρι κρασί και φρούτα.

Οι  λάκκοι σκάβονταν στο έδαφος και μερικές φορές επενδύονταν με πηλό ή πέτρα για να διατηρούν σταθερή, δροσερή θερμοκρασία. Σε θερμότερες περιοχές, οι Ρωμαίοι έχτιζαν επίσης κελάρια ή αποθηκευτικούς χώρους κάτω από τις βίλες τους που ψύχονταν με υποδαπέδια θέρμανση (υπόκαυστο).

Σε παραμεθόριες επαρχίες όπως η Γερμανία, όπου το κλίμα ήταν πιο δροσερό, αρκούσαν οι απλοί υπόγειοι λάκκοι. Ο λάκκος που ανακαλύφθηκε στο Χάλτερν πιθανότατα λειτουργούσε με αυτόν τον τρόπο, ίσως καλυμμένος με ξύλινες σανίδες και γεμισμένος με άχυρο ή άμμο για μόνωση.

«Οι Ρωμαίοι ήταν εκπληκτικά καινοτόμοι όσον αφορά την αποθήκευση τροφίμων», λέει ο καθηγητής Eckhard Deschler-Erb, επικεφαλής της ανασκαφής εκ μέρους του Τμήματος Ρωμαϊκής Επαρχιακής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Κολωνίας.

«Ανακαλύψεις όπως αυτή δείχνουν ότι ακόμη και στα βορειότερα στρατιωτικά φυλάκια, προσάρμοζαν την τεχνολογία και τις καθημερινές τους συνήθειες στις τοπικές συνθήκες».

Αποδείξεις ενός τραγικού τέλους

Μια άλλη βασική παρατήρηση που έκανε η ανασκαφική ομάδα αφορά τα ασυνήθιστα πυκνά ορύγματα πασσάλων που ανακαλύφθηκαν σε διάφορα σημεία γύρω από την τοποθεσία.

Η Δρ. Tremmel εξηγεί ότι αυτά ίσως συνδέονται με την «κατεδάφιση με φωτιά» που πραγματοποίησαν οι Ρωμαίοι όταν εγκατέλειψαν το στρατόπεδο. «Τα ορύγματα έγιναν πλατύτερα όταν τραβήχτηκαν έξω οι πάσσαλοι — πρώτα είχαν κάψει τους ξύλινους πασσάλους και μετά απομάκρυναν τα υπολείμματα», είπε.

Το στρώμα καταστροφής μπορεί να χρονολογείται στα ταραγμένα χρόνια που ακολούθησαν τη Μάχη του Τευτοβούργιου Δρυμού (9 μ.Χ.), όταν οι ρωμαϊκές δυνάμεις αποσύρθηκαν από τη Γερμανία μετά από βαριές απώλειες

Η μακρά αρχαιολογική παράδοση του Haltern

Το Haltern am See είναι μία από τις πιο καλά  μελετημένες ρωμαϊκές θέσεις στη Γερμανία. Η αρχαιολογική έρευνα στον χώρο έχει  ξεκινήσει  ήδη από το 1899, και έκτοτε η πόλη έχει γίνει πεδίο εκπαίδευσης για γενιές αρχαιολόγων.

Η ανασκαφή συνεχίζει αυτή την κληρονομιά«Είμαστε περήφανοι που αναβιώνουμε αυτή τη μακρόχρονη παράδοση», λέει η Deschler-Erb. «Οι φοιτητές μας αναλύουν τα ευρήματά τους και ετοιμάζουν μια συνεισφορά για το επόμενο τεύχος του περιοδικού “Αρχαιολογία στη Βεστφαλία-Λίππε”».

Τις τελευταίες 125 εκατοντάδες χρόνια,  οι μέθοδοι ανασκαφής και τεκμηρίωσης έχουν εξελιχθεί σημαντικά, ωστόσο το Haltern παραμένει κεντρικής σημασίας για την κατανόηση της ρωμαϊκής κατοχής στη βόρεια Ευρώπη.

Οι διαδραστικές εκθέσεις και οι συνεχείς ανασκαφές του LWL-Römermuseum το καθιστούν ένα ζωντανό εργαστήριο τόσο για μελετητές όσο και για επισκέπτες που ενδιαφέρονται για την αρχαία ρωμαϊκή ιστορία.

Μια ματιά στην καινοτομία των Ρωμαίων

Η ανακάλυψη ενός ρωμαϊκού «ψυγείου» στο Haltern υπογραμμίζει την ευρηματικότητα της αρχαίας μηχανικής.

Από τους εξελιγμένους υδραγωγούς έως τα συστήματα ενδοδαπέδιας θέρμανσης και τις μεθόδους συντήρησης τροφίμων, η ρωμαϊκή καινοτομία δεν περιοριζόταν μόνο στη Ρώμη, αλλά επεκτάθηκε βαθιά στις επαρχίες της.

Το εύρημα του Haltern προσφέρει σπάνια, απτά στοιχεία για το πώς ζούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες — όχι μόνο πώς πολεμούσαν και έχτιζαν, αλλά πώς έτρωγαν, έπιναν και προσαρμόζονταν στη ζωή στα σύνορα  της αυτοκρατορίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

.

.

Δημοφιλείς αναρτήσεις