Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2025

Γεωλόγοι ανακάλυψαν μια ανωμαλία σε βάθος 1.295 μέτρων κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας – «Ήταν μια μεγάλη έκπληξη»


 Επιστήμονες ανακάλυψαν ένα μοναδικό πεδίο υποθαλάσσιων υδροθερμικών αναβλύσεων, ανοιχτά της Παπούα Νέα Γουινέα, όπου καυτά υδροθερμικά υγρά και αέρια πλούσια σε μεθάνιο αναδύονται ταυτόχρονα, δημιουργώντας ένα απροσδόκητο μείγμα χημείας και ζωής.

Στα ανοικτά των ακτών της Παπούα Νέας Γουινέας, επιστήμονες εντόπισαν ένα ασυνήθιστο είδος υδροθερμικού πεδίου όπου λαμβάνουν χώρα ταυτόχρονα δύο πολύ διαφορετικές διεργασίες: θερμά, πλούσια σε μέταλλα υγρά αναδύονται από τον βυθό της θάλασσας, ενώ μεγάλες ποσότητες μεθανίου και άλλων υδρογονανθράκων διαφεύγουν σε κοντινή απόσταση. Αυτός ο συνδυασμός δεν έχει καταγραφεί πουθενά αλλού στη Γη.



Η τοποθεσία βρίσκεται περίπου 1. 2954 χιλιομέτρων, κάτω από την επιφάνεια, κατά μήκος της πλευράς του υποθαλάσσιου όρους Conical (Κωνικό) στον δυτικό Ειρηνικό, κοντά στο νησί Lihir της Παπούα Νέας Γουινέας. Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Scientific Reports.


Σε ορισμένες περιοχές, ούτε ένα κομμάτι βράχου δεν είναι ορατό, επειδή τα πάντα είναι τόσο πυκνά αποικισμένα: καβούρια βαθέων υδάτων (Shinkaia crosnieri) και μύδια βαθέων υδάτων (Bathymodiolus). Φωτογραφία: ROV Kiel 6000 / GEOMAR
Σε ορισμένες περιοχές, ούτε ένα κομμάτι βράχου δεν είναι ορατό, επειδή τα πάντα είναι τόσο πυκνά αποικισμένα: καβούρια βαθέων υδάτων (Shinkaia crosnieri) και μύδια βαθέων υδάτων (Bathymodiolus). Φωτογραφία: ROV Kiel 6000 / GEOMAR

«Έχουμε ουσιαστικά έναν καυτό αναβλύζοντα υδροθερμικό πόρο ακριβώς δίπλα σε μια ψυχρή διαρροή αερίου – έναν συνδυασμό που δεν έχει περιγραφεί ποτέ στο παρελθόν», λέει ο Δρ. Philipp Brandl, θαλάσσιος γεωλόγος στο Κέντρο Ωκεανογραφικής Έρευνας GEOMAR Helmholtz στο Κίελο. Υπηρέτησε ως επικεφαλής επιστήμονας στην αποστολή SONNE SO299 DYNAMET, η οποία εξερεύνησε την αλυσίδα νησιών Tabar–Lihir–Tanga–Feni το 2023, για να μελετήσει τα υποθαλάσσια ηφαίστεια της περιοχής.

Ο Brandl συνεχίζει: «Κανείς δεν περίμενε πραγματικά να βρει ένα υδροθερμικό πεδίο εδώ, πόσω μάλλον ένα τόσο εξαιρετικό». Αν και προηγούμενες αποστολές είχαν υποδείξει ήσσονος σημασίας υδροθερμική δραστηριότητα, το πεδίο παρέμεινε απαρατήρητο κατά τη διάρκεια αρκετών ερευνητικών ταξιδιών. Μόνο μέσω της χρήσης του ROV Kiel 6000 αποκαλύφθηκαν οι ιδιαιτερότητες αυτού του υποθαλάσσιου τοπίου. «Ήταν μια μεγάλη έκπληξη», λέει ο Brandl, «ειδικά για εκείνους από εμάς που είχαμε εργαστεί σε αυτήν την περιοχή πολλές φορές».

Ένα υβριδικό σύστημα καυτών και ψυχρών θερμοπιδάκων

Οι υδροθερμικές αναβλύσεις και οι διαρροές μεθανίου βρίσκονται συνήθως σε ξεχωριστές περιοχές του βυθού της θάλασσας. Σ’ αυτή την τοποθεσία, η ασυνήθιστη εγγύτητά τους εξηγείται από τη γεωλογία του Κωνικού Υποθαλάσσιου Όρους (Conical Seamount), όπου παχιά στρώματα ιζημάτων πλούσια σε οργανική ύλη βρίσκονται κάτω από το ηφαιστειακό οικοδόμημα. Το αναδυόμενο μάγμα θερμαίνει αυτά τα ιζήματα, δημιουργώντας μεθάνιο και άλλους υδρογονάνθρακες, ενώ η ίδια πηγή θερμότητας ωθεί προς τα πάνω φορτωμένα με μέταλλα υγρά, μέχρι να φτάσουν στον πυθμένα της θάλασσας, ως θερμές αναβλύσεις.

Και οι δύο τύποι υγρών – το θερμαινόμενο νερό από τα βαθύτερα στρώματα και τα ψυχρότερα αέρια πλούσια σε μεθάνιο από τα ιζήματα – κινούνται μέσα από τα ίδια κανάλια προς τον πυθμένα της θάλασσας. Ως αποτέλεσμα, τα θερμά υγρά και τα κρύα αέρια αναδύονται σε απόσταση μόλις λίγων εκατοστών το ένα από το άλλο.

Ένας βιότοπος που δεν μοιάζει με κανέναν άλλο

Αυτή η άμεση γειτνίαση δημιουργεί ένα εντελώς νέο υβριδικό περιβάλλον, παρέχοντας έναν βιότοπο για μια εξαιρετικά ποικιλόμορφη γκάμα ζώων. Πυκνά πεδία από μύδια Bathymodiolus, σωληνοσκώληκες, γαρίδες, αμφίποδα και εντυπωσιακά μωβ ολοθούρια (αγγούρια της θάλασσας) καλύπτουν τους βράχους.

«Κατά τόπους, δεν μπορούσες να δεις ούτε ένα κομμάτι βράχου, επειδή τα πάντα είναι τόσο πυκνά αποικισμένα», λέει ο Brandl. «Είμαστε βέβαιοι ότι ορισμένα από τα είδη εκεί δεν έχουν ακόμη περιγραφεί. Ωστόσο, θα χρειαζόταν μια ειδική αποστολή για να μελετηθεί πλήρως αυτός ο μοναδικός βιότοπος».

Λόγω της αφθονίας των μυδιών, οι επιστήμονες, μαζί με τον τοπικό παρατηρητή Stanis Konabe από το Πανεπιστήμιο της Παπούα Νέας Γουινέας, ονόμασαν το πεδίο “Karambusel”. Στην τοπική γλώσσα Tok Pisin, αυτό σημαίνει “μύδι”.

Ίχνη πολύτιμων μετάλλων στον βράχο

Η ασυνήθιστη σύνθεση αερίων στο πεδίο Karambusel επηρεάζει τόσο τις κοινότητες ζωής όσο και τα γεωλογικά χαρακτηριστικά. Το μεθάνιο που εκλύεται είναι εξαιρετικά συμπυκνωμένο, ξεπερνώντας το 80%, ενώ καυτά υγρά αναβλύζουν ταυτόχρονα από το μάγμα, δημιουργώντας μοναδικές χημικές συνθήκες στο υπέδαφος.

Μέταλλα όπως ο χρυσός και το ασήμι,  μαζί με στοιχεία όπως το αρσενικό, το αντιμόνιο και ο υδράργυρος, εναποτίθενται στον βράχο. Έτσι, η περιοχή φέρει τα σημάδια μιας προηγούμενης φάσης υψηλής θερμοκρασίας που περιλάμβανε πολύτιμα μέταλλα, παράλληλα με τη σημερινή, πιο ψυχρή δραστηριότητα.

Το ROV Kiel 6000 αποκάλυψε την έκπληξη: Κατά την πρώτη ανάπτυξη (ή "πρώτη βύθιση") του καταδυτικού ρομπότ, τα διακριτικά χαρακτηριστικά του υδροθερμικού πεδίου "Karambusel" ήρθαν στο φως. Φωτογραφία: Philipp Brandl / GEOMAR
Το ROV Kiel 6000 αποκάλυψε την έκπληξη: Κατά την πρώτη ανάπτυξη (ή “πρώτη βύθιση”) του καταδυτικού ρομπότ, τα διακριτικά χαρακτηριστικά του υδροθερμικού πεδίου “Karambusel” ήρθαν στο φως. Φωτογραφία: Philipp Brandl / GEOMAR

Απειλές από την ανθρώπινη δραστηριότητα

Παρά τη μοναδική γεωλογία και βιολογία της, αυτή η τοποθεσία βρίσκεται υπό απειλή. Εξορύξεις λαμβάνουν ήδη χώρα στην περιοχή, για παράδειγμα, στο ορυχείο χρυσού Ladolam στη Lihir, όπου απόβλητα και υπολείμματα απορρίπτονται στη θάλασσα. Υπάρχουν επίσης άδειες εξερεύνησης για ορυκτά και υδρογονάνθρακες στον πυθμένα της θάλασσας. Αυτό θέτει σε κίνδυνο τον εύθραυστο βιότοπο και την άκρως εξειδικευμένη πανίδα του.

Ως εκ τούτου, οι ερευνητές ζητούν επειγόντως περαιτέρω μελέτη, στοχευμένο θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και αποτελεσματικά μέτρα προστασίας για τη διατήρηση αυτού του εξαιρετικού οικοσυστήματος.

Ο Philipp Brandl δήλωσε: «Έχουμε ανακαλύψει έναν απροσδόκητο θησαυρό βιοποικιλότητας στο πεδίο Karambusel που πρέπει να προστατευθεί προτού τον καταστρέψουν τα οικονομικά συμφέροντα».

Δεν υπάρχουν σχόλια:

.

.

Δημοφιλείς αναρτήσεις